Een thriller? Nee, de titel van deze blog verwijst niet naar een spannend boek, maar naar de foto’s van de Utrechtse fotograaf Frans de Jonge. De Jonge heeft zich gespecialiseerd in nachtfotografie. Hij fotografeert Utrecht in de verstilde nachtelijke uren, ‘dan is Utrecht op zijn mooist’ zegt hij. Frans de Jonge, geboren in 1961 in De Krim (Overijssel), woont sinds 1980 in Utrecht. In dat jaar begint hij aan de studie journalistiek die hij in 1984 succesvol afrondt.

In het laatste jaar van zijn studie volgt De Jonge een cursus fotografie die wordt gegeven door Rob Huibers. Die cursus boeit hem zodanig dat hij direct na het behalen van zijn diploma niet gaat schrijven, maar fotograferen.

In die periode fotografeert hij voornamelijk Utrechtse popbandjes. De jonge kent de zalen als het NV-Huis (nu Tivoli) ‘Tivoli Tijdelijk’ en Ekko als zijn broekzak. Daar zijn vaak optredens waar De Jonge in navolging van Anton Corbijn zijn (pop) foto’s maakt. Hij is in die tijd redacteur bij het op de Utrechtse popscene gerichte muziekblad ‘Vonpop’. Daarin worden zijn foto’s gepubliceerd. Het blad ‘Vonpop’ (ironisch genoemd naar Henk Vonhoff die van 1974 tot 1980 burgemeester van Utrecht was en fel tegenstander van een al te vrije jongerencultuur) is al lang ter ziele, maar bij muziekliefhebbers van een zekere leeftijd gaat er vast een lichtje branden!

Het fotograferen van de popcultuur is avondwerk en als De Jonge, laat in de avond, in het donker naar huis gaat, wordt hij betoverd door de schoonheid van de verlaten stad. Een enkele keer zet hij midden in de nacht zijn statief neer en maakt zijn eerste nachtfoto’s. Het resultaat smaakt naar meer en hij zegt de muziekwereld gedag. Hij besluit om zich te specialiseren in het maken van nachtfoto’s. De Jonge fotografeert voornamelijk in Utrecht, maar ook tijdens vakanties in binnen- en buitenland komt hij nachtrust tekort. Daarover later meer.

Het spel tussen licht en donker komt het beste tot zijn recht in zwart/wit foto’s vindt hij, en bovendien kan hij zijn (analoge) zwart/wit foto’s zelf afdrukken en daarmee naar zijn hand zetten. Met kleurenfoto’s kan dat niet.

Voor De Jonge is de Domtoren en omgeving een fotogenieke hotspot. Dit eeuwenoude, vrijwel onaangetaste stadscentrum, staat bijna garant voor mooie nachtfoto’s. Hij komt er graag, maar legt zijn grenzen verder dan de Domtoren.’Dat zou wat al te gemakkelijk en eentonig zijn’ zegt hij. Met oog voor detail signaleert hij een breed scala aan onderwerpen. De werf bij de Twijnstraat bijvoorbeeld, een besneeuwde brug, een mooie klassieke auto onder het diffuse licht van een lantaarnpaal of een verlaten industrieterrein aan de rand van de stad.

Fotograferen in het donker vraagt geduld. Sluitertijden van tien minuten zijn geen uitzondering en het resultaat is altijd ongewis, en ook voor de fotograaf een verrassing. Het resultaat wordt pas zichtbaar als hij gaat ontwikkelen en afdrukken.

Frans de Jonge is een bezig mens. Naast zijn vrije werk is hij ook docent fotografie aan de UCK (Utrechts Centrum voor de Kunsten) op de Ganzenmarkt, boven het Kikkertheater. Daarnaast is hij eigenaar van een bedrijf(je) dat voor onder andere Utrechtse musea expositieaffiches verspreidt. Ook is hij columnist voor de website ‘Alles over Utrecht’. Daar wordt 1 x per maand een nachtfoto van zijn hand gepubliceerd die hij gebruikt als uitgangspunt voor zijn column. Hij is lid van Genootschap Kunstliefde in de Nobelstraat, waar tijdens ledententoonstellingen zijn foto’s worden geëxposeerd.

Het Utrechts  Archief kocht foto’s van hem aan en de Utrechtse Kunstuitleen op de Maliebaan heeft foto’s van De Jonge in de collectie. Hij exposeerde zijn foto’s eerder onder andere in het Utrechtse stadhuis, de Openbare Bibliotheek, bij Aorta en in de Domkerk.

Soms gaat zijn passie zo ver dat hij zijn vakantie opoffert voor het maken van nachtfoto’s. In de jaren negentig reisde hij naar Tsjechië en Polen. Geen nachtrust voor Frans, maar zijn opoffering bezorgde hem wel een solo-expositie in het Muzeum Historii Fotografii in Krakow, Polen. Hij exposeerde er 90 nachtfoto’s die hij in Polen maakte. Dit museum heeft door een schenking een aantal foto’s van De Jonge in de collectie.

Frans de Jonge, een man met een passie, maakt spannende foto’s in het holst van de nacht. Een website heeft hij niet, veel foto’s zijn te zien op de site ‘alles over Utecht/opinie’. Voor verdere informatie kunt u mailen naar: frans.monique@casema.nl

Marcel Gieling