32ste Festival Oude Muziek Utrecht: Muziek zien? Dat kan! Deel 4 | De Utrechtse Internet Courant 32ste Festival Oude Muziek Utrecht: Muziek zien? Dat kan! Deel 4 | De Utrechtse Internet Courant

32ste Festival Oude Muziek Utrecht: Muziek zien? Dat kan! Deel 4

32ste Festival Oude Muziek Utrecht: Muziek zien? Dat kan! Deel 4

Valt muziek soms te zien? Nee natuurlijk. Een partituur met geschreven of gedrukte muzieknoten op notenbalken is niet meer dan een aanleiding om klankkunst-muziek tot leven te wekken. Bij geïmproviseerde muziek komen zelfs in het geheel geen partituren aan te pas. En wanneer musici in de weer zijn met het maken van muziek dan zijn zij op de keper beschouwd slechts ‘middelen’ om het klankenarsenaal van stemmen en instrumenten in te zetten voor wéér een partijtje trillende lucht: kern van wat geluid is en dus ook wat geordend geluid oftewel muziek is.

Door: Rob van der Hilst

Toch werd deze stellige en alleszins verdedigbare opvatting woensdagavond in de Utrechtse Stadsschouwburg bij uw festivalverkenner wat aan het wankelen gebracht. Dat gebeurde tijdens de voorstelling ‘Voyage en Europe’ (Reis door Europa) door de Danscampagnie l Éventail van Marie-Geneviève Massé en het barokensemble Les Folies Françoises dat onder leiding staat van Patrick Cohën-Akenine.

De muzikale dansreis door Europa van beide ensembles kwam in vier zogeheten ‘tableaux’ tot uitdrukking: allereerst werd Frankrijk aangedaan onder het thema ‘Zijn en Schijn’, vervolgens Engeland met als thema ‘Drama’, daarna Duitsland onder de vlag ‘Nostalgie’ en tot slot Italië met het (gemaskerde) Carnaval in Venetië als uitgangspunt.

Het knappe van deze 17de– en 18deeeuwse dans- & muziekproductie was dat soms sterk afwisselende muzikale effecten in de klinkende muziek in bewegingen en gebaren van de dansers en danseressen naadloos tot uitdrukking kwamen. Verrassingsmomenten in de nauwkeurig gekozen selectie van Franse ensemblestukken, van vijf verschillende meesters trouwens waaronder Lully, werden in de hoofs-theatrale bewegingen van de dansers naadloos in beeld ‘vertaald’. Wat bij schrijver dezes tot de opvatting drong dat gewone concertuitvoeringen van instrumentale barokmuziek, met name orkestsuites, eigenlijk maar de ‘halve waarheid’ zijn. Bach’s vier orkestsuites bijvoorbeeld? Daar moet voortaan op gedanst worden. Concertuitvoeringen ervan? Kan niet meer. Nou ja…

Aan het hof van de Franse koningen in Versailles was sprake van een gesloten samenleving (zegmaar een dorp, maar dan wel van het superluxe soort) waarin iedereen – van hoge adellijken tot en met het personeel – een als in gewapend beton gegoten rol met daarbij behorende gedragingen en taal diende te spelen – dit weten wij uit onder andere uit een uitputtende studie hierover van de Duitse socioloog Norbert Elias – waardoor er in feite sprake was van één doorlopende theatervoorstelling.

Het was echter wel een gestileerde komedie waaruit geen ontsnappen mogelijk was, op straffe dan van verwijdering wat niemand in dat van intriges bol staande machts- en regeringscentrum wilde.

Iedereen in dat enorme paleis – en aan hoven elders in Europa die het model-Versailles soms tot in het detail imiteerden – was acteur of actrice, wat via het vrijwel dagelijkse hofentertainment ter plekke (opera- en theatervoorstellingen met name) er ook nog eens flink werd ingehamerd óók. Veel schijn dus wat het mens-van-vlees-en-bloed-zijn nogal ingewikkeld maakte op zijn zachtst gesteld. Althans wat de zichtbare kant van het hoofse samenleven betreft want wat er tussen en achter de hofcoulissen gebeurde? Ohlala…

Ook in de overige drie taferelen van de voorstelling was sprake van een bijna organisch versmelten van dans met muziek, wat vooral in de comedia dell’arte-achtige verbeelding van het Venetiaanse carnaval resulteerde in heel geinige effecten. Maar ja, Venetië was dan ook een burgerrepubliek waar de cultuur van de ‘de straat’ de heersende toon van het samenleven aangaf.

Pluim op de hoed van de festivalorganisatie door deze innemende en sprankelende productie te programmeren!

Morgen meer.

geen Reacties

Reageren

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).