“Gemeente kan zich beter niet bemoeien met sociaal doe-het-zelven” | De Utrechtse Internet Courant “Gemeente kan zich beter niet bemoeien met sociaal doe-het-zelven” | De Utrechtse Internet Courant

“Gemeente kan zich beter niet bemoeien met sociaal doe-het-zelven”

“Gemeente kan zich beter niet bemoeien met sociaal doe-het-zelven”

Lomboxnet, De Daktuin, thuisafgehaald.nl. De laatste vijf jaar is er een enorme stijging geweest van het aantal Utrechtse doe-initiatieven. Sociaal doe-het-zelven is de trend. Ook de gemeente Utrecht probeert mee te gaan in deze trend, met de site www.jijmaaktutrecht.nl bijvoorbeeld. Maar de kans dat gemeentelijke initiatieven zullen slagen is klein, stelt Jos van der Lans, auteur van het boek ‘Sociaal doe-het-zelven, de idealen en de politieke praktijk’. 

 

Stijging doe-initatieven

Hoeveel doe-initatieven er precies zijn, is lastig te zeggen. Wel is het duidelijk dat het om een steeds groter aantal gaat. In Utrecht alleen zijn er al tientallen voorbeelden te noemen. Zo heeft DUIC al bericht over de eigen internet- en energievoorziening in Lombok, Mobiele tuintjes bij Halte Westplein en het energieproject ‘Voordorp op eigen kracht’. Op de website www.jijmaaktutrecht.nl probeert de gemeente deze initiatieven in kaart te brengen, maar hier zijn lang niet alle ideeën te vinden.

Gat tussen bedrijf en burger

De trend van het sociaal doe-het-zelven heeft meerdere oorzaken, zegt Van der Lans. ”Deze oorzaken komen nu bij elkaar, en vallen daardoor meer en meer op. Eén van de oorzaken is dat het gat tussen wat grote institutionele bedrijven leveren, en wat de burgers willen, groeit. Organisaties en instellingen als energiebedrijven en woon- en zorginstellingen zijn zo groot geworden dat ze ver van mensen af zijn komen te staan. Ze kunnen hooguit nog denken in termen van klanten, en niet in termen van burgers. Dit zijn de terreinen waar de burgers zich nu op roeren, door bijvoorbeeld hun eigen energienetwerk te regelen.”

Terugtrekkende overheid

Als tweede oorzaak noemt Van der Lans het vermogen van de burger om zelf dingen aan te pakken. We zijn beter opgeleid en welvarender en willen ons leven naar ons eigen hand zetten. ”Als we merken dat belangrijke dingen in ons leven als wonen en zorg niet goed zijn geregeld, dan willen we aan de slag om het voor onszelf te regelen.” Ook het krimpende vertrouwen in de overheid speelt een rol. ”Daarnaast is de overheid in problemen gekomen en kunnen zij de voorzieningen die in de hoogtij dagen van de verzorgingsstaat zijn georganiseerd, niet meer betalen. De overheid trekt zich terug, en bewoners springen zelf in de gaten.” 

Participedia

De gemeente Utrecht probeert mee te gaan in de trend. Zo kan via de site www.participedia.nl het beste ‘participatiemiddel’ voor het project worden gezocht en probeert de gemeente samen met bewoners aan de slag te gaan. Van der Lans denk niet dat het slim is om je als gemeente te mengen in de trend. ”De meeste initiatieven ontstaan van onderop. Mensen die zelf aan de slag gaan en een plek creëren, slimme ondernemers die apps maken. Als bijvoorbeeld Marktplaats door de overheid was verzonnen was het niet zo’n succes geworden. Achter gemeentelijke initiatieven zitten ambtenaren en geen echte drive. Het is beleidsenergie, en hierdoor slaan deze initiatieven vaak dood.”

4 Reacties

Reageren
  1. Ellen Alzer

    Als bewoners hun initiatieven gerealiseerd krijgen zonder hulp van de overheid is dat alleen maar mooi. Soms hebben ze de overheid wel nodig of kan die van dienst zijn. En dan zijn er gelukkig wel degelijk ambtenaren met een echte drive die een initiatief verder kunnen helpen. Maar laat de energie, het vuur, vooral daar waar het initiatief ontstaat: bij de bewoners, ondernemer, student of het collectief.

  2. Toine Goossens

    Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente om structuur aan te bieden voor burgerinitiatieven en zo de voorwaarden te scheppen voor die participatie en participatie te faciliteren.

    Er wonen in Utrecht voldoende burgers die genoeg kennis in huis hebben om initiatieven te nemen. Het ontbreekt echter aan structuur en aan gemeenschapsgevoel.

    Dat zijn de beleidsterreinen waar de gemeente het voortouw moet nemen.

    Onder bezielende leiding van Jan van Zaanen zet de gemeente het project: “Wij zijn Utrecht” op. In de 1e fase van dat project gaat de gemeente zelf in gesprek met burgers en zorgt dat burgers ook onderling in gesprek komen.

    Het product van deze fase is een vloed aan enthousiasme “Wij zijn Utrecht”, en een vloed aan ideeën om inhoud aan dat enthousiasme te geven.

    Die ideeën gaan zowel over inhoud, over gemeenschap, over structuur, over faciliteren, over de initiatieven die de energie van Utrechters doet toenemen, over …………

    De gemeente zorgt voor tijd, faciliteiten en geld.

    Jan van Zaanen wordt enerzijds bijgestaan door Utrechters met voeling voor de stad en met burgerparticipatie, en anderzijds door ambtenaren die als een Marktplaats createur denken en voelen en die de gemeentelijke faciliteiten snel en adequaat kunnen organiseren.

    Als dit goed gaat lopen dan komt er zoveel naar boven dat we ons voor de inhoud van de 2e fase geen zorgen hoeven te maken.
    De gemeente moet echter wel al beginnen te sparen en tijd vrij maken.

  3. Lara Simons

    Het is waar, jijmaaktutrecht.nl en participedia.nl zijn niet de meest gebruiksvriendelijke en breed gedragen communicatietools. Maar het zijn wel mooie pogingen van de gemeente om de onderop initiatieven te ondersteunen en zichtbaar te maken. Het is voor de gemeente een nieuwe materie, dus dat er nog geen goed antwoord is hoe je hier mee om moet gaan is niet vreemd. Deze twee voorbeelden zijn echter voorbeelden van het zichtbaar maken van initiatieven voor de rest van de stad en zegt niks over hoe er inhoudelijk wordt samengewerkt.

    Mijn collega en ik zijn als de Vriendinnen van Cartesius, ook met zo’n onderop initiatief bezig. Wij ondersteunen en stimuleren de gebiedstransformatie in het Werkspoorkwartier.

    Vanaf het begin af aan werken wij heel positief samen met de gemeente. Samen zijn we op zoek naar de precieze rol die wij beiden op ons kunnen/mogen/moeten nemen. Voor beide partijen is het in ieder geval wel duidelijk geworden dat deze samenwerking hard nodig is om de transformatie te laten lukken.

    Hiermee wil ik aangeven dat de gemeente hard bezig is met haar nieuwe rol te ontdekken en dat dit niet altijd op de voorgrond gebeurd, en net als vele initiatieven onzichtbaar zijn. Kijk bijvoorbeeld naar de net gelanceerde website http://www.playgroundcartesius.nl waar de gemeente een van de partners is, maar nauwelijks zichtbaar.

    De term ‘sociaal doe het zelven’ vind ik persoonlijk trouwens niet passend voor al die mensen die op zeer professioneel niveau zich inzetten voor de stad. Dit zijn meestal zeker geen hobbyisten, terwijl die indruk wel gewekt wordt met deze term.

  4. Marieke Hellevoort

    Wat dan wel weer grappig is, is dat bij bijna alle genoemde initiatieven in het artikel de gemeente in meer of mindere mate betrokken is geweest, in tijd, faciliteiten of co-financiering.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).