Voor de rubriek Het Jaar Van interviewt de DUIC-redactie aan het eind van het jaar mensen die in Utrecht onderwerp van gesprek zijn geweest. In dit deze aflevering Marc, de Straatnieuwsverkoper die de Paus in het Vaticaan interviewde en in één klap wereldberoemd werd. Annabel van Heesbeen sprak met hem.

De Straatnieuwsverkoper bij de HEMA kreeg dit jaar van het een op andere moment een naam: ‘Marc, de man die de Paus heeft geïnterviewd’. Franciscus geeft zelden privé-interviews, maar voor een exclusief interview met Straatnieuws maakte hij een uitzondering. Zo kon het dat de 51-jarige Marc Nijholt van de Utrechtse daklozenkrant Straatnieuws als eerste Nederlandse medium de paus te spreken kreeg. Het interview werd in 24 talen vertaald en in 34 landen verkocht in 123 verschillende bladen.

Het moment

Het interview met paus Franciscus was een strikt geheime operatie. Marc hoorde zelf pas vier dagen van tevoren dat het om een interview met de paus ging. “Ik wist wel dat we vanaf 26 oktober drie dagen naar Rome gingen, maar niet waarvoor.” Uiteindelijk vogelde Marc zelf uit waar het om ging: “Het was allemaal zo geheimzinnig, niemand mocht het weten. Alleen m’n moeder en m’n vriendin wisten dat ik naar Rome ging. Ik vroeg me af, waarom moet het allemaal zo geheim? Op televisie zag ik dat de paus op rondreis was door Amerika. Ik zag hem toen iets doen voor de armen. Een klein meisje wilde een brief geven aan Franciscus, zodat hij die weer kon doorgeven aan Obama met de vraag of hij wat meer kon doen voor de armen. Dat meisje werd tegengehouden door de beveiliging, maar de paus liet haar door. Dus toen ik dat zag, dacht ik, hé we gaan naar de paus.”

In de aanloop naar het interview begonnen de zenuwen op te spelen bij de mannen waar Marc mee afreisde naar Rome (Frank Dries, hoofdredacteur van Straatnieuws, journalist Stijn Fens en voormalig voorlichter van de Nederlandse bisschoppen Jan-Willem Wits). De Straatnieuwsverkoper bleef daarentegen de rust zelve. “Ik dacht, wat kan er fout gaan weetje? Toen we daar zo zaten in het Vaticaan en iemand zei ‘hij komt eraan’, had ik zoiets van Sinterklaas komt eraan.” Hij lacht. “Het was allemaal zo toegankelijk. We werden niet gefouilleerd, er waren geen poortjes.”

Het interview vond plaats in het gastenverblijf van de Paus, in Santa Marta. “De paus kwam gewoon in z’n eentje binnenlopen, heel relaxed. Hij gaf iedereen netjes een hand.” Het gesprek met Franciscus verliep in het Italiaans. “Alleen Stijn sprak Italiaans, dus hij vertaalde het constant voor mij. Ik zat er gelukkig niet als een jojo bij.” Achteraf gezien vindt Marc het wel ontzettend jammer dat hij niet persoonlijk met de paus heeft kunnen praten. “We hadden alleen wat oogcontact.” Voor iemand die zeven jaar op straat heeft geleefd, was hij niet overdonderd van de rijkdom in het Vaticaan. “Dat Santa Marta is eigenlijk gewoon een hotelletje.”

Pizza eten met de paus

Marc kreeg ook de gelegenheid wat vragen te stellen aan de paus. “Ik had eigenlijk nog nooit iemand geïnterviewd, maar ik kon natuurlijk wel wat vragen bedenken.” Zo gingen de antwoorden op de vragen van Marc de hele wereld over. Uit zijn vragen bleek namelijk dat Franciscus vroeger een slager wilde worden. Het bijzondere aan het gesprek met Franciscus vond Marc dat de paus een ‘enorme realist was’. “Franciscus had er helemaal niet op gerekend dat hij paus zou worden. Hij kwam erop neer dat hij heeft gedacht; nu ik toch een belangrijke baan ga krijgen, maak ik er maar het beste van. En dat heeft hij gedaan. De paus doet veel voor armoede.” En dat is belangrijk volgens Marc; de strijd tegen armoede mag nooit stoppen. “Iedereen heeft een vader en een moeder. Het zijn gewone mensen die uit het systeem komen, maar er net buiten vallen. Ik weet er zelf alles van, binnen een vingerknip ben je tegenwoordig dakloos.”

‘Dag om nooit te vergeten’

Na maandenlange geheimhouding was het 6 november dan zo ver: het interview met de paus kwam naar buiten. “Dat was echt een dag om nooit te vergeten. Ik dacht van tevoren wel dit wordt groot, want het is toch de paus weet je wel. Maar zo groot had ik nooit verwacht. Er stonden allemaal mensen met camera’s en microfoons voor mij klaar. Iedereen wilde met me praten en op de foto.” En nog steeds krijgt Marc reacties: “Van de buschauffeur hoef ik niet meer in te checken sinds ik met de paus heb gepraat”. Hij lacht. “Gisteren kwamen er nog speciaal mensen uit Limburg naar mij toe bij de HEMA om het pausnummer te kopen.” De leukste reactie vond Marc die van een kind: die wees naar Marc en zei toen tegen z’n moeder: “Kijk mama, die man wil pizza eten met de paus.”

Religie

Door het interview is Marc een beetje meer katholiek geworden. “Ik ben gedoopt in de Marcuskerk in Hoograven. Ik ben nog steeds religieus, maar heb me wel laten uitschrijven bij de kerk. Ik vind het heel vreemd dat al die godsdiensten elkaar bestrijden. De protestanten en de katholieken staan negatief tegenover elkaar, maar ook de christenen en de moslims. En dat terwijl het allemaal om één ding gaat: houd van je naaste als jezelf en god als geen ander. Dat staat in de Bijbel en in de Koran. En daarom snap ik niet dat ze constant oorlog voeren, dat is niet te rijmen met het geloof. De grootste fout in de geschiedenis is dat er een Bijbel en een Koran is geschreven, want het is multi-interpretabel.”

Straatnieuws definitief gered

Het pausnummer heeft ervoor gezorgd dat het Straatnieuws definitief uit de rode cijfers is. Normaal worden er zo’n 6000 nummers verkocht van een editie, maar van het pausnummer zijn er inmiddels al 21.000 verkocht. Dat was ook nodig na het debacle met voormalig penningmeester Bert van der Roest, die 45.000 euro verduisterde. “Die man is alleen maar bezig om z’n eigen straatje schoon te vegen, bijvoorbeeld door zijn optreden bij Pauw.” Tijdens die uitzending insinueerde Van der Roest dat er een cultuur heerste bij de krant waar meerdere mensen uit de kassa stalen. “Dat is gewoon totaal niet waar. Hij kon het doen, aangezien hij op die positie zat. Wij niet. Van der Roest heeft nog nooit z’n excuses aan Straatnieuws aangeboden.”

Voornemens 2016

“Ik wil proberen volgend jaar de paus naar Nederland te halen en dan pizza met hem te gaan eten. Ook wil ik nog steeds Straatnieuws kranten blijven verkopen. Ik ben blij dat ik heb kunnen bijdragen aan het feit dat het Straatnieuws nu gered is. Ik hoop dan ook dat het blijft bestaan, zodat de verkopers er hun centen mee kunnen verdienen. Er leven hele gezinnen van de opbrengst van die kranten. Ik heb het interview en al die aandacht niet voor mezelf gedaan. Ik heb het gedaan zodat mensen krantjes blijven kopen.”