Wat zien we eigenlijk als kwaliteit van een stad? Het is zo’n begrip dat iedereen anders invult. Sommigen vinden het toegenomen aantal terrassen top, of het aantal lokale biertjes dat we inmiddels brouwen. Voor anderen is een park zonder hondenpoep belangrijk. Of het aantal sportvelden.
Het is eigenlijk wel hilarisch om die verschillende ranglijsten van steden eens nader te bekijken. Of ze nu in Lonely Planet staan of in Monocle magazine. De criteria lopen uiteen van de prijs van een glas wijn tot de mate waarin het vuil al dan niet gerecycled wordt. Het aantal openbare bibliotheken komt erin voor, de jeugdwerkloosheid, maar ook de afstand tot strand dan wel bergen. En…de heersende fietsetiquette. (Waarop wij niet zo hoog scoren.) Tja, dat wordt dan een leuke tombola waar eenieder uit kan halen wat hem of haar goed dunkt.
Laagste werkloosheid
Zolang je bovenaan prijkt vind je die lijstjes goed, wie onderaan bungelt zal wel meteen aan de criteria gaan sleutelen. Deze tomeloze vergelijkingsdrang levert wel een zekere inspiratie op. En de drang om dingen beter te doen zodat je volgende keer hoger eindigt.
Ons Utrechts college van Burgemeester en Wethouders koos voor een lage werkloosheid als nastrevenswaardig criterium om de beste te willen zijn. Niet verkeerd. Maar wel een complex streven, waarbij veel zaken een rol spelen. Zodat bij succes of bij falen de verklaring moeilijk toe te rekenen valt aan de invloed van de lokale politiek. Misschien moeten we nog op iets anders hoog inzetten, iets uniekers. En een nieuwe ranglijst lanceren.
Lantarens, scholen, zorg, huizen
We vinden het immers belangrijk dat onze stem gehoord wordt. We willen dat die irriterende stoplichten beter afgesteld worden, dat de lantaarns het doen, en de kinderen terecht kunnen op de school naar keuze. Dat er zorg geleverd wordt wanneer we die nodig hebben, en dat er betaalbare huizen zijn. Het Sociaal en Cultureel Planbureau peilt regelmatig het gevoel hierover in Nederland. Conclusie: we vinden dat we te weinig worden gehoord. De lokale politiek schiet tekort, maar ook de school en de wijk. Er is meer nodig dan eens per vier jaar stemmen, en meer dan alleen een hokje rood maken.
Bedrijven beter dan politiek
Die “maatschappelijke” democratie lukt dan overigens weer wat beter voor de succesvollen en de hoog opgeleiden dan voor de laag geschoolden en de achterblijvers.
Van alle tijden? Misschien. Het SCP constateert echter dat het verschil toeneemt.
Directeur Kim Putters zei onlangs in dagblad Trouw dat ‘besluiten niet altijd worden genomen door mensen die de gevolgen ervan dragen’. Dat was naar aanleiding van snelle inrichting van vluchtelingencentra.
Putters pleit voor nieuwe methoden die voor iedereen begrijpelijk zijn: via internet, burgerconferenties of inspraak na loting. “Bij bedrijven is de medezeggenschap vaak beter geregeld dan in de politiek. Als we iedereen erbij willen betrekken, moet het democratisch proces dat al meer dan 150 jaar oud is echt gemoderniseerd worden.”
Burgers eerst
Nu we dit weten, moet Utrecht dan niet een eigen lijstje maken met criteria waarop we hoog willen scoren? Met bovenaan burgerparticipatie. Onze stad is rondom energiebeleid aan het experimenteren met een arena die door loting van burgers ontstaat, en we hebben ook de confrontatie met de politiek al in huis. Want wat betekent gekozen zijn, als anderen mogen meedoen aan beleidsvoorbereiding? We gaan iets leren als we die conflicten niet vermijden, maar er oplossingen voor bedenken.
Meer directe verbinding
De gemeente lost het niet op door voortaan via whatsapp bereikbaar te zijn, maar het is wel een poging om het contact met U en mij te versterken en te versnellen. Net als de app BuitenBeter en de recente inventarisatie van de meest hinderlijke verkeerssituaties. Er wordt kennelijk serieus gezocht naar een meer directe verbinding. Nu nog ook graag een strak plan voor de bewoners van wijken die zich minder gehoord weten dan de lezers van DUIC, en we hebben een aardige actuele definitie van de kwaliteit van een stad te pakken. En een mooie kans om onze kwaliteit te tonen.
(En dat van die honden en de fietsetiquette lossen we met de linkerhand ook wel op, zodat we ook op die klassieke lijstjes mooi bovenaan komen te staan.)
Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board
5 Reacties
ReagerenDat gaat dus niet werken. Mensen leren namelijk wel, maar organisaties nauwelijks.
Er wordt tenslotte al jaren geroepen om een meer interactieve besluitvorming en adaptief en eventueel participerend bestuur. De praktijk is echter dat de talloze bewonersbijeenkomsten toch vooral belegd worden om voor de honderdste keer uit te leggen waarom een over het hoofd van de burger genomen besluit met een in de grond van de zaak vaak vooral partijpolitieke achtergrond, goed voor die burger zou zijn en de inspraak op inspraakavonden niet veel verder gaat dan de microfoon waarin gesproken mag worden.
Het gevolg daarvan is dat de gemeente -vaak terecht- gewantrouwd wordt en de burger vooral bezig gaat (omdat dat het enige is wat er nog overblijft) met in de gaten houden of de gemeente zich aan de eigen (beleids-)regels houdt.
En dat levert dan procedures van Kees van Oosten op.
@Frank, politieke aspiraties Frank, maar je hebt helemaal gelijk.
Beste Trude,
Prima gedachtengang, maar nu de uitvoering. Mocht je a.s. vrijdag bij GetConnected zijn van de EBU dan zou ik het op prijs stellen even van gedachten te wisselen.
Ik snap uw punt, maar u ziet een ding over het hoofd. Wij wonen in een stad met 10 politieke partijen. De verdeeldheid onder de burgers Is waarschijnlijk nog veel groter. Elke van deze burgers heeft een andere prioriteit, soms staan deze prioriteiten zelfs recht tegenover elkaar. Wanneer je de prioriteit van 20 procent aanspreekt zal een groter gedeelte het gevoel hebben dat ze niet gehoord worden omdat hun prioriteit niet aangesproken word en nog een groep zal boos zijn, omdat zij de tegenovergestelde prioriteit heeft.
Het niet gehoord worden Is nauwelijks op te lossen in een stad waar iedereen zijn of haar zin wil krijgen. Het Is maar ten dele een gevolg van gemeentebeleid en vooral een symptoom van een pluralistische samenleving.
@Wilko: Echt, je zult ervan versteld staan hoe eensgezind burgers vaak zijn als het om zaken gaat die dichtbij hen staan. Al was het maar dat ze zich eensgezind tegen de gemeentelijke oekaze verzetten.
Heel vaak valt al het partijpolitieke gekonkel op dat niveau totaal weg. Natuurlijk zijn er soms belangen die botsen. Maar het probleem is dat die belangen nauwelijks (af)gewogen worden.
Er bestaat namelijk niet zoiets als een GroenLinks winkelcentrum, noch bestaat er in een buurt zoiets als D66-parkeren, een VVD-speeltuin, een PvdA-veilige weg of SP-verkeersdrempels.