Rietveldprijs voor architectuur 1990-2015, een bescheiden jubileum | De Utrechtse Internet Courant Rietveldprijs voor architectuur 1990-2015, een bescheiden jubileum | De Utrechtse Internet Courant

Rietveldprijs voor architectuur 1990-2015, een bescheiden jubileum

Rietveldprijs voor architectuur 1990-2015, een bescheiden jubileum
Het stichtingsbestuur van de Rietveldprijs was het zelf bijna vergeten, maar het is dit jaar vijfentwintig jaar geleden dat de stichting in het leven werd geroepen. In de statuten staat de volgende doelstelling geschreven: ‘De Stichting Rietveldprijs stelt zich ten doel om door middel van openbare discussie de kwaliteit van de gebouwde omgeving (of een bijdrage hieraan) te bevorderen ’. We kunnen stellen dat de stichting in hun doelstelling is geslaagd sinds de tweejaarlijkse prijs in 1991 voor het eerst werd uitgereikt.

Het stichtingsbestuur van de Rietveldprijs was het zelf bijna vergeten, maar het is dit jaar vijfentwintig jaar geleden dat de stichting in het leven werd geroepen. In de statuten staat de volgende doelstelling geschreven: ‘De Stichting Rietveldprijs stelt zich ten doel om door middel van openbare discussie de kwaliteit van de gebouwde omgeving (of een bijdrage hieraan) te bevorderen ’. We kunnen stellen dat de stichting in hun doelstelling is geslaagd sinds de tweejaarlijkse prijs in 1991 voor het eerst werd uitgereikt.

De Rietveldprijs 2015 die in november a.s. wordt uitgereikt zorgt nu al voor de nodige nervositeit bij architecten en stedenbouwkundigen die in 2013 en 2014 in Utrecht projecten hebben gerealiseerd. Want de Rietveldprijs is inmiddels een prijs die er toe doet. Liefst tachtig projecten, alsof er geen crisis is geweest, komen dit jaar in principe voor deze prestigieuze prijs in aanmerking. Het stelt de jury dit jaar dan ook voor een moeilijke opgave een winnaar aan te wijzen. Op het lijstje dat de jury ter beoordeling mee krijgt staan een aantal markante gebouwen, onder andere het in december 2014 opgeleverde muziekcentrum Tivoli/Vredenburg, maar ook het nieuwe Stadskantoor, het Rietveld College in Tuindorp en Station Vaartsche Rijn. Toch zijn omvang en aantallen kubieke meters van een project geen prijscriteria. Ook het ontwerp van bijvoorbeeld een woonhuis kan winnend zijn. Zo kreeg in 1995 de Utrechtse architect Mart van Schijndel (1943-1999) de prijs toegekend voor het door hem ontworpen woonhuis aan het Pieterskerkhof.

Een sportieve competitie

Om een zo onafhankelijk mogelijk oordeel te vormen wordt door het stichtingsbestuur iedere twee jaar een andere jury benoemd. In dit jubileumjaar bestaat de jury uit vier personen namelijk, Jacob van Rijs (architect/lector), Jan Bakers (architect), Eric Frijters (architect/lector Future Urban Regions) en Marina de Vries (hoofdredacteur Museumtijdschrift). De architect of stedenbouwkundige die de prijs krijgt uitgereikt hoeft geen Utrechter te zijn, het gaat immers om het project of omgeving. De jury nomineert aanvankelijk acht projecten. De genomineerden kunnen hun project tijdens een openbare bijeenkomst toelichten. Na de toelichtingen selecteert de jury drie genomineerden waaruit ten slotte de winnaar wordt gekozen. De prijs wordt bij voorkeur uitgereikt in het gebouw dat als winnaar wordt aangewezen. Om zo transparant mogelijk te werken stelt de jury een rapport samen waarin de totstandkoming van hun motivatie en uiteindelijke keuze uiteen wordt gezet.

Publieksprijs

Parallel met de verkiezing van de Rietveldprijs organiseert rtv Utrecht een publieksprijs die uitgereikt wordt op dezelfde dag als de Rietveldprijs. De genomineerde projecten voor deze prijs zijn dezelfde als die van de Rietveldprijs. Door middel van filmpjes kan het publiek stemmen op wat zij het mooiste en/of beste project vindt. In tegenstelling tot de Rietveldprijs, waarvan de winnaar van te voren op de hoogte wordt gesteld, blijft de winnaar van de publieksprijs geheim tot de dag van uitreiking. Met omwegen en een smoesje om bestwil wordt de winnaar naar de plaats van uitreiking gevraagd. Ook de publieksprijs staat in aanzien en wordt door de winnaar maar wat graag op zijn of haar CV gezet.

Utrecht en moderne architectuur

In de jaren tachtig van de vorige eeuw werd er flink gebouwd in Utrecht, maar het gebrek aan kwalitatief goede architectuur baarde zorgen. Om de kwaliteit te verbeteren zou een architectuurprijs kunnen helpen was het idee. Vanuit deze gedachte is de Rietveldprijs in het leven geroepen. De eeuwenoude historische binnenstad bleef gelukkig onaangetast. Een fout als het dempen van de singel zou nooit meer worden gemaakt, maar nieuw gebouwde projecten rondom de binnenstad en daarbuiten bekoorden nauwelijks. Bovendien kreeg Utrecht met de ontwikkeling van Leidsche Rijn de grootste uitbreidingswijk van Nederland. Ook daar was behoefte aan kwalitatief goede architectuur, infrastructuur en geplande leefomgeving. Of het nu door de periodieke Rietveldprijs komt of niet, Utrecht heeft de laatste decennia laten zien dat het naast zijn historische binnenstad niet terugdeinst voor moderne architectuur van hoge kwaliteit. Binnen- en buitenlandse architecten van naam hebben hun signatuur gezet onder prestigieuze projecten, zoals de nieuwbouw en renovatie van het stadhuis door de Spaanse architect Enric Miralles {1955-2000} en het educatorium in de Uithof van bureau Koolhaas. Niet voor niets wordt Utrecht In buitenlandse media steeds vaker genoemd als ‘the place to be’. Utrecht heeft zich stap voor stap ontwikkeld tot een stad met een zekere grandeur waarbij de intimiteit van de binnenstad behouden is gebleven. Met dank aan de Rietveldprijs.

Marcel Gieling

Marcel Gieling

Marcel Gieling heeft jarenlang een kunsthandel gehad in Utrecht. Tegenwoordig heeft hij een online galerie. Schreef tevens de boeken Pinky Messchaert beeldopbouwer, '50 Utrechtse kunstenaars in beeld' en monografiën over Gerard Hordijk en de Utrechtse schilder Jan Rodrigo.

Profiel

2 Reacties

Reageren
  1. Katy

    Goed uitgebreid in informatief artikel, dank!
    Is al bekend wanneer die filmpjes op rtvU.komen?

  2. Rietveldprijs

    Dag Katy, de filmpjes worden vanaf juni uitgezonden door RTV Utrecht en getoond op http://www.rietveldprijs.nl!

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).