De 22-jarige Sophie Kemperman en Silke van Diemen uit Utrecht voelden afgelopen zaterdag ineens de aarde trillen. Ze liepen over straat in de Nepalese hoofdstad Kathmandu toen de zwaarste aardbeving in 80 jaar het land trof. “Ik ben nog nooit zo bang geweest”, vertelt Sophie.

Bij de verwoestende aardbeving afgelopen zaterdag in Nepal vielen duizenden doden. Het land is zwaar getroffen. Veel dorpen zijn nog steeds onbereikbaar en vele mensen zitten nog vast in het puin. Reddingsteams uit de hele wereld zijn naar het land gekomen om hulp te verlenen. Meer dan 2,8 miljoen mensen zijn ontheemd.

Sophie uit Tuinwijk en Silke uit Ondiep liepen door Kathmandu toen de grond begon te trillen. De twee vriendinnen waren al tweeënhalve maand in het land om veldonderzoek te doen voor hun bachelorscriptie. Ze studeren beide Culturele Antropologie aan de Universiteit Utrecht. “We hadden werkelijk geen idee dat Nepal midden in een aardbevingsgebied lag.”

India

Eind januari vlogen Sophie en Silke naar India. Na enkele weken door India getrokken te hebben, reisden ze over land naar Nepal. Na de cultuurschok die ze hadden beleefd in India was Nepal in eerste instantie een stuk rustiger. Aangekomen in het toeristische Pokhara ontmoetten ze voor eerst hun contactpersoon van de Maya Foundation. Deze Nederlandse stichting ondersteunt de lokale bevolking in Nepal met projecten op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en rurale ontwikkeling.

De twee studenten gingen naar een klein dorp, Arnakot, op 2500 meter hoogte. “Twee maanden lang hebben wij onderzoek gedaan naar traditionele en moderne geneeswijzen.” Het dorp met zo’n 1000 inwoners heeft bijna geen medische voorzieningen. “Ze willen daar misschien een medische hulppost gaan bouwen, maar daar is eerst onderzoek voor nodig”, vertelt Sophie. Silke: “We hebben daar een prachtige maar zeer intense tijd meegemaakt. Het ontbreekt daar aan veel voorzieningen maar alle mensen waren zeer vriendelijk.” De twee studenten hebben zich twee maanden lang ondergedompeld in het dagelijks leven en overal aan meegedaan. “Daarnaast hebben we voor het onderzoek veel interviews gehouden.”

De tijd in Arnakot en het onderzoek zijn goed verlopen: “We hebben veel vrienden gemaakt en ook mooie uitstapjes gemaakt”, vertelt Sophie. Het was een prachtige tijd voor de twee vriendinnen: “Toen we in de bus naar Kathmandu zaten dachten we nog: dit zijn de twee meest intense maanden van ons leven zover. Niet wetende wat er nog moest gaan komen.”

Geen avonturen meer

De studenten kwamen afgelopen vrijdag aan in de Nepalese hoofdstad. “We zeiden tegen elkaar: we gaan geen avonturen meer beleven, niet nog meer nieuwe mensen ontmoeten, gewoon twee dagen rustig aan doen en cadeautjes kopen”, vertelt Silke. Zaterdag stonden ze rustig op. “Na een bezoekje aan de markt liepen we een klein steegje in. We zaten net te bedenken wat we zouden gaan doen”, vertelt Sophie. “Opeens vlogen de vogels allemaal omhoog, begon de grond te schudden en mensen te gillen. We zijn een klein winkeltje ingesprongen waar ook een Nepalees vrouwtje was. Met z’n drieën hebben we elkaar beetgepakt.” Silke vult aan: “We zagen stenen vallen, spullen op straat vielen om, mensen schreeuwden in paniek en er was een heleboel stof.” Sophie: “Ik ben nog nooit zo bang geweest. Ik wilde gewoon niet dood gaan.” De studenten hadden in eerste instantie niet meteen door dat het een aardbeving was: “We hebben daar natuurlijk helemaal geen ervaring mee en wisten niet wat we moesten doen.” De eerste zware aardbeving duurde enkele minuten. Er zouden nog vele naschokken volgen.

“Toen de eerste aardbeving over was renden we naar buiten, we konden niet veel kanten op want er lagen overal stenen en stof van ingestorte gebouwen. Een man wees ons toen naar een plein waar al tientallen mensen waren.” Wat de twee vooral is bijgebleven is de totale paniek: “Overal gillende mensen en iedereen was zo bang dat er nog een naschok zou komen.” Na tien minuten op het plein volgde de eerste naschok. “Het was weer doodeng, je voelde de hele tijd een spanning en er heerste steeds een dreigend gevoel. Iedereen wilde vooral naar open ruimtes, weg van de gebouwen.” Op het plein was er nog kortstondig een netwerk voor telefonie: “We hebben toen snel een berichtje naar huis kunnen sturen dat er een aardbeving was geweest en dat we veilig waren.” De twee hadden toen nog niet door dat gevaar nog niet geweken was, en dat dit het laatste contact was dat ze nog konden hebben.

Veilige plekken en paniek

“We zijn toen op zoek gegaan naar een andere veilige plek”, vertelt Silke. “Er was helemaal geen informatievoorziening en iedereen liep maar wat rond. Iedereen was steeds opzoek naar een veilige open plek en er was algehele paniek.” De omvang van de ramp was toen nog niet bekend. De naschokken volgden zich op.

“Toen het donker werd gingen we richting ons hotel, maar dat was gesloten. Bijna alle hotels waren gesloten.” Omdat de meeste gebouwen niet meer veilig waren en er nog steeds naschokken waren bleef iedereen op straat en hadden de hotels hun deuren gesloten. “Toen moesten we dus een plan gaan bedenken. Er was nog steeds geen informatie en geen politie of iets dergelijks. Wel hadden we één plek gevonden waar wat eten verkocht werd, het was daar heel druk.” Na wat rondgelopen te hebben, kwamen de twee uit bij een hotel dat nog open was. “We hebben daar de nacht met z’n allen op de grond doorgebracht en wat bier gedronken, maar iedereen bleef heel zenuwachtig.” De twee zijn soms even weggesuft maar toen er midden in de nacht een naschok plaatsvond stond iedereen meteen weer buiten. “Geslapen hebben we niet.”

De volgende dag gingen Sophie en Silke weer de straat op: “Toen we bij ons eigen hotel aankwamen zagen we gelukkig dat de eigenaar daar net even was. We mochten toen snel onze spullen pakken, daarna ging het hotel weer dicht”, vertelt Sophie.

Er was een totaal gebrek was aan informatievoorziening. Bovendien was er bijna geen voedsel en water en de elektriciteit was uit sinds de grote aardbeving de dag ervoor. “Net toen we bij iemand binnen waren om te proberen in contact te komen met het Nederlandse consulaat was er weer een beving.” Sophie rende snel naar buiten en Silke bleef in de deurpost staan. “Dit was ook weer een vrij lange beving.” Het contact met het consulaat is niet tot stand gekomen..

Vliegveld

“Ondertussen gingen er geruchten rond dat er een zeer zware naschok zou komen. Iedereen was dus doodsbang aan het afwachten.” De twee vriendinnen trokken door de stad, van veilige plek naar veilige plek. De zware naschok bleef uit. Aan het eind van de middag besloten ze om naar het vliegveld te gaan, de volgende dag zouden ze vliegen. Ze vonden iemand die hen wilde brengen.

Onderweg zagen ze nog meer verwoestingen: “En overal tentenkampen. Niemand durfde meer binnen te slapen. We zagen echter geen reddingswerkers of overheidspersoneel.”

Op het vliegveld, waar wel elektriciteit was, was het Indiase leger aanwezig. Zij waren bezig burgers te repatriëren. “Het was chaotisch en zeer druk.” Het lukte de twee om iemand te spreken te krijgen van de luchtvaartmaatschappij, het vliegtuig zou waarschijnlijk de volgende dag gewoon vertrekken. “We probeerden wat water te kopen maar bij het enige winkeltje was alles uitverkocht.” Ze hadden 2 blikjes tonic kunnen kopen en maakten buiten het vliegveld een tent van wat doek dat ze bij zich hadden. Toen het hard begon te regen konden ze de rest van de nacht schuilen onder een afdakje. Toch was er nog steeds paniek en angst, die nacht begon er iemand te gillen en iedereen begon te rennen: “De paniek was soms gevaarlijker dan de naschokken.”

Die nacht zagen ze ook voor het eerst iemand van het Nederlandse consulaat: “Als een reisleider stond er iemand met een Holland-shirt in de hal van het vliegveld.” Hij hielp mensen die noodzakelijk direct moesten vertrekken en tickets hadden.

De volgende dag vertrok het vliegtuig. Via Istanbul kwamen de twee weer veilig aan in Nederland. “Ik heb nog nooit zo’n angst gevoeld”, vertelt Sophie, terugkijkend op alles. Silke vult aan: “Kathmandu was als een dode stad, iedereen sliep op straat, alles was dicht of kapot, en ondertussen was er spanning en paniek.”

Hulp

De twee vriendinnen zijn verknocht aan het land en hebben een heleboel vrienden, waaronder meer Nederlanders, moeten achterlaten in het land. Met pijn in hun hart denken de twee terug aan het land en de mensen die ze ontmoet hebben in 2,5 maand. De NPO en de Samenwerkende Hulp Organisaties organiseren morgen een nationale actiedag om de getroffen mensen te helpen. Ook Sophie en Silke willen graag dat er aandacht blijft voor het getroffen gebied.

Voor de Nederlandse stichting Maya Foundation zijn verschillende Nepalezen en Nederlanders actief om hulpgoederen uit te delen en de mensen aldaar bij te staan. Elke dag meldt de stichting wat ze die dag hebben gedaan in het gebied. Twee vrienden van Sophie en Silke, Willem van den Heuvelen en Kristofoor Leeuwenberg, zijn in Pokhara achtergebleven om mee te helpen met hulpacties

Een andere organisatie die Silke en Sophie willen noemen is Karma Flight. “Jeeps vol medicijnen, dekens en voedsel vertrekken nu vanuit Pokhara het zwaar getroffen gebied in. Maar ze kunnen nog meer gebruiken”, benadrukken de twee. “Alle hulp hiervoor kan gebruikt worden en al een paar tientjes maken een verschil. Het geld wordt direct besteed aan de eerste behoeften van de mensen in de meest getroffen gebieden.”