Gebeld worden door de AIVD om informant te worden. Het gebeurde verschillende studenten, zo blijkt uit een onderzoek van het Algemeen Dagblad. Zo ook Thomas, lid van het Studenten Actie Comité Utrecht (SACU).

“Ongeveer 2,5 jaar geleden werd ik gebeld door iemand die zich niet nader wilde identificeren. Al vrij snel had ik, door de manier van vraagstelling, door dat het iemand van de AIVD was. Er werd gevraagd naar onze plannen in de aanloop van de demonstraties op het Malieveld. SACU is een platform van studenten en studentenverenigingen dat protesteert tegen bezuinigingen in het hoger onderwijs. Ze wilden ‘op de hoogte zijn’ van onze plannen ‘voor een goed verloop van de acties’, werd er gezegd.”

Open en toegankelijk

Thomas was geschokt. “Ik ben politiek actief, maar dat dat al reden genoeg is om iemand te volgen, dat vond ik wel heftig. We zijn betrokken bij ludieke acties, een bezetting is niet legaal maar ook niet illegaal. Onze acties hebben altijd een vriendelijk en sympathiek karakter. We proberen dan ook zo open en toegankelijk mogelijk te zijn, dan is het wel schrikken dat je als vereniging en als persoon gevolgd wordt.”

Self-fulfulling prophecy

Volgens GroenLinks raadslid Steven de Vries van Studentenzaken werkt de methode van de AIVD juist averechts. “Ik heb zelf veel studentenacties meegemaakt en de demonstranten zijn altijd vol goede bedoelingen. Door juist zo te focussen op wat er mis zou gaan en groepen en mensen te criminaliseren creëer je haast een self-fulfilling prophecy. Men heeft het gevoel gecontroleerd te worden en keert naar binnen. Juist die afsluiting zou eerder kunnen leiden tot extremisme.”

Voorzichtiger

Voor Thomas was het geen reden om politiek minder actief te worden. “Ik begrijp de missie van de AIVD ook wel, het is hun werk en ergens hoort het er ook wel bij, maar ik probeer er niet teveel mee bezig te zijn.” Toch blijkt dat makkelijker gezegd dan gedaan. “De gedachte dat het gesprek dat ik met mijn vriendinnetje aan de telefoon voer misschien wel getapt wordt is naar. Je wordt toch voorzichtiger.”

Studentenstad Utrecht

Binnen de SACU zijn volgens Thomas geen andere mensen benaderd. “Nadat ze mij gebeld hadden, hebben we wel de andere mensen van de vereniging ingelicht en gezegd dat ze zich niet moeten laten overrompelen. Je hoeft geen antwoord te geven.” Buiten de vereniging kent hij nog wel een paar mensen die door de AIVD benaderd zijn. “Er zijn redelijk wat studentengroepen actief in Utrecht, dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat Utrecht een studentenstad is. Maar of de AIVD zich vooral in Utrecht focust op studenten weet ik niet.”

‘Interessante’ groep

De Vries: “Kijkend naar andere landen zijn het vaak de studenten die starten met acties, demonstraties en soms zelfs revoluties. In die zin zijn studenten daarom een ‘interessante’ groep voor de AIVD om in de gaten te houden. Maar zulke controle, zonder terechte aanleiding vind ik overdreven. De lokale politiek kan er niets aan doen, behalve onze stem laten horen uiteraard. Het is aan de Tweede Kamer om dit op te pakken. Gelukkig is Linda Voortman er mee bezig.”

*Thomas is een fictieve naam