Steeds meer mensen willen in Utrecht wonen. De stad heeft nu 352.000 inwoners, maar de verwachting is dat het er over vijf jaar meer dan 400.000 zijn. Een groeiende stad brengt voordelen, maar ook uitdagingen met zich mee. Niet alleen de infrastructuur komt onder druk te staan. Ook sociale voorzieningen moeten worden aangepast aan de verwachte groei. Zo zullen er scholen moeten worden bijgebouwd en kan er druk komen te staan op tandartsen en huisartsen.
Burgemeester Jan van Zanen uitte eind december zijn zorgen over de aanhoudende groei van Utrecht. “Ik zit erover in of iedereen het kan blijven bijbenen”, zei hij toen over de snelheid waarmee de stad verandert. Aan het begin van deze eeuw telde de stad Utrecht iets meer dan 233.000 inwoners. Dat aantal is in de afgelopen twintig jaar dus met 120.000 toegenomen en zal de komende twintig jaar verder stijgen, tot meer dan 454.000 in 2040. De gemeente verwacht de grootste groei al in de komende jaren. Tussen 2023 en 2026 komen er elk jaar 10.000 Utrechters bij. Hoewel Utrecht voor veel mensen al vol voelt, is de bevolkingsdichtheid in de stad een stuk lager dan in steden als Den Haag, Amsterdam en Haarlem. In 2040 zullen er ongeveer 4500 mensen op een vierkante kilometer wonen. Dat aantal is Amsterdam al lang voorbij.
Femke Daalhuizen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zegt dat een stad alleen hard groeit als de gemeente, corporaties en projectontwikkelaars dat toestaan. “De gemeente kan groei begeleiden, bijvoorbeeld in de vorm van nieuwbouw. Het is logisch dat de gemeente dat doet, omdat anders de prijzen van bestaande huizen worden opgestuwd. Als er geen huizen worden gebouwd, worden nieuwkomers gedwongen in de regio rondom de stad te gaan wonen”, legt Daalhuizen uit. Bevolkingsgroei gaat samen met plannen voor woningbouw. De gemeente wil in de komende twintig jaar minimaal 47.000 woningen bouwen in Utrecht. In de jaren dat het inwoneraantal het hardst groeit, komen er ook de meeste woningen bij. De plekken waar die nieuwe huizen komen, zijn al grotendeels bekend. Zo komen ze in het Beurskwartier en Leidsche Rijn, maar ook op oude bedrijventerrein zoals de Merwedekanaalzone, Cartesiusdriehoek en Wisselspoor.
(Tekst gaat verder onder afbeelding)
Zuidwest
Alle Utrechtse wijken gaan groeien, maar vooral Utrecht Zuidwest krijgt er veel inwoners bij. Zuidwest wordt volgens de voorspelling van de gemeente met 62.000 inwoners namelijk de grootste wijk van de stad. Dat komt vooral door de Merwedekanaalzone, die door de gemeente bij Zuidwest wordt gerekend. In 2040 moeten in Zuidwest 10.000 nieuwe huizen staan. Met nieuwe inwoners neemt ook de druk op voorzieningen toe. Volgens Daalhuizen hangen die gevolgen voor een deel af van de leeftijd van de nieuwe inwoners. “Als de gemeente weet in welke levensfase de inwoners zitten die erbij gaan komen, kan ze inschatten op welke voorzieningen de druk toeneemt”, zegt ze. “Als er veel kinderen bij komen, moet je iets doen aan het scholenaanbod. Als het aantal ouderen toeneemt, moet je kijken naar de zorgvoorzieningen en als het juist jonge werkenden zijn, neemt de vraag naar horeca en vrijetijdsbesteding toe. De overheid kan dat voor een deel sturen met het type woningen dat ze aanbiedt.”
Een aantal cijfers op een rij
- De bevolking van de stad Utrecht groeit de komende twintig jaar van 352.941 tot 454.731 inwoners
- De wijk Zuidwest groeit met 23.840 inwoners en wordt in 2040 de grootste wijk van Utrecht. Er wonen dan meer dan 62.000 mensen
- Het aantal inwoners in de leeftijdscategorie 65-plus groeit het hardst, tot 61.500 in 2040
- De nieuwbouwgebieden Leeuwesteyn en Groenewoud groeien van 635 bewoners nu tot 8.300 in 2030
- De wijk Binnenstad heeft de grootste relatieve groei. Het inwoneraantal groeit er tussen nu en 2040 met 64 procent. Dat komt vooral door woningbouw in het Beurskwartier en herontwikkeling van het Stationsgebied
- Vleuten-De Meern maakt de kleinste relatieve groei door; 6 procent tot 2040
‘Een stad groeit alleen als de gemeente het toestaat’
De gemeente verwacht dat vooral het aantal kinderen en het aantal ouderen gaat toenemen. Dat betekent dat ook relatief jonge wijken als Leidsche Rijn over twintig jaar veel bewoners van 65 jaar of ouder zullen hebben. Van Zanen wees er al op dat het voor ouderen veel moeilijker kan zijn om mobiel te blijven in de groeiende stad. Volgens Daalhuizen kan de gemeente er zelf mede voor zorgen dat de groei ouderen niet hard treft. “Vooral in nieuwbouwwijken kan goed rekening gehouden worden met ouderen, bijvoorbeeld door extra brede fietspaden aan te leggen. Ouderen vallen dan minder snel als ze een beetje slingeren. Daarnaast kan een gemeente zorgen dat ouderen op sociaal gebied mee kunnen blijven doen, bijvoorbeeld door in nieuwbouwwijken waar ouderen komen te wonen ontmoetingsplekken, zoals een bibliotheek met een passend cursusaanbod, te maken.”
Ouderenhubs
Daalhuizen denkt dat Utrecht nog een slag kan maken om ouderen tegemoet te komen. In Amsterdam en Den Haag wordt al gewerkt met een speciaal programma. Bij het maken van beleid wordt daardoor extra rekening gehouden met de positie van ouderen. Ook Rotterdam is er al mee bezig. De gemeente heeft zogenoemde ‘ouderenhubs’; wijken waar veel ouderen wonen zijn daar ook op ingericht. “Het hele gebied wordt geschikt gemaakt voor langdurig zelfstandig wonen, bijvoorbeeld met ouderensteunpunt en door afspraken te maken met de aanbieders van openbaar vervoer. Ouderen kunnen dan in dat soort wijken wonen, zonder dat ze hun bewegingsvrijheid hoeven in te leveren.”
Gekoppelde berichten
Een rondje om de nieuwe stadswijk Merwede: Ruimte voor 12.000 inwoners in een autovrije wijk
Het wordt een wijk zoals er geen andere is in Nederland: Merwede. In deze groene…
11 Reacties
Reageren“Rekeninghouden met ouderen door bredere fietspaden aan te leggen in nieuwbouwwijken, want dan vallen ouderen niet zo snel als ze slingeren…”
Wat is dat voor onzin?
Die fietspaden zitten dan propvol met jongeren (iedereen onder de 64) op eBikes met hoge snelheid. Als oudere daar dan nog tussen moeten fietsen is levensgevaarlijk. Een bejaarde is veiliger op 4 wielen, kans op omvallen en botbreuken is dan 0. En gezien de huidige corona crisis en hoe achteloos jongeren (iedereen onder de 45) met dat virus omgaan, zijn ouderen ook veel veiliger IN de auto dan op straat of OV.
Eigenlijk wil je dankzij de huidige plannen als 65 jarige helemaal niet meer in Utrecht wonen in 2040…
Bij stedenbouw gaat het om de MENSELIJKE MAAT! Dat is iets totaal anders dan politiek groen correct wensdenken of die politieke wil aan mensen opleggen.
Jammer dat de politiek haar verantwoordelijkheid hier niet in neemt.
De opzet van de infrastructuur van pakweg 40, 50 jaar geleden getuigt in mijn optiek van een zinnige, bruikbare visie op groei (op een enkele misser na dan).
De visie van de huidige regenten om die groei constructief te ondersteunen stuurt aan op enkelbaanse stadsboulevards, op een infrastructuur van lopen en fietsen, gemotoriseerd verkeer weren en een beschamend dure tram.
Of er zoveel mensen wel in Utrecht willen wonen is de vraag, maar zeker is dat het kapitaal wil dat er meer mensen op een kluitje moeten zitten. Tenslotte moet er verdiend worden en investeringen zo snel mogelijk terugverdiend worden. Laten we ons niet gekmaken.
In Utrecht wordt in cirkeltjes gedacht.
Dat is vreemd.
De raad beslist tot stadsverbetering, dat wordt uit handen gegeven aan zwaar commerciële vastgoedboeren die verdienmodellen en investeerders hebben die dollartekens in de oogjes hebben. Die willen zo hoog mogelijke opbrengsten per vierkante meter. Die proppen dus zoveel mogelijk mensen op een kluitje. Tegen de wens vaak van de huidige buurtbewoners in. Zo wordt de stad verkocht aan de hoogste bieder en daarom lopen de inwonertallen hard op.
Mensen wordt wijs gemaakt, vooral jongeren, dat Utrecht helemaal the place to be is. Dat zal in sommige opzichten ook wel zo zijn, maar je zou ook aan het beleid zelf kunnen werken. Het beleid kan ook gericht zijn op consolidatie van huidige inwoneraantallen en dat meer vanuit flexibeler denken. Utrecht kan samen met semi grote steden in de buurt optrekken en nieuwe bewoners die in de buurt van de Randstad moeten zijn spreiden. Dat dempt de groei en de woningprijzen.
Maar Utrecht heeft kennelijk andere doelen en belangen.
We moeten m.i. van het idee VOL, VOLLER, VOLST af vanwege de jaarlijkse 1600 euro uit het gemeentefonds van de Rijksoverheid. Bij 20% meer inwoners tikt dat jaarlijks verleidelijk flink aan qua vele extra miljoenen voor de gemeente begroting. Maar willen wij dat wel? Een stad die steeds voller wordt waardoor de leefbaarheid steeds meer onder druk komt te staan op dezelfde 96 km2.. Landelijk staan wij nu al volgens de bron Metatopos op 11 gemeenten ná de meest overbevolkte gemeente per km2 van Nederland is. Ook heeft de Nederlandse ‘Stichting Geluidshinder in haar onderzoeken recent geconcludeerd dat Utrecht ná Amsterdam reeds op de 2e plaats staat van 355 gemeenten qua geluidshinder. Stoppen dus met al die megalomane plannen !
Zodra ik met pensioen ben verlaat ik deze groeiende chaos.
Met wat we nu weten, moeten we wel zo dicht op elkaar bouwen?
En hoe lang denken we deze aantallen woningen te bouwen, kijk eens een eeuw ver en niet 20 jaar. Betekent dus dat we steeds meer groen moeten opofferen aan bebouwing. Moeten we niet alleen op energie zelfvoorzienend worden maar ook op gebied van voeding, geneesmiddelen, etc? En moeten we niet meer op bevolkingsgroei gaan sturen?
@ lachgas, JA dat zouden we moeten doen. Althans, dat zouden we aan het OPENBAAR BESTUUR moeten OPDRAGEN om te DOEN
Utrecht ZuidWest wordt de grootste wijk, zeggen ze, maar dat klopt niet. Het wordt de volste wijk. Toen wij hier bijna 20 jaar geleden gingen wonen was de slogan: “Je vergeet bijna dat je in de stad woont!” De plannen voor de Merwedekanaalzone zijn echt megalomaan met 10.000 woningen op een postzegel grond. Het taalgebruik is ook bijzonder verhullend. Het “Merwedepark” : niet meer dan een groenstrook met een fietspad tussen wat gras en een rijtje bomen! Levendig, gezond en duurzaam…. Geloof je het zeg, gemeente Utrecht?
James Lovelock, de immer innoverende Britse wetenschapper die deze week 100 jaar werd gaat een nieuw boek schrijven: Aan de groei van individuele intelligentie komt een einde. Maar collectieve intelligentie kan, zie mieren- en termieten kolonies, nog heel lang doorgroeien. De stad heeft de toekomst.
@ Bertje 030 Verstandig besluit , dat heb ik zo’n 8 jaar terug ook gedaan , en nog steeds géén moment spijt gehad , en mijn vrouw en ik toeren nu bijna dagelijks ongeveer 30 tot 50 km in de middag op onze E bikes , en s’morgens wandelen we elke dag door de Drentse natuur in het bos of de heide … inmiddels zijn we allebei 74 jaar jong en genieten we in ‘n zeer goede en goedkope bungalow….