De Bibliotheek Utrecht heeft boeken met daarin teksten of afbeeldingen van Zwarte Piet weggehaald. In alle 13 vestigingen haalde de bibliotheek de boeken uit de collectie.
Hetzelfde gebeurt in bibliotheken in heel Nederland. Anton Kok, directeur Vereniging van Openbare Bibliotheken, zegt de actie logisch te vinden en passend bij de tijdsgeest. “Het is goed dat bibliotheken hun verantwoordelijkheid nemen”, laat hij weten. Het gaat om boeken met verhalen over Zwarte Piet, stereotype afbeeldingen van pieten of waar zwarte pieten op de cover staan.
De Bibliotheek Utrecht laat weten de boeken weg te halen, omdat steeds meer klanten en medewerkers als kwetsend of discriminerend ervaren. “We vinden het belangrijk dat alle ouders en kinderen zich welkom en thuis voelen in de bibliotheek.”
Niet van deze tijd
Dat de zwarte piet-boeken uit de bibliotheek worden weggehaald, hoort volgens Bibliotheek Utrecht bij het collectiebeleid – dat is een doorlopend proces en geen eenmalige actie. De bibliotheek zegt daarover: “In de loop van de tijd veranderen inzichten over specifieke onderwerpen in de maatschappij. De bibliotheek sluit aan bij maatschappelijke ontwikkelingen. We bewegen mee met wat er in de wereld speelt.”
Hanneke van Duin is teamleider Collectie van Bibliotheek Utrecht en hoofd van het Provinciaal Collectieteam Utrecht. Zij vertelt dat ook andere jeugdboeken, waarin bijvoorbeeld slaven de ‘gewoonste zaak van de wereld’ lijken, uit de collectie zijn gegaan. Die zijn niet meer van deze tijd, volgens haar.
Achterhaalde boeken, met name voor kinderen, zijn onwenselijk. Van Duin: “Kinderen die deze boeken zelfstandig lezen, kunnen snel een verkeerd wereldbeeld krijgen. Zij kunnen nog niet zelfstandig informatie in een context plaatsen. Daardoor nemen ze vaak voor waar aan wat er gedrukt staat.”
Moderne sint- en pietverhalen
Bibliotheek Utrecht blijft wel sinterklaasboeken aanbieden die aan de normen en waarden van nu voldoen. Maar dit aanbod blijkt beperkt. Daarom roepen Hanneke van Duin en de Bibliotheek Utrecht schrijvers en illustratoren op, om met nieuwe verhalen te komen. De vraag naar moderne sint- en pietverhalen blijft volgens hen vooralsnog groot.
50 Reacties
ReagerenBeetje laat
De Rooms-katholieke kerk had vroeger de zogenaamde Index; een lijst van boeken die de gelovigen niet mochten lezen. Deze is eind vorige eeuw afgeschaft omdat men zoiets niet meer vond kunnen.
In Duitsland en Oostenrijk vonden in de jaren dertig van de vorige eeuw zelfs massale verbrandingen plaats van boeken die schadelijk werden geacht. Dat werd georganiseerd door studentenverenigingen, toch niet de minsten, zullen we maar zeggen.
Maar kennelijk is de tijd er rijp voor, dus onze gemeenteraad zal zich binnenkort ook wel weer roeren. Die willen van de wethouder vast een overzicht in welke door de gemeente gesubsidieerde musea zich aan Zwarte Piet gerelateerde voorwerpen of afbeeldingen bevinden. Want dat kan natuurlijk niet.
Dat hoort een bibliotheek niet te doen,maar zijn bang dat er dreigementen komen ,als ze die al niet hebben ontvangen net als veel winkeliers.
Dat word dan weer wel normaal gevonden.
Want @Lombokker, een racistisch karikatuur, dat moet gewoon kunnen heden ten dage, toch?
@rob h: jazeker moet dat kunnen, als het plaatsbaar is in een bepaalde tijdsperiode. Maar ik zie de relevantie niet zo want Zwarte Piet is geen racistische karikatuur maar een verpersoonlijking van moorse knechten van een turkse edelman. Dus uw opmerking is niet van toepassing.
@Rob H.
“Want @Lombokker, een racistisch karikatuur, dat moet gewoon kunnen heden ten dage, toch?”
Of Zwarte Piet nu echt racistisch is weet ik niet maar hij is in ieder geval wel gedateerd en zo gaat het met heel veel zaken in een steeds veranderende samenleving.
Gerard Reve is zeker de volgende
@Amy die krijgt hier vaak t woord
@kadoendra: en wie bepaalt dat zwarte piet gedateerd is? Talloze praktijken uit religies lijken mij ook gedateerd maar schijnbaar zijn deze gevrijwaard van morele druk en cancel culture.
Hij is misschien gedateerd. Er zijn een aantal mensen die aanstoot nemen aan Zwarte Piet. Ze zien het als racistisch. Sint Nicolaas Is natuurlijk ook niet zuiver. Een oude man met een voorkeur voor jonge kinderen en dan ook nog lid van de katholieke kerk. Ook een instituut dat het nodige op zijn geweten heeft. Dat zo iemand nog de straat op durft, of zijn er geen katholieken die tegen dit symbool protesteren? Hoe kan dat nou toch?
Gelukkig dat de bibliotheek uitmaakt wat de mensen kunnen lezen. Je moet er toch niet aan denken, dat er mensen zijn die dat zelf willen. Als mensen uit de bibliotheek de geschiedenis willen wijzigen, dan moet dat toch kunnen? Het lijkt Georg Orwell wel.
@Aa
“@kadoendra: en wie bepaalt dat zwarte piet gedateerd is?”
Door de veranderende samenstelling van de samenleving verandert een samenleving en dus ook bepaalde gewoontes.
De Nederlandse samenleving is niet meer de samenleving van het jaar 1900, de tijden en gebruiken zullen ook daardoor altijd veranderen.
Dat heeft niet alleen gevolgen voor een creatie als Zwarte Piet, maar ook b.v voor vervoer en daarom ga ook jij niet meer dagelijks naar je werk met paard en wagen, etc, etc.
@Lombokker,
Midden in de roos. Treedt toe toe de klasse van de DUIC pensionado’s. De boeken zullen in de ramsj komen, wij blijven handelaren. Ik snel er naar toe om deze boeken voor de vergetelheid te redden.
Bromsnor denkt dat Zwarte Piet en als de Group Hug, de A27 verbreding en vuurwerk niet meer van deze tijd zijn. Jammer maar helaas.
Bibliotheken die zelf de libricide kiezen. Ik begrijp dat ik er niets meer te zoeken heb. Mijn eigen bibliotheek is gelukkig niet onderhevig aan de waan van de dag.
@kadoendra: een veranderende samenleving hoeft niet per se te leiden tot de afschaffing of verandering van een traditie. Jij hebt het nu over paard en wagen, ik heb het over een cultuur die onder druk van een minderheid wordt veranderd. In het geval van zwarte Piet valt daar wellicht nog wat voor te zeggen maar het gemak waarop zwarte piet als racistisch wordt weggezet zou zorgen moeten baren over hoe er met onze cultuur wordt omgegaan. Betekent de verandering van onze maatschappij bijvoorbeeld ook dat wij geen spotprenten meer mogen maken over de islam omdat dit als discriminatie of islamofobie wordt gezien?
@Aa
Sinterklaas, zijn paard, de stoomboot, de pakjes, de chocolade letters, de peppernoten staan allemaal niet ter discussie, slechts 1 personage staat der discussie namelijk de creatie Zwarte Piet.
Daarom vind ik de restyle van de creatie Zwarte Piet naar een Roetveeg Piet niet echt een groot probleem.
Als jij in de tijd van het Sinterklaasfeest ‘s avonds jouw schoen gaat zetten dan zal ‘s morgens ook jij je gaan realiseren dat het Sinterklaasfeest nog steeds een feest is!
Wat raar, een openbare bibliotheek die beslist wat mensen mogen zien/lezen….
Deze censuur actie zit op een bizar hellend vlak.
Want is deze censuur niet in strijd met de vrijheid van meningsuiting in Nederland? Een vrijheid die zo hoog in het vaandel staat dat het geen recht is om zich niet beledigd te voelen?
Ik verwijs hier graag even naar de harde frontale botsing van gisteren in de 2e Kamer tussen Azarkan en v Toorenburg.
Als zwarte piet niet mag omdat het een minderheidsgroepering in Nederland zich beledigd voelt, dan mag de profeet beledigen ook niet omdat dit een minderheidsgroepering in Nederland zich beledigd voelt. Haalt de bibliotheek ook alle beledigende boeken en afbeeldingen van de profeet of Koran weg?
Of is dat dan wel een gevalletje recht op vrijheid van beledigende meningsuiting?
40 jaar geleden was de wereld niet veel anders, maar mensen waren toen wel een stuk nuchterder dan die licht ontvlambare emoties die mensen tegenwoorig de hoofdrol laten spelen. Emotions do cloud the rational mind…
Er is heel veel lectuur die geïnteresseerde lezers niet in de openbare bibliotheken zullen terugvinden. En inderdaad, dat is zonder meer betuttelend, hoewel ik het voor wat jeugdige lezers betreft wel kan begrijpen. En er is lectuur die wettelijk verboden is, zoals kinderpornografie, ook virtuele. Overigens bevatten bijzondere bibliotheken, zoals de universiteitsbibliotheken, vanzelfsprekend veel meer lectuur. Verder probeert de Koninklijke Bibliotheek (sinds dit jaar de Nationale Bibliotheek) in Den Haag van iedere Nederlandse publicatie een exemplaar te krijgen in het zogeheten Depot van Nederlandse Publicaties. Daar kunnen dus ook publicaties geraadpleegd worden die je in geen enkele openbare bibliotheek zult terugvinden. Ik weet overigens niet of alle volwassenen alles zonder meer ter inzage krijgen.
@Aa hoezo minderheid, er is brede steun voor het afzwakken/schaffen van de zwarte piet, net als voor verbod vuurwerk. Straks is zwartepieten alleen nog een kaartspelletje.
@Walter en anderen:
In zijn roman Ik heb altijd gelijk liet Willem Frederik Hermans Lodewijk Stegman, een van zijn romanpersonages zeggen:
“De katholieken! Dat is het meest schunnige, belazerde,
onderkruiperige, besodemieterde deel van ons volk! Maar
díe naaien er op los! Die planten zich voort! Als konijnen,
ratten, vlooien, luizen. Die emigreren niet! Die blijven
wel zitten in Brabant en Limburg met puisten op hun wangen
en rotte kiezen van het ouwels vreten!”
Het mondde uit in een potsierlijk proces, met vrijspraak, net als later het zogeheten ezelsproces tegen Gerard Reve, die beschreef dat hij sex had met God in de gedaante van een ezel.
Het is veel gemakkelijker om sommige publicaties bij voorbaat buiten het blikveld van de lezers te houden dan erover te procederen.
@wollie: brede steun? Ik denk dat de meeste mensen niet zozeer de afschaffing van zwarte piet steunen maar geen zin meer hebben in mensen die hun leuke feest verknallen door tijdens de intocht te demonstreren, met geweld te dreigen tegen eenieder die zich als zwarte piet verkleedt en mensen die constant iedereen voor racist uitmaken. Waar het mij om gaat is dit: laten we niet doen alsof de afschaffing van zwarte piet onderdeel is van een veranderende samenleving. Zwarte piet is afgeschaft nadat een kleine groep extreme morele en soms agressieve druk uitoefende en daarbij morele chantage niet schuwde. Het is precies die manier van ‘discussie’ die er nu voor zorgt dat bibliotheken deze boeken verwijderen. Want wat ga je doen als je als bibliotheek onderdeel wordt van een hetze waarbij agressie niet geschuwd wordt? Het lastige is daarbij dat bibliotheken nu een moraal gaan dicteren terwijl hun taak mijns inziens zou moeten bestaan uit het beschikbaar maken van informatie. Mijns inziens zouden deze boeken niet uit de collectie moeten worden gehaald. In plaats daarvan zouden deze boeken in een aparte categorie moeten worden geplaatst.
Inderdaad @Aa die zgn ” brede steun ” voor de afschaffing van ZP komt vooral voort uit vermoeidheid en weerzin over deze eindeloze discussie. Dat blijkt bv ook uit de opiniepeiling van Eenvandaag over deze kwestie.
@Aa de verandering van zwpiet is al heel lang onderdeel van een veranderende samenleving. de roe, het dommige accent, de gouden oorringen en dikke lippen, in de zak mee naar spanje… allemaal afgezwakt omdat we vonden dat dat echt niet meer kon. de zwarte schmink was hetlaatste stukje en is minimaal versneld door kozp.
Is het nu echt zo moeilijk om te bedenken dat zwarte mensen zich als minderwaardig wegezet voelen door het zwarte pieten personage. Het kan een kind echt niets schelen wat het kleurtje is. Hoeveel filmpjes zijn er niet van juffen die zich voor de klas verkleden tot Sinterklaas of zwartepiet en dat de kinderen pas als de gedaantewisseling compleet is ineens bedenken dat de juf de juf niet meer is. Voor het kind maakt het niets uit, ouderen kunnen met liefde terug kijken naat hun december jeugd en de toekomst heeft veelkleurige pieten en het sinterklaasfeest is weer up to date. Wellicht verdwijnt het ooit volledig. Kerst met een kerstman is nu ook heel normaal terwijl die vroeger niet in de Nederlandsd kerstviering voor kwam. Niets is voor eeuwig toch!
Ach, Bromsnor denkt dat ZP niet meer van deze tijd is, net als de “Group Hug”, de verbreding van de A27 en bouwen in Reijenburg.
Dat vind ik idioot. In een bibliotheek moet je kennis kunnen nemen van wat er ooit is uitgebracht, dit riekt naar censuur.
@Katja: natuurlijk is dat censuur. Maar daar zijn ‘we’ — dus de Nederlandse samenleving — onvoorstelbaar hypocriet in. Zo willen we geen antisemitische teksten, overigens begrijpelijk na wat er met de joden in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Maar wanneer alles wat Geert Wilders zegt over Marokkanen gezegd zou zijn over joden, zou niet alleen het land te klein zijn geweest, maar had hij al -tig processen en veroordelingen aan zijn broek gehad en was hem waarschijnlijk zelfs definitief de mond gesnoerd. Ik bedoel: we meten nogal eens met twee maten.
@Katja
Dit riekt niet naar censuur, dit is Censuur
ik neem aan dat alleen (kinder)boeken mét zwpiet worden weggehaald, niet boeken óver zwpiet.
de negerhut van oom ton kun je nog gewoon vinden bij de bieb.
Zwarte Piet die riekt naar slavernij, niet zo n lekker geurtje. Maar laten we ook eens kijken naar misstanden vandag de dag, in Nederland, naar moderne slavernij. Want die is er wel degelijk. Ik heb het over de ontelbare dieren in de bio-industrie, die in een ongezonde omgeving en een slechte gezondheid elke dag van hun vaak korte leven lijden, om te zorgen voor dat stukje vlees of kaas. Plofkippen, Koeien wiens kalf word afgenomen om melk te blijven leveren, varkens, die elkaars staarten afbijten door stress. Deze dieren worden als slaven behandeld, en vaak nog veel slechter dan dat.Wakker Dier en andere Dierenrechtenorganisaties zijn deze misstanden al aan het bestrijden, maar het zou eigenlijk zoveel aandacht en actie moeten genereren als de anti- zwarte-piet-discussie. Slavernij, en ook discriminatie in welke vorm dan ook, of het nou om mensen of dieren gaat, moet ten strengste verboden gaan worden, en streng gehandhaafd gaan worden.!
@Hetty
Inderdaad zijn er nog veel meer misstanden!
Dieren die dagelijks in de bio-industrie een zeer deprimerend leven hebben hebben geen stem en kunnen niet over hun lijden vertellen daarom is het goed dat er mensen zijn zoals jij die het voor hun opnemen in woord en geschrift!
P.s @Hetty, vergeet niet een lekkere wortel in je schoen te stoppen voor het paard van Sinterklaas want ook het paard van Sinterklaas waardeert de liefdevolle aandacht van een oprechte dierenvriend!
De deugmens en zijn deugende akties. Persoonlijk heb ik meer bewondering voor omroep ON met zijn alternatieve zwartepieten sinterklaasjournaal. Was geweldig om weer een echte bootintocht met echte pieten met cadeautjes te zien! Verheug me nu al op de volgende afleveringen.
Gewoon je rug toekeren naar de grootste schreeuwers is altijd uiterst succesvol gebleken.
Censuur kom op. Wees blij dat deze wanstaltige beledigende misstand verdwijnt uit onze geschiedenis
. Of zijn we stiekem trots op zwarte piet?
Ik ben verbijsterd, erger dan boekverbranding!
Bibliotheken zouden dit niet moeten doen, wat wel kan is een plakker in het voorblad met een soort van disclaimer.
Wij zijn erg tolerant voor mensen die zelf niet zo tolerant zijn.
Reaguurders, maak het niet zo moeilijk. De verandering van de traditie is ingezet, en zoals al beschreven, het is 1 element uit een heel verhaal. Persoonlijk heb ik zwarte piet nooit als negatief ervaren, toen niet, en nu niet, en zie hem ook als een hele andere categorie dan zwarte mensen als een Surinamer, Congolees of Keniaan. Het is een sprookjesfiguur met cadeautjes. Voor veel mensen is het echter anders, en andere landen met een meer neutrale blik, zien dat ook zo. Misschien dus tijd voor verandering. Ik vind het prima, en heb nog nooit een kind gehoord dat hem/haar iets afgepakt wordt.
Gaat het over de boeken: de bibliotheek kan zelf bepalen wat zij aanbieden. Wil je andere boeken, dan kan iedereen die nog steeds zelf kopen, mogelijk wel steeds minder. Kan mij voorstellen dat bepaalde boeken in een herdruk worden aangepast.
Hier in Utrecht vonden we het vroeger een goed idee om geestelijk gehandicapten (geloof dat dat woord niet meer mag) met Pasen op het Nicolaaskerkhof in kooien te zetten, en dan mocht je ze prikken met een stok. Dat was ook een volksfeest, de Paasdol. Hebben we ook afgeschaft, en nu hebben we de Paasbrunch.
Dingen veranderen, get over it.
Geweldig!
@robin: die dingen veranderen niet zomaar maar deze veranderen door de invloed van niet westerse immigratie. Jeffrey Affriye komt uit Ghana en gaat Nederlanders nu dicteren hoe Nederlanders hun tradities mogen vieren. Wie daar iets van zegt is een racist. Het is juist dit mee willen buigen en ‘oh we veranderen wel’ mentaliteit van Nederlanders die tot intolerantie leiden en een verlies aan vrijheid. Deze discussie is veel breder dan zwarte piet, het gaat om de zelf respect van een samenleving.
@Robin: het gaat hier niet om de vraag of we van zwarte piet af moeten maar of we lectuur in openbare bibliotheken moeten censureren en zo ja hoe en door wie. In nagenoeg alle lectuur, zeker van enige tijd oud, zitten elementen waar ‘we’ of althans sommige groepen in de samenleving grote moeite mee hebben. Moeten we het dan aan de bibliotheekbesturen of -medewerkers overlaten om te bepalen wat we wel en wat we niet mogen of beter niet kunnen lezen?
@Hetty, U verspreid nepnieuws. Geen enkel bewijs voor die relatie deugt. Fikker Op Zwarte Piet gaat met gestrekt been in tegen een RK traditie die ontstaan is rond 1850. Dat jaartal is zeeeer belangrijk. Rk en andere gelovigen kregen toen hun godsdienstvrijheid terug. Amsterdamse kooplieden gingen toe de straat op met hun binnenskamerse traditie, waarbij een van de, vrije, zwarte bedienden de rol van Zwarte Piet had.
@ Lexus
Ik begrijp je wel, maar vind de uitleg van de directie acceptabel: ““Kinderen die deze boeken zelfstandig lezen, kunnen snel een verkeerd wereldbeeld krijgen. Zij kunnen nog niet zelfstandig informatie in een context plaatsen. Daardoor nemen ze vaak voor waar aan wat er gedrukt staat.”.
Ik vind het daarom geen censuur. Daarnaast, al gezegd, is de bibliotheek vrij in het aanbieden van een collectie. Wil je je kinderen iets anders laten lezen, dan kan dat prima zonder bibliotheek.
@Lexus
“@Robin: het gaat hier niet om de vraag of we van zwarte piet af moeten maar of we lectuur in openbare bibliotheken moeten censureren en zo ja hoe en door wie.”
De creatie Zwarte Piet heeft een zeer lange tijd op heel veel verschillende manieren in Nederland in de november en december maanden een rol gespeeld.
Niet alleen in de personage van Zwarte Piet maar ook de gehele merchandising erom heen.
Er is een proces in Nederland gaande om van de creatie Zwarte Piet af te komen en dan ontkom je er niet aan om ook afstand te nemen van de merchandising.
Je kan spreken over een vorm van censuur maar het draagt wel bij aan een betere samenleving daar het meer bijdraagt aan het serieus nemen van de gevoelens van veel nieuwe Nederlanders.
Het boek van Adolf is ook lang verboden geweest, maar wordt Nederland een betere en mooiere samenleving als dat boek niet meer verboden is?!
Overigen zullen boeken met Zwarte Piet nooit verboden worden, alleen belichten ze een Nederland wat Nederland niet meer is.
O.A boeken met Zwarte Piet zijn uit de tijd terwijl de boeken over de creatie Zwarte Piet gewoon te raadplegen blijven.
@Robin. Eens met Lexus. Je statement “de bibliotheek kan zelf bepalen wat zij aanbieden” zou juist zijn als het een commercieel bedrijf is en je als burger de keuze hebt uit meerdere bibliotheken. Maar het is een van belastinggeld betaalde instelling. En dan zou je ook kunnen stellen “mensen kunnen zelf bepalen wat ze willen lezen”. Vind je zwarte piet niet kunnen, dan leen je die boeken niet…
Nu bepaalt een interim directeur (vanuit een zeer eenzijdige bubbel) – die vanuit ons belastinggeld wordt betaald – wat we mogen lezen en wat niet? En wat moreel aanvaardbaar is?
Ik denk dat Nederland te klein zou zijn als een (moslim/christen) interim directeur alle boeken met homoseksualiteit zou verwijderen omdat hij dat “niet volgens fatsoensnormen” zou vinden.
@Robin: met het eerste deel van uw betoog ben ik het eens, maar met het tweede heb ik moeite. Een openbare bibliotheek heeft zoals het woord al zegt een openbare functie. En dan vind ik het niet juist dat een bestuur, een directeur of een medewerker kan bepalen wat er wel en wat er niet aangeboden wordt. Dit betekent nu zelfs dat wat in de ene gemeente wel op de planken staat in de andere niet aangeboden wordt. Ik vind dat ongewenst.
@Toine Goossens: uw betoog rammelt aan alle kanten. De historische werkelijkheid is dat Sint-Nicolaas, voorgesteld als een bisschop, zoals hij oorspronkelijk ook was, in oorsprong op veel plaatsen en in veel landen vergezeld werd door een soort donkere duivel. Rond het midden van de negentiende eeuw heeft een Nederlandse schoolmeester daar een zwartgemaakte knecht van gemaakt die overeenkomst vertoonde met de tot slaaf gemaakte zwarte knechten van Hollandse kooplieden uit de zeventiende eeuw, zoals ze als prestigeobject in kleurrijke kleding werden afgebeeld op hun schilderijen.
Los van het feit of je nu wel of niet tegen zwarte piet bent: mag een openbare bibliotheek mensen kennis onthouden door boeken uit haar assortiment te halen (censuur!) omdat een smal deel van de bevolking daar misschien aanstoot aan neemt?
Een openbare bibliotheek behoort niet haar ‘oren te laten hangen’ naar de politieke correctheid en de mores van een tijdsgeest.
What’s next? De bijbel, de Koran,de Tora, de kamasutra, Pipi Langkous, de negerhut van oom Tom, Kuifje in Afrika of Tibet enz. enz.
@Kadoendra: ik weet niet wat u bedoelt met afstand nemen van merchandising. Nee, er wordt bewust afstand genomen van cultureel erfgoed. Ik weet bijvoorbeeld niet of ook Godfried Bomans fout was of althans fouten gemaakt heeft met zijn prachtige beschrijving van het sinterklaasfeest. Daar zal bij nadere bestudering ook wel wat pietonvriendelijks in staan, denk ik. Maar als we nu bijvoorbeeld ook eens zouden toetsen op vrouwonvriendelijkheid, dan zouden we een flink deel van de schitterende Franse romanliteratuur van de planken moeten halen. Voor zover ik weet is dat gelukkig nog niet gebeurd.
Voor wat betreft Mein Kampf van een zekere Adolf Hitler zijn de openbare bibliotheken gered doordat er een uitvoerig geannoteerde uitgave van is verschenen waarin ook verteld wordt dat het allemaal niet netjes is wat erin staat. Het schijnt trouwens een oervervelend boek te zijn; dat helpt ook.
Jawel hoor, die Bomans was goed fout. Arnold Ras, een onderwijzer in Wanroij, die in 1963 (!) al vond dat zwarte piet echt niet kon, moest van Bomans in de zak: https://www.anderetijden.nl/artikel/736/Geschiedenis-van-het-Zwarte-Pieten-debat.
Als we zo beginnen, houden we niets van onze literatuur over.
@Lexus, U praat als een kip zonder kop.
In 1850 kreeg Nederland een nieuwe, op liberale leest gegrondveste, grondwet. In die grondwet kregen Rooms Katholieken en andere onderdrukte geloofsrichtingen hun vrijheid van godsdienst terug.
Het Sinterklaasfeest dat al die jaren achter de voordeur werd gevierd kwam op straat.
Ik raad u aan de archieven die dat bevestigen te raaplegen. Het Meertens instituut zal u graag van dienst zijn.
@Lexus,
U liegt. De zwarte bedienden in dienst van de Amsterdamse kooplieden waren vrije mensen.
We zijn veel te tolerant tegenover een groep mensen die zelf erg intolerant zijn!