Het karakteristieke pand op Janskerkhof 7 is een vertrouwd aanzicht. Boekhandel Bijleveld, met de gele houten gevels, de rode deur en markiezen, bevindt zich daar al 160 jaar op de hoek. Dat geldt ook voor de gelijknamige uitgeverij. Eigenaar Bastiaan Bommeljé en winkelchef Maartje Kroonen zijn trots dat Bijleveld na al die jaren nog steeds volledig onafhankelijk is.

Hoe gaat het met de boekhandel?

Bastiaan: “Het gaat verbluffend goed, zeker gezien de landelijke trends en de toestand in de wereld. Ik kan niet anders zeggen. We maken er een mooi jaar van.”

Maartje: “We gaan in elk geval optimistisch ons 161^ste jaar tegemoet.”

Bastiaan: “Op naar de 175 jaar. Voor minder doen we het niet.”

Wat is het geheim van het lange en zelfstandige bestaan van Bijleveld?

Bastiaan: “In de eerste plaats trekken we ons niets aan van trends, hypes en de mening van anderen. Ook bij tegenwind. Toen ik hier begon, waren er nog een stuk of twintig boekhandels in de stad. Nu kan ik ze op een hand tellen. Daarnaast helpt een eigen pand natuurlijk ook. Als derde speelt de gerichtheid op Utrecht-Oost een belangrijke rol. We leven helaas in een sociaal gespleten stad. Wij bedienen de bovenkant van de markt, niet alleen met bestsellers, maar ook met poëzie, kunst, filosofie, sociologie en University Press hardbacks.”

Maartje: “Er zijn natuurlijk meer redenen waarom we het hier goed volhouden. We kunnen volkomen onafhankelijk kiezen voor een bepaald assortiment en verkopen alleen waar we zelf achterstaan.”

Bastiaan: “Plus waanzinnig goed personeel. ‘Ons personeel leest zelf’, was vroeger een veelgehoorde kreet. Bij ons is dat nog waar ook. Als je hier komt, wordt je geholpen door mensen die zoveel mogelijk boeken gelezen hebben. Zij weten waar ze het over hebben.”

Tekst loopt door onder afbeelding

Wie komen er vooral bij jullie in de winkel?

Maartje: “We zien gelukkig alle leeftijden in de winkel. Iedereen komt hier, van oudgedienden tot jonge ouders met kinderen, en ook veel internationale studenten.”

Bastiaan: “Als je hier op zaterdag bent, hoor je alle talen van de wereld. Dat is leuk.”

Maartje: “Er is natuurlijk van alles gaande qua ontlezing en er is veel concurrentie van dingen die je aandacht opeisen. Maar in de Bijleveld-bubbel wordt veel gelezen, zowel in het Nederlands en Engels als zelfs ook in het Frans en Duits.”

Bastiaan: “In onze bubbel prijzen we ons fortuinlijk.”

Maartje: “Die bubbel is door de jaren heen gelukkig wel breder en jonger geworden. Hij is ook niet afgesloten: mensen voelen zich welkom hier. Dat is fijn om te zien.”

Hebben jullie een mooie herinnering aan Utrecht?

Maartje: “Ik ben opgegroeid in Dordrecht, maar ging vroeger vaak logeren bij mijn tante. Zij woonde in de omgebouwde kerk aan de Oudegracht, ter hoogte van de Twijnstraat. Daar kijk je uit over de Catharijnesingel. Ik weet nog goed dat we een keer naar de Piekenkermis gingen. Daar gooide ik na één of twee keer al een ringetje om een van de glazen colaflesjes. Ik won een levensgrote knuffelbeer.”

Bastiaan: “Voor mij is een mooie herinnering mijn eerste wedstrijd in de oude Galgenwaard. Dat was halverwege de jaren 60. Ik ging samen met mijn vader. DOS speelde tegen DWS. Toen ik nog kleiner was, nam hij ons ook mee naar Velox. Mijn levendige herinnering is dat de keeper van Velox, Cinus van Kooten, een pet op had. Hij werd later een legendarisch voetbaltrainer, ook die van mij. Naast de goal zat tijdens die wedstrijd iemand in een rolstoel omringd met halve liter bierflessen. Hij riep voortdurend: ‘Hup rooie kool’. Velox speelde namelijk tegen Roda JC die dag. Ik was nog zo klein, maar wist al dat dit een literair beeld was dat ik moest onthouden. Het echte werk was natuurlijk de eerste keer in de Galgenwaard. Als jongen op die oude houten banken, terwijl de pis en de mayonaise onder je voeten stroomden. Daar zag ik voor het eerst hoe die volwassen voetballers echt tegen elkaar aan kleunden.”

Wat zijn jullie lievelingsplekken in Utrecht?

Bastiaan: “Het Wilhelminapark is een prachtig park. Met enige treurnis zie ik hoe de gemeente al jaren probeert om daar ook een festivalterrein c.q. bierhal van te maken. Park Lepelenburg is helaas al opgegeven.”

Maartje: “Een van mijn lievelingsplekken is de bloemenmarkt op zaterdag op Janskerkhof. Net als Café Willem Slok is het fijn om te zien dat die er nog altijd is.”

Utrecht is…

Maartje: “…elke dag op z’n mooist.”

Bastiaan: “…het centrum van het universum.”

Het pand huisvest al sinds 1852 een boekhandel. De geschiedenis van Bijleveld gaat terug naar 1865. In dat jaar nam Jacobus Beylevelt de boekhandel over. Hij noemde zichzelf Bijleveld. Van de tweedehandsboekwinkel en binderij maakte hij een boekhandel-uitgeverij. Als hij in 1901 sterft, erfden zijn dochters de zaak (vandaar de officiële naam Erven J. Bijleveld).

De opa van Bastiaan, Jacobus Bommeljé, gaat er in 1905 werken. Het duurt niet lang of hij neemt het bedrijf van de dochters Bijleveld over. Als Boekhandel Bijleveld 100 jaar bestaat neemt Johan Bommeljé, Bastiaans vader, de zaak over. Bij het 125-jarig jubileum treedt Bastiaan in zijn vaders voetsporen.