Bouwen, bouwen, bouwen. We horen het vaak als het gaat over oplossingen voor de grote woningnood in Nederland. Ook in Utrecht staan er een hoop woningbouwprojecten op het programma, allemaal binnen de bestaande stad. Maar politiek speelt ook de discussie of we niet in polder Rijnenburg moeten gaan kijken.
De statistiekjes zijn inmiddels wel bekend: Utrecht groeit en groeit, naar zo’n 455.000 inwoners in 2040. Die mensen moeten natuurlijk ergens wonen, maar de ruimte in de stad zelf en aan de randen ervan is beperkt. Hoe vul je die vierkante meters in? Moet de polder Rijnenburg worden volgebouwd of kunnen we die groene ruimte beter laten zoals die is en zoeken naar andere oplossingen?
Als het aan de Utrechtse fractie van GroenLinks ligt moeten we vooral verdichten: bouwen op verouderde industrieterreinen, parkeerplaatsen en op saaie kantorenparken. Dat lost de woningnood op en zorgt er ook nog voor dat delen van Utrecht waar nu bijna niemand komt weer levendiger worden, denkt GroenLinks. “Het mooie van bouwen in de stad, is dat we de stad mooier maken voor iedereen. Op plekken waar nu weinig te beleven valt komen behalve woningen ook mooie parken, nog beter openbaar vervoer, scholen, leuke restaurantjes of cultuur. Daar profiteert iedereen van. Bovendien kan je in de stad fijne gemixte wijken bouwen; dat is socialer. Wij willen dat een woning in de stad Utrecht weer voor iedereen betaalbaar wordt.”
Voordelen en nadelen
Binnenstedelijk bouwen, stedelijke verdichting, inbreiding… Het zijn allemaal termen voor hetzelfde: meer huizen bouwen in gebieden die nu ook al bebouwd zijn. Dat heeft een aantal voor- en nadelen die door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op een rij zijn gezet. Voordelig is dat de huizen en appartementen in een gebied komen waar al veel voorzieningen zijn en binnenstedelijke bouwprojecten bieden mogelijkheden voor duurzame vormen van energie, zoals warmte-koudeopslag. Verder liggen in stedelijke gebieden al wegen waar de nieuwe bewoners gebruik van kunnen maken en is het openbaar vervoer vaak goed geregeld. In de polder Rijnenburg zou bijvoorbeeld nog een hoop gedaan moeten worden om de infrastructuur en het openbaar vervoer geschikt te maken voor een nieuwe woonwijk.
Nadelen van verdichting zijn er natuurlijk ook: projectontwikkelaars bouwen soms liever elders – bijvoorbeeld buiten de stad – omdat dat voor hen goedkoper is, het lokale wegennet krijgt veel meer verkeer te verwerken als er een compleet nieuwe wijk midden in de stad bij komt en er kan druk ontstaan op de parkeerruimte. Een goed stedenbouwkundig ontwerp is dus essentieel. Het PBL zegt daarover: “Door zorgvuldig stedenbouwkundig ontwerp met aandacht voor een goede inpassing en afstemming van gebouwen, parkeervoorzieningen en hoogwaardige openbare ruimte, kunnen negatieve gevolgen van verdichting echter gecompenseerd worden.”
Waar wordt binnenstedelijk gebouwd?
‘Maar de stad is al zo vol’, is een veelgehoorde reactie als er weer nieuwe plannen voor zogenoemde verdichting van de stad bekend worden gemaakt. GroenLinks snapt wel dat mensen dat kunnen denken. “Wij houden ook van ruimte, groen en rust. Dat willen we dus behouden en versterken. We koesteren de mooie wijken die Utrecht al rijk is. Toch zijn er kansen te over. De plekken waar je zou kunnen wonen, zijn vaak onbekend. Het zijn plekken achter hekken en gebouwen waar bijna nooit iemand komt.” In de Ruimtelijke Strategie Utrecht (RSU) staan verschillende van die locaties, waar komende jaren binnenstedelijk gebouwd gaat worden. “Voorbeelden van plannen die net ontwikkeld zijn en plannen die er nog aankomen. Zo zie je: plek zat. In de stad”, vindt GroenLinks.
Jaarbeursterrein/Beurskwartier
De nieuwe autovrije wijk Beurskwartier moet een ‘nieuw stuk centrumgebied’ worden. De wijk komt te liggen tussen de Croeselaan, Van Zijstweg, Overste den Oudenlaan en Graadt van Roggenweg. In Beurskwartier komen zo’n 3.000 woningen in gebouwen van verschillende hoogten, variërend van 12 tot 90 meter. Er moeten appartementen en werkruimtes komen in verschillende maten en prijsklassen. De mensen die er komen te wonen kunnen terecht in twee parken en bij verschillende voorzieningen voor cultuur, recreatie en uitgaan. Verder heeft de Jaarbeurs plannen om de bestaande Jaarbeurshallen te vernieuwen en de parkeerterreinen om te bouwen tot stedelijk gebied met woningen en kantoren.
Planning: de bouw moet begin 2023 beginnen.
Betonmortel Fabriek Utrecht (Befu) & Pagelaan
Midden in de Utrechtse buurt Hoograven ligt het terrein van Betonmortel Fabriek Utrecht (Befu). Het is nu nog een braakliggend terrein, maar er zijn plannen voor permanente woningbouw. Tot die tijd moeten er zo’n 550 tijdelijke woningen komen, die vanwege de woningnood goed van pas zouden komen. Ook op de Pagelaan 1 kunnen tijdelijke woningen komen. Mogelijk komen daar voor vijf tot tien jaar zo’n 300 woningen.
Planning: de bouw moet in 2023 beginnen.
Archimedeslaan 16
Het perceel waarop Archimedeslaan 16 staat, is zo’n 45.000 vierkante meter groot en ligt tussen de Archimedeslaan, Daltonlaan en de A27 en A28 in. Op de plek van het voormalige scholencomplex aan de Archimedeslaan moeten zo’n 2.000 nieuwe woningen komen. Het gaat om studentenwoningen, starterswoningen en woningen in de vrije sector. In het gebied komen verder verschillende voorzieningen, zoals een supermarkt.
Planning: de bouw moet in 2024 beginnen.
Kantorenpark Rijnsweerd
Tussen de oostelijke binnenstad en het Utrecht Science Park ligt kantorenpark Rijnsweerd. De grote kantoorpanden in het gebied zijn verouderd en daarom wil de gemeente het gebied gaan veranderen in een ‘aantrekkelijk werk- en woongebied’. In het gebied moeten zo’n 3.500 woningen komen.
2e Daalsedijk/Wisselspoor
1.050 woningen, creatieve bedrijvigheid, horeca en groen. Dat zijn de plannen voor het oude bedrijventerrein van de NS, tussen de 2e Daalsedijk en het spoor naar Amsterdam. Het gebied – Wisselspoor – krijgt sociale huur, studentenwoningen en betaalbare koop. Het ruige, industriële karakter moet behouden blijven en het gebied wordt autoluw en gedeeltelijk autovrij. Voor de nieuwe bewoners worden meerdere parken aangelegd.
Planning: de bouw is inmiddels begonnen.
Cartesiusdriehoek
Achter het CAB-gebouw, langs het spoor en vlakbij station Zuilen gaat de eerste schop de grond in voor de bouw van Cartesiusdriehoek. In de fietsvriendelijke en autoluwe buurt komen 2.800 huizen in verschillende prijsklassen. De Cartesiusdriehoek krijgt een groot centraal park en een park aan de rand van de wijk. Ook komt er een school en worden horecagelegenheden en winkels gebouwd. Een nieuwe fietstunnel bij de Locomotiefstraat moet de buurten Cartesiusdriehoek en Wisselspoor met elkaar verbinden.
Planning: de bouw is inmiddels begonnen.
Stadswijk Merwede
Merwede – tussen de Kanaalweg en de Europalaan – moet ‘de modernste wijk van Utrecht’ worden. Het wordt een buurt zoals we die op deze schaal nog niet kennen in Nederland. De wijk wordt volledig autovrij: voor de 6.000 woningen komen in ondergrondse parkeergarages 1.800 parkeerplekken aan de randen van de wijk. De wijk wordt gasloos, afval inzamelen gebeurt inpandig. In de wijk komen verder horeca, een sporthal, basisscholen, een middelbare school en een cultuurhuis.
Planning: de bouw moet in 2022 beginnen.
Papendorp-noord
In Papendorp-noord zijn plannen voor onder meer 2.000 woningen en 75.000 vierkante meter kantoorruimte. De ontwikkeling van het gebied begint met de bouw van de Mobiliteitshub XL en voorzieningen. Buurtbewoners van de autovrije wijken Beurskwartier en Merwedekanaalzone kunnen daar straks hun auto parkeren en er komen deelfietsen en -auto’s. Buslijnen en een nieuwe fietsroute zorgen voor goede verbindingen met andere delen van de stad. In de wijk komen onder meer grote binnentuinen, een basisschool, kinderopvang, horeca en een gezondheidscentrum.
Planning: de bouw moet eind 2023 beginnen.
Wil jij DUIC steunen en een prachtig boek met de beste fotografie en verhalen van Utrecht in 2021 ontvangen? Voor 24,95 euro is DUIC in 2021 te bestellen en daarmee steun je direct onze journalistieke werkzaamheden.
Gekoppelde berichten
Hoeveel inwoners telt Utrecht in 2040? En vier andere vragen over de groei van de stad
‘Centraal in het land’, ‘aantrekkelijk’, ‘niet té groot’, maar ook steeds vaker ‘de stad waar…
Bouwen, bouwen en bouwen; hier wordt in 2022 gebouwd in Utrecht
Utrecht groeit hard en daarom moeten er veel huizen bijkomen. De gemeente heeft de ambitie…
Hoe leven Utrechters in 2040?
Het klinkt misschien nog ver weg, maar het jaar 2040 is een ijkpunt voor de…
De ‘Utrechtse barcode’: een formule die de stad leefbaar moet houden
De stad Utrecht is de snelst groeiende stad van Nederland en blijft dat voorlopig ook…
Plannen om groeiend Utrecht in balans te houden: meerdere stadscentra en ‘tien-minuten-stad’
Nieuwe plannen van de gemeente Utrecht moeten ervoor zorgen dat de groei van het aantal…
Utrecht staat voor grote opgave: hoe blijft de stad leefbaar én bereikbaar?
De gemeente Utrecht staat voor de uitdaging om de stad ondanks de grote groei bereikbaar…
24 Reacties
ReagerenWat ik mij afvraag , bij al deze vooruit strevende plannen ? Waar halen ze al die Bouwvakkers vandaan , die hiervoor nodig zijn !!!!
De polderwoningen Rijnenburg zijn bitter hard nodig, bovenop de bestaande plannen. Laten we nu niet net doen alsof we met een paar duizend dure extra woningen op andere terreinen, nu wel weer toekomstbestendig zijn.
Niet dus. Utrecht is de snelst groeiende stad van Nederland. Ik wil geen wandeling door een polder met windmolens, ik wil goed en betaalbaar kunnen wonen!
Wat ik mij afvraag , bij al deze vooruitstrevende plannen is ? Waar halen ze in godsnaam al de benodigde Bouwvakkers vandaan , om deze plannen uit te voeren !!!
Mooi artikel. Ik zou zeggen: handen af van de stad en bouwen in de vrijkomende weilanden. Gelukkig: we kunnen gaan stemmen.
De aangehaalde spreuk “maar de stad is al zo vol” wordt alleen gedaan door mensen die totaal geen idee hebben welke dichtheid er in de andere steden in Nederland zijn. Utrecht is niet vol, qua bevolkingsdichtheid staat Utrecht ruim achter levendige en mooie steden als Delft, Den Haag, Leiden en Haarlem, om en nabij plek 12. Utrecht kan nog een gigantisch grote kwalitatieve inbreidingsslag maken op een manier zoals in bijvoorbeeld Zijdebalen, als de politiek maar harde eisen stelt aan de kwaliteit in plaats van het puur kwantitatief huisjes uit de grond stampen. Daar ligt een schone taak voor de Utrechtse politiek. En kijk dan ook over de grens naar hoe men het in Stockholm, Göteborg, Kopenhagen en Wenen oplost. Hoge dichtheid met aardig wat kwaliteit.
Rijnenburg kan dan na die verdichtingsslag in een volgend stadium. En als men die gok dan waagt, ga voor zeer hoge dichtheden richting de 40.000 woningen.
100% eens met Bill!
Alleen bij Wisselspoor kom ik de term ‘sociale huurwoningen’ tegen. Alleen daar, verder nergens. Dus voor wie niet veel te besteden heeft is in Utrecht geen plaats?
@Utrechtse Jantje
Die bouwvakkers halen we in toenemende mate uit Oost-Europa, want met je handen werken heeft in Nederland een slecht imago. Bovendien is ons onderwijsstelsel de afgelopen halve eeuw helemaal kapot geëxperimenteerd, waardoor we ze ook niet meer zelf kunnen opleiden.
@ Bill
Wat wil je met die eindeloze rijtjes woningen in suburbia. Qua verstedelijking en dichtheid is daar de echte winst te behalen.
@UTRECHTSE JANTJE
“Wat ik mij afvraag , bij al deze vooruit strevende plannen ? Waar halen ze al die Bouwvakkers vandaan , die hiervoor nodig zijn !!!!”
Appeltje-eitje. Je maakt gewoon een andere sector kapot en trekt daar de handjes vandaan. Laat de overheid nu net de laatste 2 jaar een paar sectoren om zeep geholpen hebben en laten dat nu net sectoren zijn waar veel laaggeschoold personeel werkt dat geen enkel perspectief op een andere baan heeft…
Copy-paste uit het politieke blaadje van GroenLinks? Je zou van journalistiek meer verwachten dan dat…
Lekker dicht op elkaar wonen en reizen, de volgende ziekteverwekker die een pandemie ontketent gaat een makkie hebben aan die verdichte steden.
Binnenstedelijk bouwen klinkt leuk voor verwende stadskonijnen die zichzelf niet kunnen vermaken, maar levert peperdure woningen op die mensen wel moeten kunnen betalen. De mensen die er gaan wonen moeten dus ook ergens werken in goed betaalde banen terwijl ze ook vervoersarmoede (o.a. lange reistijden) door de strot wordt geduwd.
Dus waar komen dan die 80.000 banen binnen een straal van 3.5km (het beruchte kwartiertje fietsen wat al meer dan 60 jaar onveranderd is) die de gemeente ook nog eens wil realiseren?
En wat voor banen zijn dat dan en wie kunnen die banen doen?
Er worden immers gestapelde konijnenhokjes gebouwd waarin een thuiswerkplek die door de Arbowetgeving wordt goedgekeurd echt geen optie is…
We zitten ook met een zeer flexibele arbeidsmarkt.
Kijk naar het cv op linkedin van de gemiddelde millennial en dan blijkt dat het raszuivere jobhoppers zijn, ze kunnen geen baan lang houden. Maar je kan niet per banenwissel ook verhuizen omdat er A) te weinig huurwoningen zijn voor een gezonde doorstroom en B) het gemiddeld 5 jaar duurt voordat je uit de kosten bent van een huis kopen (mits er geen recessie tussendoor komt).
Het PBL zegt: “Door zorgvuldig stedenbouwkundig ontwerp met aandacht voor een goede inpassing en afstemming van gebouwen, parkeervoorzieningen en hoogwaardige openbare ruimte, kunnen negatieve gevolgen van verdichting echter gecompenseerd worden.”
Daar ben ik het helemaal mee eens.
Maar volgens mij heeft onze gemeente helemaal geen zorgvuldig stedenbouwkundig ontwerp gebaseer op lange termijn visie.
Ik lees alleen maar politiek correct zinloos gelul in de duurzame ruimte gebaseerd op groen wensdenken in de ecobubbel met ontspoorde megalomanie en de wens tot dictatuur.
Er is niet één, echt NIET ÉÉN politieke partij bezig met de economische ontwikkeling van Utrecht, dat is ultra hogere wiskunde voor ons bestuur wat gewoon de hand in de zak van de burger steekt als ze geld nodig hebben. Want kunst en cultuur, waar links Utrecht graag vol op inzet, is een sector die zonder subsidie niet eens kan overleven.
Zonder doorwrocht economisch plan voor Utrecht is het lukraak uitbreiden door inbreiden in een steeds verder onbereikbaar wordende stad een oerdomme actie waar de bevolking voor gaat opdraaien.
Even een pas op de plaats maken om logisch na te denken en dingen te doordenken ipv dat non-stop hyperemotioneel politiek correct hysterisch gekrijs is echt hoogst noodzakelijk. Want het gaat om de toekomst van ons allemaal en niet alleen over de koters van GL of D66.
@ Isabelle
Waarom bouwen in een zompige polder, waar je dag in dag uit geld in moet stoppen (pompen) om de boel droog te houden; en dan nog zal de bodem iedere dag verder dalen (inklinking) en zullen er alleen maar potentiële problemen op te lossen blijven in de toekomst.
Utrecht kan beter fuseren met Bunnik en of Zeist, of de Bilt (of andere randgemeenten aan de oost-kant) en bekijken of er niet op hogere of in de nabijheid van bosgebied (betere bodem) gebouwd kan worden. Zet meer zoden aan de dijk dan deze zompige natte polder met alle problemen van dien volplempen. Ook nog weer eens veel te dicht bij de snelweg, met zo’n beetje de laagste luchtkwaliteit in Europa. Het is vragen om toekomstige kankergevallen en kinderen die opgroeien met luchtwegproblemen.
Prestige, daar is Utrecht goed in. Of het functioneel is moeten we afwachten. Geld kost het zeker.
Wat nu wel duidelijk is geworden, inwoners willen geen peperdure en suffe deelauto. Voor zover men een auto wil dan willen de meesten een eigen auto. Op straat kunnen parkeren is niet per se nodig. Een parkeergarage tegen schappelijk tarief is ook prima. Dus in elke wijk ook parkeergarages bouwen waar ook fietsen kunnen worden gestald.
@Wim: Eens. Andere tijden, dus het is serieus tijd voor een verdichtingsstudie voor Leidsche Rijn, maar ook een meer intense samenwerking met de randgemeenten (buitenwijken) van Utrecht om de bouwopgave op de vangen.
Daarom is het ook absurd dat er op een centrale locatie als Papendorp zo weinig woningen worden gebouwd, nog niet te spreken over de daar geplande tiny houses. Wat mensen binnen de gemeente staan soms ver van de realiteit.
@Confusius
Half Nederland is ingepolderd en wordt dus drooggepompt.
Niks nieuws onder de zon.
@Nina
Leuk, maar we zijn met de toekomst bezig, niet met het verleden.
In al die polders gaat het erom spannen of de voetjes nog droog zijn in 2040/2050.
En half Nederland een polder? Typisch randstadenken weer. Ik denk zelf 35-40%.
@isabelle
“Ik wil geen wandeling door een polder met windmolens, ik wil goed en betaalbaar kunnen wonen! ”
De meerderheid wil wel kunnen wandelen door de polders omdat dat goed voor de mens is en natuur behoud in deze betonnen bedoeling.
Het word onleefbaar als men alles maar vol bouwt.
Als men van plan is om de klimaatdoelen te halen dan moeten ze vooral de boel vol gaan bouwen .
De sancties voor het niet halen van de klimaatdoeleinden komen toch op het bord van de burger.
Het begint steeds claustrofobischer te worden in utrecht.
Ja @ Lombokker , ik heb jaren geleden met oostblokkers gewerkt , een blokkie huizen in het Sterrewijk die hadden nog nooit met pvc gewerkt , en met Engelsen, die deden alles verkeerd omdat die met inches werkten haha …alweer n hele tijd terug hoor dat weer wel ….ben alweer tien jaar gepensioneerd bouwvakker ! Vinkepand gedaan , al die groene tegeltjes van de buitengevel eraf staan hakken nog ….ook de Martinuskerk gedaan was ook wel ‘n leuke klus . …
GroenLinks heeft een heel eigen kijk op de zaak… “ Op plekken waar nu weinig te beleven valt komen behalve woningen ook mooie parken” En daarom moeten er op de Croeselaan mooie woningen worden gesloopt voor een “yuppenparkje”. Bouwen doe je waar ruimte is: in de polders Rijnenburg en Reijerscop!
@Bill ben 100% met je eens, Utrecht is helemaal niet vol, er zijn echt genoeg plekken waar een oplossing alla oude noord goed kan werken.
Ook papendorp kan veel meer woningen krijgen, als de bouwhoogte van de bestaande kantoren wordt aan gehouden met een enkele toren erbij.
Door buurt bewoners is vroeger te veel gedacht uit angst dat verdichting kwaliteit verlies op zou leveren, kijk naar de uitvoeringen van plannen nu en zie dat juist de wijk kwaliteit in voorzieningen, levendigheid en kwaliteits groen toe neemt !
@koelhoofd…wat een blabla mening zonder feiten.