Canon van Leidsche Rijn geeft Vinex-wijk eigen geschiedenis Canon van Leidsche Rijn geeft Vinex-wijk eigen geschiedenis

Canon van Leidsche Rijn geeft Vinex-wijk eigen geschiedenis

Canon van Leidsche Rijn geeft Vinex-wijk eigen geschiedenis
Castellum Hoge Woerd
Het moet zo’n 3100 jaar geleden zijn geweest toen de eerste mensen gingen wonen in het gebied dat we tegenwoordig kennen als Leidsche Rijn. In het bos hakten ze bomen om en bouwden boerderijen waar ze met hun dieren onder een dak leefden. De resten van dit soort bewoning is onder meer gevonden in het Maximapark tijdens opgravingen. Het is te lezen in de nieuwe Canon van Leidsche Rijn waarin de geschiedenis van het gebied uit de doeken wordt gedaan. 

Het moet zo’n 3100 jaar geleden zijn geweest toen de eerste mensen gingen wonen in het gebied dat we tegenwoordig kennen als Leidsche Rijn. In het bos hakten ze bomen om en bouwden boerderijen waar ze met hun dieren onder een dak leefden. De resten van dit soort bewoning is onder meer gevonden in het Maximapark tijdens opgravingen. Het is te lezen in de nieuwe Canon van Leidsche Rijn waarin de geschiedenis van het gebied uit de doeken wordt gedaan. 

Leidsche Rijn wordt veelal getypeerd als de nieuwbouwwijk van Utrecht, hoewel de eerste bewoners in 1998 al de sleutel kregen tot hun woning. Maar de geschiedenis van het gebied gaat veel verder terug. De ‘ongekroonde ambassadeur’ van Leidsche Rijn, Evalien van ’t Veen, is zoals haar onofficiële titel al doet vermoeden warm pleitbezorger van de Vinex-wijk. De laatste maanden is ze druk geweest met de Canon van Leidsche Rijn, want net zoals er een Canon van Nederland en eentje van Utrecht is, vond Van ’t Veen dat er ook eentje moest komen voor haar buurt.

“Juist door de bouw van Vinex-wijk Leidsche Rijn is de historie van het gebied weer tot leven gekomen”, vertelt Van ’t Veen. Samen met Historische Vereniging van Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Leidsche Rijn is ze de geschiedenis ingedoken van de verschillende buurten. Dus niet alleen wat officieel wijk Leidsche Rijn is, komt aan bod in de canon. Ook de andere buurten van Utrecht ten oosten van het Amsterdam-Rijnkanaal zijn er onderdeel van. Hoewel Van ’t Veen ondertussen heel veel weet over de geschiedenis, werd het meeste onderzoek gedaan door Jan Jaap Luijt – ook wel bekend van het boek Van Vicus tot Vinex. Een geschiedenis van Vleuten, De Meern en Haarzuilens.

De geschiedenis van het gebied is gevangen in 50 onderwerpen, die ook wel vensters genoemd worden. Het eerste venster dateert van 10.000 jaar voor Christus, waarbij de Rijn het hoofdonderwerp is. Via de Romeinen, ridders en kastelen, oude boerderijen, de aanleg van de Leidse Rijn en het Amsterdam-Rijnkanaal, gemeentelijke herindelingen, de bouw van de Vinex en nog tal van andere vensters wordt het verhaal van de huidige wijken van Utrecht omschreven. Van ’t Veen: “We wilden dat uit alle hoeken en gaten van wat tegenwoordig wijk 9 (Leidsche Rijn) en 10 (Vleuten-De Meern) is verhalen zouden staan in de canon. Hoewel 50 vensters misschien veel klinkt, is het heel lastig geweest om alle keuzes te maken.”

Romeinen

Maar waarom eigenlijk een Canon van Leidsche Rijn? Van ’t Veen vertelt: “We willen dat nieuwe bewoners betrokken worden bij de historie van het gebied, en dat op een laagdrempelige manier. De canon zorgt ervoor dat bewoners nieuwsgierig worden, en beseffen wat voor geschiedenis er ligt in de buurten waar ze wonen.”

Het zijn voor een deel ook juist de nieuwe bewoners die de geschiedenis inzichtelijk hebben gemaakt meent Van ’t Veen: “Juist doordat de wijk Leidsche Rijn gebouwd is ging de archeologische en historische schatkamer open. Er is namelijk al 3000 jaar sprake van bewoning en doordat de afgelopen 20 jaar de schop in de grond ging, werden er vaak bijzondere dingen teruggevonden.” Zo is er een Romeins schip opgegraven, dat nu te zien is in Castellum Hoge Woerd, maar ook een Romeinse weg en een wachttoren en tal van wapenstukken en gebruiksvoorwerpen.

Ridders en Kastelen

De Romeinse geschiedenis spreekt natuurlijk tot de verbeelding, maar er hebben ook tal van kastelen gestaan. Kasteel de Haar – die nog in volle glorie te bewonderen is – is daar natuurlijk een goed voorbeeld van, hoewel het huidige kasteel gebouwd is op de ruïne van het oorspronkelijke kasteel. Wie nog een echte kasteeltoren uit de Middeleeuwen wil zien kan langs de Hamtoren fietsen in Vleuten. Gebouwd rond 1260 en tegenwoordig in bezit van Bløf-muzikant Bas Kennis.

Wat misschien niet zo spannend klinkt, maar waarvan er nog wel meerdere te vinden zijn, zijn de boerderijen die honderden jaren oud zijn. De omgeving is heel lang een agrarisch gebied geweest. De oudste nu nog bestaande boerderijen zijn uit 1633 (Puntenburg in Vleuten) en 1658 (Haarzuilens). Van ’t Veen: “Maar ik kan iedereen ook aanraden om de Rijksstraatweg af te fietsen, daar staan nog heel veel monumentale boerderijen – waarvan veel wel een andere functie hebben tegenwoordig.”

Welke gemeente?

Tegenwoordig zijn Haarzuilens, Vleuten en De Meern allemaal gemeente Utrecht, maar daar ging wel het nodige aan vooraf. De gemeentelijke herindelingen worden dus ook zeker aangestipt in de canon. Het meest overzichtelijk is om te beginnen in 1818, dan ontstaan de vier gemeenten Vleuten, Haarzuilens, Veldhuizen en Oudenrijn. Deze blijven standhouden tot 1954, wanneer de nieuwe gemeente Vleuten-De Meern ontstaat. Overigens zijn er ook delen van de oude gemeenten toegevoegd aan omliggende gemeenten. De laatste gemeentelijke herindeling vond plaats in 2001 toen Vleuten-De Meern ingelijfd werd door Utrecht.

Er staat nog veel meer in de canon die het laatste weekend van augustus is gepresenteerd. Van ’t Veen: “Tot het laatste moment hebben we geschoven met onderwerpen, want er is gewoon zo veel gebeurd in de geschiedenis van Leidsche Rijn. De diversiteit van het gebied hebben we goed kunnen vangen, en we hebben ook laten zien dat de omgeving altijd verweven was met de stad Utrecht.

Wel hebben we ook bewust gekeken naar de Canon van Utrecht, en onderwerpen die echt een stadse aangelegenheid waren niet toegevoegd aan de Canon van Leidsche Rijn, want we hebben uitdrukkelijk ook onze eigen geschiedenis.” Een poster van de Canon van Leidsche Rijn gaat de komende tijd verspreid worden onder scholen en gaat gebruikt worden als lesmateriaal.

geen Reacties

Reageren

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).