Gerhard ter Pelkwijk was burgemeester van Utrecht toen in 1940 de Duitsers binnenvielen. Tijdens de dagen die volgden hield hij een dagboek bij en dat is later gepubliceerd in het Jaarboek Oud-Utrecht van 1949. Nu zijn de aantekeningen van de voormalige burgemeester ook te lezen op de website van de vereniging.

In het dagboek van Ter Pelkwijk staat onder andere beschreven dat op 5 mei 1940 de eerste Varsity plaatsvond op het Amsterdam-Rijnkanaal. “Groot succes. Dag van jolijt. Zullen wij dit roeifeest voortaan elk jaar in Utrecht kunnen houden? Alles wijst er op.”

Twee dagen later schrijft de voormalige burgemeester dat alle militaire verloven zijn ingetrokken. “Toestand lijkt heel ernstig. Ik laat nagaan de maatregelen, welke voor oorlog zijn getroffen.”

Weer twee dagen later, op 9 mei, klinken er geruststellende berichten. Zo is in de ochtendbladen te lezen dat de geruchten over een Duitse inval worden tegengesproken. “Er is ‘geen woord van waar’. ’s Middags raadsvergadering. […] In de avondbladen lezen wij dat ‘de spanning is verminderd’.”

Oorlog

Maar zoals de geschiedenis heeft uitgewezen blijkt slechts een paar uur later dat de berichten in de kranten niet kloppen. “Ik word ’s nachts ongeveer om vier uur wakker door vliegmachines en afweergeschut. Van balcon af zie ik grote groepen vliegtuigen. Telephoon gaat. Hoofd luchtbescherming meldt radiobericht: Duitsers hebben Waalhaven, IJpenburg, Schiphol gebombardeerd. […] het is dus oorlog met Duitsland!”

Ter Pelkwijk werd in 1934 burgemeester van Utrecht. Volgens Oud-Utrecht verzette hij zich tegen bevelen van de bezetter. Op 1 april 1942 werd hij afgezet en vervangen door een NSB-burgemeester. Ter Pelkwijk dook onder in Doorn.

Tijdens de bevrijding van Utrecht op 7 mei 1945 keerde hij terug naar de stad. Vanaf het bordes van het stadhuis onthaalde hij de geallieerde bevrijders. Naast het dagboek is op de website van Oud-Utrecht ook een fotoserie van de terugkeer van Ter Pelkwijk te zien.