Als je echt alles wilt weten over Utrecht, dan zal je de data in moeten duiken. Als het DUIC-datateam zoeken wij interessante data op om Utrecht inzichtelijker te maken. Van de effectiviteit van de milieuzone tot sporten in de stad en dagen met terrasweer in Utrecht. 

Utrecht heeft de drie drukste fietspaden van Nederland, bleek uit gisteren gepubliceerde data van de Fietstelweek 2016. Deze fietspaden liggen allemaal rondom Utrecht Centraal. Dit maakt het parkeren van je fiets niet altijd een pretje. We mogen in de toekomst dan wel de grootste fietsenstalling ter wereld krijgen. In de tussentijd hebben we te maken met volle stallingen en weggeknipte fietsen. Tijd om met data een Fietsstallingswijzer te maken dus!

Wij gaan als DataDuicers geregeld met de trein. En we merkten dat de stalling aan de Jaarbeursplein steeds eerder vol leek te zijn en een uitwijk naar het Westplein of elders vaker noodzakelijk is. Utrecht Centraal is een hotspot voor fietsers. Het is het drukste station en misschien wel de grootste bouwput van het land. Dit zorgt voor een race naar beschikbare fietsstallingen. Gelukkig komt er waar mogelijk extra stallingsruimte bij.

Onze vraag was dan ook hoe kunnen we met data uitzoeken in welke stalling jij het beste je fiets stallen als je de trein neemt op bijvoorbeeld maandagochtend om 8:25? Om een Fietsstallingswijzer te maken hebben we uiteraard data nodig. De gemeente Utrecht sinds korte een P-routesysteem voor fietsen, de bordjes die in de stad te vinden zijn met het aantal vrije fietsparkeerplaatsen in nabijgelegen stallingen. Gelukkig voor ons zit daar data achter!

Real-time stallingsdata, maar niet altijd

De data over de bezetting van de Utrechtse fietsenstallingen is te vinden op het Utrechtse Dataplatform. Daar kom je terecht naar real-time data over de bezetting van zeven verschillende stallingen. Niet alle stallingen zijn beschikbaar, alleen de stallingen die het aantal aanwezige stallingen kunnen meten via sensoren in de rekken. Zo zijn het Jaarbeursplein en het Westplein wel beschikbaar, maar het Smakkelaarsveld bijvoorbeeld niet.

Omdat het real-time data is kun je altijd bekijken hoeveel plek er nog is in de stallingen. Het grote nadeel is echter dat er geen historische data beschikbaar is en je zodoende niet kan achterhalen wat trends zijn. Dit compliceert onderzoek en analyse en we roepen de gemeente Utrecht dan ook op om ook historische gegevens op te slaan en vrij te geven als open data. Gelukkig konden we via oud-raadslid Bram Fokke, die eerder de website fietsenstallen.nl maakte, historische data vanaf juli 2015 krijgen. En zijn we vanaf oktober de data zelf ook elke vijf minuten gaan opslaan.

Helaas lag het telsysteem van de stalling Jaarbeursplein er eind oktober ook een periode uit en waren de gegevens een tijd lang niet accuraat. Dit lag volgens de gemeente Utrecht aan ProRail die de stalling technisch beheert. Het is van belang dat historische informatie beschikbaar is en dat de datastroom betrouwbaar is. Want zonder betrouwbare data gaan app-bouwers niet zo snel aan de slag met de data. Hier kan nog een slag gewonnen worden door de gemeente Utrecht

Doordeweekse visualisatie

Om een beeld te krijgen van de drukte van de stallingen hebben we verschillende visualisaties gemaakt. Te beginnen met een time-lapse van een doordeweekse dag buiten een vakantieperiode: dinsdag 1 november 2016. De visualisatie begint om 5:00 in de nacht en loopt door tot 10:20. Spitstijd voor de stallingen vanwege al het woon-werkverkeer.

Wat gelijk opvalt is de drukte die vanaf 7:00 ontstaat bij het Jaarbeursplein. De grootste stalling met 3976 plaatsen zit om 8:30 nagenoeg vol, gevolgd door een snelle stijging van de bezetting bij het Westplein. In de visualisatie hieronder, waarvoor data van augustus 2015 tot en met juli 2016 gebruikt is, zie je dat ook terug. Doordeweeks kun je dus als leidraad nemen dat je doordeweeks tussen 8:30 en 17:00 geen vrij plekje zult vinden op het Jaarbeursplein en dus zult moeten uitwijken naar een andere stalling.

Maar ook de Vredenburgstalling loopt op een doordeweekse middag redelijk vol, waarschijnlijk vanwege winkelend publiek. We kunnen uiteraard niet uitsluiten of fietsers bij gebrek aan ruimte rondom het station naar het Vredenburg uitwijken en een stukje lopen naar het station. De stalling in de Lange Koestraat is over het algemeen het meest rustig.

Fietsen stallen in het weekend

In het weekend is een ander beeld zichtbaar. De gehele dag zijn er plekken te vinden rondom het station. In de Binnenstad wordt het echter een stuk drukker aan het begin van de middag. De stallingen op het Vredenburg, Stadhuis en Centrum zijn goed gevuld door bezoek aan winkels en horeca. De stalling aan het Vredenburg kan tussen 13:00 en 16:00 zelfs helemaal vol zitten, waardoor je moet uitwijken.

Verschil per dag

Maar wat valt er nog meer uit de data te halen? Daarvoor hebben we ook een visualisatie gemaakt van de bezettingsgraad verspreid over de gehele week. Wat opvalt is dat de donderdag en vrijdag voor de Jaarbeurspleinstalling een stuk minder druk zijn. Op vrijdag zit deze stalling gemiddeld genomen nooit helemaal vol. Terwijl de stalling op de maandag juist het snelste vol is. Waarschijnlijk doordat veel mensen in het weekend hun fiets hebben laten staan, wat uiteraard invloed heeft op het aantal beschikbare plekken in de ochtend.

Daarnaast is ook duidelijk te zien dat de Binnenstad vanaf donderdag een bruisender nachtleven kent. De Vredenburg- en Centrumstallingen zitten donderdag, vrijdag en zaterdagavond nog tegen middernacht aardig vol.

Kortom, hier zijn wat wijze vuistregels van de DataDuicers voor Utrechtse fietsers: kom je op maandag, dinsdag, woensdag of donderdag na 8:30 aan op het station? Zet je fiets dan niet meer in de Jaarbeurspleinstalling neer. En kom je in het weekend in de middag naar de Binnenstad? Probeer dan de Vredenburgstalling te mijden. Met deze tips heb je de P-Route borden op straat nog maar zelden nodig!

Zelf op onderzoek uit?

Wil je nu per dag zien hoe de bezetting van de fietsenstallingen de afgelopen periode was? We hebben een visualisatie gemaakt in twee delen met de data van 3 tot 16 oktober plus 1 november. Ga naar de visualisatiepagina. Welke interessante resultaten kun jij vinden? Een culturele zondag, een vakantiedag of een populair concert in de TivoliVredenburg? Of wie gebruikt deze data in een handige app? Wij horen het graag in de comments! 

Op zoek naar de data die wij verzameld en gebruikt hebben? Klik dan hier.

Update 24-11-16: Inmiddels heeft de gemeente via een woordvoerder laten weten consistente data belangrijk te vinden en daar aan te werken. Daarnaast hebben ze laten weten ons advies om ook historische data te publiceren serieus te nemen en hebben ze deze data online gezet op het Dataplatform.