De Domtoren op een wijnfles | De Utrechtse Internet Courant De Domtoren op een wijnfles | De Utrechtse Internet Courant

De Domtoren op een wijnfles

De Domtoren op een wijnfles

Kent u dat gevoel? Je loopt ergens, je blikken glijden langs een object, en plots besef je dat je iets ziet, iets onverwachts. Je geest herkent het, maar het verstand legt nog niet zo snel het verband. Je loopt terug, en ja, nu komt de herkenning…

Dat overkwam mij afgelopen najaar in Spanje, waar ik plotseling onze eigenste Domtoren herkende. En wel op een erg onwaarschijnlijk object: op een achttiende-eeuwse wijnfles! Sinds ik in dat Spaanse museum die fles met geschilderde Domtoren zag, hebben het object en de afbeelding me niet meer losgelaten. Want waarom beeldt iemand nu de Domtoren af op een wijnfles? En hoe komt zo’n object dan in Spanje?

Trots van de stad

Dat laatste was snel opgelost door navraag bij het museum: gewoon gekocht, bij een antiquair in Engeland. En gelukkig heb ik sinds een paar weken assistentie bij de zoektocht naar de andere vragen. Uitgeverij Matrijs publiceerde op 8 maart jl. namelijk een werkelijk schitterend boek, samengesteld door René de Kam, Frans Kipp en Daan Claessen, over de bouwgeschiedenis van de trots van onze stad, de Domtoren! 544 pagina’s dik is het, en het staat vol met kleurenafbeeldingen. Niet alleen historische, maar ook moderne, in de vorm van de computermodellen die Daan Claessen maakte van de toren in diverse stadia van bouw. Vooral die modellen doen je goed beseffen wat een bijzonder bouwwerk die toren eigenlijk is, en wat een werk het geweest moet zijn om hem te bouwen.

Dankzij dit boek leer je ook dat de toren in het verleden al als iets bijzonders werd gezien. Hij staat bijvoorbeeld niet voor niets op zo’n beroemd altaarstuk als Het Lam Gods van Jan van Eyck. Ontelbare malen is de toren afgebeeld, vanaf de afronding van de bouw in 1382 tot op heden. Zodat wij het silhouet nu uit duizenden herkennen. Wat mij dus ook gebeurde in dat Spaanse museum.

Slingeruurwerk

In dit nieuwe Domtorenboek las ik inmiddels ook dat de toren in 1659 een nieuw slingeruurwerk kreeg. Net twee jaar eerder had Christiaan Huygens deze nieuwe vinding gepatenteerd, en Utrecht had als eerste stad de primeur van zo’n groot, modern en veel nauwkeuriger torenuurwerk. Aangezien op de achterkant van ‘mijn’ fles het jaartal 1659 staat, is deze misschien wel gemaakt om dat uurwerk te gedenken, bedacht ik me toen!  Om het 100-jarig jubileum te vieren bijvoorbeeld, in 1759.

De fles wordt namelijk gedateerd op circa 1740. Waarschijnlijk duidt de manier waarop de Domtoren is afgebeeld ook op een dergelijke datering. En dat weet ik allemaal weer uit het nieuwe boek! Als u straks dit naslagwerk in uw bezit heeft, let dan eens op de afbeeldingen van rond 1750. Dan ziet u dat de Domtoren in die tijd zijn mooie versierde balustrades van hardsteen kwijt was, en er in 1705 een ijzeren reling op de eerste omgang was gezet. Laat ‘mijn’ fles nu ook zo’n reling hebben!  Helaas niet op de juiste omgang,  maar goed, misschien was de beschilderaar van de fles minder goed geïnformeerd. Daar moet ik nog wat op puzzelen.

Of mijn veronderstelling waar is, weet ik natuurlijk niet. Het is maar een idee. Die fles kan ook gemaakt zijn om heel andere redenen. Ik blijf daarom nog wel even speuren en piekeren. Mocht u mij willen helpen met puzzelen, ik hoor uw interpretatie van het jaartal op de fles graag!

De Utrechtse Domtoren. Trots van de stad, René de Kam, Frans Kipp en Daan Claessen, Utrecht 2014. Prijs tot 15 september 2014 € 39,95

3 Reacties

Reageren
  1. Ton

    Kan het met de Vrede van Utrecht (1713) te maken hebben?

  2. Mariella

    @Ton, ja, dat zou natuurlijk kunnen. Maar waarom dan dat jaartal 1659 op de achterkant? Ik heb geen politieke gebeurtenissen in dat jaar kunnen vinden die van belang waren. Of het moet de Vrede van de Pyreneeën zijn. Dat natuurlijk wel een eerder verdrag tussen Spanje en Frankrijk was…. wie weet….

  3. Utrecht internationaal

    Mooi verhaal… zo stond ik in Bangkok vorig jaar op de metro te wachten die van de internationale luchthaven de city in rijdt…. tot mijn grote verbazing stond naast de open gaan de deuren een mega grote visual van onze Dom ! En zo bleek op heel veel metrostellen…. het was een kleurrijke reclame campagne voor de japanse stad waar ze onze Dom op ( ware grote) hebben nagebouwd ! Zo voel je je al snel thuis na een lange vlucht….

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).