Dit computerspel kan ervoor zorgen dat huishoudens dertig procent energie besparen Dit computerspel kan ervoor zorgen dat huishoudens dertig procent energie besparen

Dit computerspel kan ervoor zorgen dat huishoudens dertig procent energie besparen

Dit computerspel kan ervoor zorgen dat huishoudens dertig procent energie besparen
Een still uit de video van de woning, voorafgaand aan het spelen
Met de stijgende energieprijzen heeft iedereen wel behoefte aan tips om te besparen. Daar heeft onderzoeker Jan Dirk Fijnheer van de Universiteit Utrecht iets voor bedacht: een computerspel dat gekoppeld is aan de slimme meter. De afgelopen jaren heeft hij onderzoek gedaan om te kijken of mensen meer gingen besparen als ze zo’n game gebruiken. Wat blijkt, huishoudens gingen tot wel dertig procent minder energie gebruiken. Hoe werkt zoiets?

Met de stijgende energieprijzen heeft iedereen wel behoefte aan tips om te besparen. Daar heeft onderzoeker Jan Dirk Fijnheer van de Universiteit Utrecht iets voor bedacht: een computerspel dat gekoppeld is aan de slimme meter. De afgelopen jaren heeft hij onderzoek gedaan om te kijken of mensen meer gingen besparen als ze zo’n game gebruiken. Wat blijkt, huishoudens gingen tot wel dertig procent minder energie gebruiken. Hoe werkt zoiets?

Het is nu volop zomer maar de herfst en winter staan voor de deur. Dat betekent dat we weer gaan stoken. Hoewel het onderwerp heel actueel is op het moment, met de almaar stijgende energieprijzen, begon het onderzoek van Fijnheer al in 2014. Hij ontwikkelde de Powersaver Game, een spel waarmee huishoudens worden uitgedaagd om het energieverbruik te verminderen. Op woensdag 7 september verdedigde hij het promotieonderzoek.

Gamification

Fijnheer is geïnteresseerd in twee dingen, gamification en duurzaamheid. Bij gamification worden spelelementen gebruikt in niet-spelsituaties. Vaak wordt dit toegepast om mensen tot ander gedrag te verleiden Dat klinkt wellicht nog wat ingewikkeld. Fijnheer: “Een bekend voorbeeld is de pianotrap, dat is een echte klassieker waarbij traptreden bij een metrostation in Stockholm als toetsen van een piano fungeren.”

Dit werd gedaan om ervoor te zorgen dat forensen vaker de trap namen, in plaats van de roltrap. Want als je door de trap te nemen ook een piano bespeelt, is dat natuurlijk veel leuker dan de roltrap nemen. Op deze manier zorgde een spelelement ervoor dat mensen meer gingen bewegen. “Dan heb je ook nog zoiets als serious gaming. Dit soort games hebben tot doel om mensen iets te leren, of de houding van mensen te veranderen. Maar wel op een manier dat mensen vermaakt worden.”

Slimme meter

Al deze elementen komen ook samen in de Powersaver Game. Dit digitale spelletje kan thuis gekoppeld worden aan de slimme meter. Fijnheer: “Gebruikers zijn enkele weken bezig met het spelen van de game, terwijl ze tegelijkertijd energie besparen.” In de game zijn vijftig activiteiten te doen waarmee spelers in de ‘echte wereld’ energie besparen, zoals de verwarming lager zetten, lichten vaker uitdoen en tussendeuren dichthouden.

“Voor elke uitgevoerde activiteit krijgen spelers batches – een soort digitale beloningen – en gaan ze verder in de verhaallijn.” Uit het onderzoek van Fijnheer blijkt dat huishoudens op deze manier veel beter energie weten te besparen en dat dit ook langduriger werkt dan als mensen alleen een app met besparingsinformatie krijgen.

De onderzoeker vertelt: “Het is net als op school, als je alleen een A4’tje krijgt met hetgeen je moet leren dan denk je algauw ‘toedeledokie’. Je kan er veel beter een heel proces van maken, waarbij je ook opdrachten moet uitvoeren en weer terugkoppelingen krijgt.” Zo krijgen gebruikers in de Powersaver Game ook te zien hoeveel ze besparen per jaar als ze hun gedrag blijvend veranderen. “Laten we wel wezen, energie besparen is saai. En je moet vaak ook nog iets van comfort inleveren. Dus er moet wel iets tegenover staan, zo’n game blijkt daar goed bij te helpen.” Uit het jarenlange onderzoek blijkt dat gebruikers ongeveer 30 procent energie besparen. Gamification kan dus gedrag veranderen en spelelementen dragen daar sterk aan bij.

Spelen maar?

Maar kunnen we de game allemaal downloaden, spelen en gaan besparen? Dat gaat helaas nog niet. Zoals vaak met wetenschappelijk onderzoek kan het even duren voordat de massa met de techniek aan de haal kan gaan. Voorlopig lijken Utrechters het dus echt op eigen kracht te moeten doen.

Het onderzoek van Fijnheer zit er nog niet op. Op de website van de Universiteit Utrecht legt hij uit wat er nu gaat gebeuren. De komende jaren gaat Fijnheer onderzoeken of serious games verder geoptimaliseerd kunnen worden voor het aanleren van duurzaam gedrag. Bijvoorbeeld met kunstmatige intelligentie. Fijnheer: “Kunstmatige intelligentie kan goede prognoses geven over toekomstig gedrag: als je nu dit doet, dan heb je straks zoveel bespaard. Dat heeft een coachend effect, is mijn verwachting.”

Daarnaast wil Fijnheer onderzoeken of een serious game het gebruiksmoment kan beïnvloeden. Dat is immers ook een belangrijke factor op het gebied van energiebesparing. “Het is bijvoorbeeld veel beter om grote apparaten, zoals de vaatwasser, wasmachine en droger, aan te zetten als de zon schijnt en er veel energie van zonnepanelen beschikbaar is. Al is bij mooi weer het gebruik van een waslijn uiteraard het meest duurzaam.”

7 Reacties

Reageren
  1. Etna Versuvia

    gewoon je hoofd erbij houden en niet continu met computers/laptops/ipads/telefoons bezig zijn, maar je rationele Hollandse Boerenverstand gebruiken dát is de oplossing. wat niet kan, dat kan namelijk niet.

  2. Lexus

    De samenleving is echt van het padje af. De wasdroger aanzetten als de zon schijnt? Wat een ongelofelijke flauwekul. Hang de was gewoon in de tuin of op het balkon. Zelfs als de zon niet schijnt, droogt de was zelfs in de winter prima wanneer het een beetje waait. Doe ook de vaatwasmachine de deur uit en was weer handmatig af. Wanneer je de afwas samen doet, kun je ook nog een prettig gesprek voeren. Kortom, zoals Etna Versuvia al zegt, gezond boerenverstand gebruiken biedt tal van voordelen en is het beste voor het milieu en het klimaat.

  3. wollie

    computerspellen besparen geen energie.

  4. Koel Hoofd

    “In de game zijn vijftig activiteiten te doen waarmee spelers in de ‘echte wereld’ energie besparen, zoals de verwarming lager zetten, lichten vaker uitdoen en tussendeuren dichthouden.”
    Dat werd vroeger opvoeding genoemd…
    Dankzij de oliecrisis van de jaren zeventig zijn er meerdere generaties die dit volkomen normaal vinden om dat te doen, behalve die millennials… geboren in het land van dromen en overvloed waar de sky the limit is.
    Ze gaan nu leren dat die blauwe lucht ook heel slecht weer kan produceren.
    Die boomers weten al wat er komt.

  5. Egbert Bouwhuis

    GPXgroepsmeter is al een serious game sinds november 2019 met het doel samen energieneutraal te worden .

  6. Knuppel

    @Koel Hoofd Er zit nogal wat tijd tussen de oliecrisis in de jaren 70 en het moment dat millennials geboren werden. Lijkt me dat juist in die tijd er een enorme hang naar welvaart is ontstaan. Jaren 80 en 90, het kon niet gek genoeg. Elkaar de loef afsteken wie de verste vakantie, grootste TV en grootste auto had. Dat is nog steeds, maar de nieuwe generaties lijken zich meer bewust van de effecten daarvan. En dat is los van de financiele consequenties want reizen, rijden en stoken zijn stukken duurder (ook relatief) dan toen.

    Ik ken behoorlijk wat “boomers” die stoken met een raampje erboven op (“voor de frisse lucht”), sinds de jaren 70 niks aan isolatie hebben gedaan (“veel gedoe”) en andere bespaaropties laat (diepvries van ijs ontdoen; “dat doen we altijd in januari”, schema van de termostaat aanpassen; “de wintertijd komt er toch weer aan”). Dat deze generatie ook mindere tijden heeft gekend, wil niet zeggen dat ze nu actief bezig zijn met besparen.

  7. Koel Hoofd

    @Egbert Bouwhuis
    Ik ben helemaal voor games, maar weet ook dat mijn computer energie slurpt.
    Dat maakt een computergame met als doel ‘energieneutraal worden’ een utopie voor zwakzinnigen.
    Want door geen games te spelen daalt mijn energierekening…

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).