Eneco houdt twee gasgestookte warmtekrachtcentrales in Utrecht langer open. Het betreft de centrales aan de Keulsekade (Merwedekanaal) en aan de Atoomweg (Lage Weide). Op verzoek van netbeheerders TenneT en Stedin blijven deze centrales in ieder geval tot eind 2029 operationeel, met een optie tot verlenging tot eind 2034.

Het langer openhouden van de centrales is bedoeld om de druk op het overvolle stroomnet te verlichten. In het noorden van Utrecht is het elektriciteitsnet inmiddels volledig benut. Daardoor moeten ondernemers die een nieuwe of zwaardere aansluiting aanvragen, of stroom willen terugleveren, op een wachtlijst terechtkomen.

TenneT vraagt Eneco om de centrales beschikbaar te houden om pieken in de stroomvraag lokaal op te vangen. Maarten Abbenhuis, COO van TenneT, licht toe: “Als wij krapte voorzien om aan alle vraag naar stroom in de regio Utrecht te voldoen, dan vragen wij Eneco hun centrales aan te zetten om in de lokale stroomvraag te kunnen voorzien. Dit vermindert de kans op overbelasting van ons net in Utrecht en, in mindere mate, Gelderland en de Flevopolder omdat het hoogspanningsnet in deze regio’s nu een geheel is.”

Onderdeel van pakket aan maatregelen
Netbeheerders verwachten dat het elektriciteitsgebruik in Utrecht in de winter van 2026-2027 de capaciteit van het net zal overstijgen. Om langdurige stroomstoringen te voorkomen, worden verschillende maatregelen genomen: van slim laden van voertuigen tot het stimuleren van energiezuinige woningbouw. Ondernemers worden verplicht hun elektriciteitsverbruik waar mogelijk buiten de piekuren te verplaatsen. Daarnaast vragen netbeheerders ondernemers om regelbare stroomproductie aan te bieden, zodat zij op piekmomenten extra stroom kunnen leveren.

Dilemma tussen verduurzaming en leveringszekerheid
De warmtekrachtcentrales van Eneco voorzien momenteel in de warmtebehoefte van woningen en gebouwen in Utrecht; elektriciteitsproductie is een bijproduct. Door de gevorderde leeftijd van de centrales was het aanvankelijk de bedoeling om deze vanaf 2028 uit bedrijf te nemen, wat zou bijdragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van Eneco. Het sluiten van de centrales zou echter de druk op het elektriciteitsnet verder vergroten. Om dit te voorkomen, is met TenneT afgesproken de centrales langer en intensiever in te zetten.

Kees-Jan Rameau, COO Integrated Energy bij Eneco, zegt hierover: “Wij staan voor steeds schonere energie, maar leveringszekerheid voor onze klanten in Utrecht is cruciaal. Het volle elektriciteitsnet remt de economie en belemmert de aansluiting van nieuwe bedrijven en woningen. Wij voelen een maatschappelijke verantwoordelijkheid om bij te dragen aan een oplossing voor de leveringszekerheid.”

Transitie naar duurzame energie kost tijd
Abbenhuis van TenneT benadrukt dat uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet tijd kost. Tot die tijd blijft inzet van fossiele bronnen op bepaalde plekken noodzakelijk om de leveringszekerheid te waarborgen en de overgang naar een duurzaam energiesysteem mogelijk te maken.

Anne Slabbekoorn, projectleider klimaat- en energietransitie bij de Natuur en milieufederatie Utrecht, laat desgevraagd weten begrip te hebben voor het langer openblijven van de centrales. “Het is niet onze voorkeursoptie, het moet echt gaan om een tijdelijke oplossing. In de tussentijd moeten we werken aan schone oplossingen. Die zijn er en zorgen lang niet altijd voor overbelasting van het stroomnet. Denk bijvoorbeeld aan kleinschalige warmtenetten. In wijken als Lunetten en Oog en Al en Utrecht Noord-Oost hebben bewoners zelf het initiatief genomen om deze aan te leggen. Dat kost tijd, daarom is het belangrijk om niet te wachten.”