In 2023 had 3,4 procent van de Utrechtse huishoudens te maken met energiearmoede, zo blijkt uit de laatste cijfers van de landelijke energiearmoedemonitor van TNO en het CBS. Dat komt neer op 6.596 huishoudens. De cijfers uit Utrecht liggen onder het landelijk gemiddelde van 4,8 procent en is een daling ten opzichte van het piekjaar 2021 (4,8 procent), toen de energieprijzen door de gascrisis sterk stegen. TNO verwacht echter dat in de nabij de toekomst 6,6 procent van de Nederlanders te maken krijgt met energiearmoede.
Volgens de gemeente Utrecht is de relatief goede woningvoorraad – met relatief weinig slecht geïsoleerde woningen – en het gemiddeld hogere besteedbare inkomen een verklaring voor de lagere cijfers. Van de 6.596 huishoudens die in 2023 te maken hadden met energiearmoede woont 70 procent in een sociale huurwoning, valt 20 procent onder particulier verhuur en is 10 procent woningeigenaar.
In 2022 viel dit percentage met 2,9 procent nog een stuk lager uit, omdat de extra energietoeslag en het prijsplafond een dempende werking hadden.
Gevolgen van prijsverhoging in Utrecht
Diverse partijen wijzen het college van burgemeester en wethouders op verwachte prijsverhoging van energie, onder andere door een hoge internationale gasprijs en verzwaring van het elektriciteitsnet. Op basis van deze trends verwachtte ook onderzoeksbureau TNO dat, bij zelfs een beperkte stijging, de energiearmoede in Nederland in de nabije 6,6 procent van de huishoudens kan raken.
Bij een nieuwe prijsverhoging van energie verwacht de gemeente Utrecht dat vooral huishoudens in corporatiewoningen geraakt worden, omdat zij de grootste groep vormen binnen de energiearme huishoudens. “De Utrechtse corporaties liggen op koers om te zorgen dat er vanaf 2029 geen sociale huurwoningen meer zijn met een E, F of G label”, aldus het college.
Daarnaast investeert de gemeente via projecten in verduurzaming voor particuliere huurders en woningeigenaren met een laag inkomen. Deze inspanningen moeten het energieverbruik verlagen en de kosten dempen. Mocht er opnieuw een gascrisis ontstaan, dan rekent het college op “extra inzet vanuit het Rijk in de vorm van inkomenscompensatie-maatregelen.”
Maatregelen en hulp voor inwoners
De gemeente pakt energiearmoede rond een drietal ‘oplossingsrichtingen’: bewustwording (zoals energiespreekuren), verduurzaming (onder andere gericht op woningen met slechte labels) en betaalbaarheid (zoals bijstand voor inwoners met een laag inkomen). In 2024 kregen 125 huishoudens bijstand voor energielasten, waaronder 25 huishoudens met een medische indicatie.
Tijdelijk Noodfonds snel gesloten
Vanuit het Rijk was een oplossing voor energiearmoede het Tijdelijk Noodfonds Energie. Deze werd binnen een paar dagen tijd alweer gesloten, vanwege het grote aantal aanvragen. De gemeente Utrecht weet nog niet hoeveel inwoners er gebruik van hebben kunnen maken; die cijfers worden later landelijk bekendgemaakt. Wel blijkt volgens het college uit signalen van de buurtteams dat een aanzienlijke groep Utrechters te laat was met hun aanvraag, wat de gemeente betreurt. Het college vindt dat de korte openstelling van het Tijdelijk Noodfonds onvoldoende was en onderstreept de grote behoefte aan ondersteuning. Utrecht blijft daarom in gesprek met het Rijk, ook over een mogelijke heropening van het noodfonds.
Middelen beschikbaar tot 2027
Utrecht beschikt tot en met 2027 over voldoende rijksmiddelen (5,7 miljoen euro via de SPUK-regeling) om energiearmoede te bestrijden. Vanaf 2026 komen daar ook Europese middelen bij via het Social Climate Fund. Het kabinet werkt daarnaast aan een publiek energiefonds dat mensen met een laag inkomen structureel moet ondersteunen bij het betalen van hun energierekening. De gemeente Utrecht blijft lobbyen voor blijvende inzet van het Rijk, onder meer door het pleidooi voor verhoging van het minimumloon te ondersteunen.
19 Reacties
ReagerenGemeentelijke uitgaven terug naar de basis. Zo kan het geld dat nu veel teveel wordt uitgegeven terug naar de inwoners. Het is echt geen hogere wiskunde.
Wie niet werkt, kan bv een bijstandsuitkering en energietoeslag krijgen. Gevolg van niet werken is dat je de hele dag thuis zit. Vaak niks, of niet veel te doen, want niks om handen, je hebt het dan helaas, ook sneller koud. Ook moet de verwarming dan de hele dag aan, want je bent immers de hele dag thuis. Terwijl je, wanneer je wel werkt, op kantoor of bij je baas warmpjes kunt zitten. Energiearmoede ontstaat dus ook door het lanterfanten, een advies, waar dit kan. Ga werken en je energierekening daalt ook nog eens. Win win, ook voor de mensen die wel werken.
Want iedereen kan ook werken?
@ Rob H. Graag beter lezen, want er staat: Waar dit kan.
Maarten, heb je enige onderbouwing waaruit blijkt dat deze typering van lanterfanters betrekking heeft op een significant deel van de doelgroep? Of is dit weer het zoveelste gratuite frame over mensen in armoede dat wel lekker wegtypt op een forum als deze?
Welke basis @nina?
Wie bepaalt wat de basis is? Jij of de raad?
Heb jij enig idee wat de oorzaak is van het gemeentelijk tekort?
Tragisch. Hoe bestaat het hè? Nederland behoort het Koeweit van de E.U. te zijn waar gas en elektriciteit (vrijwel) gratis verstrekt worden aan elke Nederlander, als spreekwoordelijk bedankje voor de bijdrage van het succes van de Staat der Nederlanden N.V.
We hebben zo absurd gigantisch veel abiotische energie onder de grond (als enige land in de E.U. bovendien) dat we het in geen 4 levens op zouden krijgen met z’n allen. Dat uitgerekend in het Koeweit van de E.U. mensen in ‘energiearmoede’ leven, is werkelijk net zo knotsgek als dat er mensen in zandarmoede leven in de Sahara..
Dan moet de overheid van dienst het toch wel heel heel heel bont hebben gemaakt…LOL.
Simpel, iedereen krijgt dezelfde subsidie. Fijn voor diegenen die het geld voor deze subsidie moeten opbrengen en fijn voor diegene die hierdoor geholpen worden.
@ Maarten
Krijgen we deze bullcrap weer en het belachelijk maken van mensen in de bijstand.
Ja, er zitten mensen tussen die kunnen werken, het merendeel is echter nergens welkom of kan niet werken.
De bijstand is geen luxe> het is bestaansminimum, het is minder dan het minimumloon (per leeftijd verschillend).
Daarnaast krijg je controle, heeft de overheid volledig inzicht in je bankzaken, als je alleenstaand bijstandstrekker bent volgen er controles of er niet stiekem 2 mensen in je huis wonen; je mag geen dure bezittingen hebben (je moet al je bezit en spaargeld opgeven> zijn deze bedragen te hoog wordt er gekort op je bijstand); koopt je moeder wel eens je boodschappen, wordt je gekort op je bijstand. Vind men 2 tandenborstels heb je kans dat je bijstand ingetrokken wordt; kan je werken, dan moet je verplicht in sociale werkplaatsen of via integratieprojecten je arbeidsplicht voldoen (voor minder dan minimumloon) in iets wat lijkt op werk in een gevangenis, waar anderen dus aan verdienen (en rijk van worden).
@SS. En nu moet de “Staat der Nederlanden N.V.” opeens geld uit gaan delen? Is dat in de pauze van het plantsoenen harken? En die gratis electriciteit, komt die van private centrales? Wat gul!
@Nina. Wat stelt u concreet voor?
Realist, pleit je hier nu voor een basisinkomen? Hear hear.
@Utrechtvoorutrecht 10:59
Eens. Het zou natuurlijk veel beter zijn om de overheid helemaal af te schaffen, alles te privatiseren en te genieten van de goedkoopste energie op planeet aarde (we zouden in 20 jaar het rijkste land ter wereld zijn door de economische boom…), maar zolang die overheid er (helaas) nog is zouden de bestuurders van die overheid er uiteraard veel verstandiger aan doen om bizarre hoeveelheden abiotische energie die we ‘gratis’ in de grond hebben, tegen kostprijs van productie en transport beschikbaar te stellen, dan deze tegen ronduit schandalige woekermarges aan de eigen bevolking (nota bene de eigenaren van die grondstoffen) te verkopen….
Als enige land in de E.U. hebben we enorme gasbronnen waar we eeuwen mee vooruit kunnen, en tegelijk zijn we het land met de duurste energie in de hele E.U….Go figure.
We zijn als een Koeweit met oneindige oliebronnen dat omringd is door duizenden kilometers aan volstrekt energieloze landen, en desondanks kost een liter benzine in dat ‘Koeweit’ 7,50 (in plaats van de 0,20 de liter die het Koeweit werkelijk kost) waar het in de olieloze buurlanden nota bene ‘maar’ 4,00 is….LOL.
Het is werkelijk te zot voor woorden dat hier mensen in energiearmoede leveren.
@ Langspeelplaat
“Welke basis @nina?”
De onderste treden van de pyramide van Maslov.
“Wie bepaalt wat de basis is? Jij of de raad?”
De menselijke behoeften.
“Heb jij enig idee wat de oorzaak is van het gemeentelijk tekort?”
Een verkeerd uitgavenpatroon, want er komt voldoende geld binnen in onze gemeente. Bijvoorbeeld: jarenlang ieder jaar 6 miljoen euro EXTRA (!) naar de bibliotheek, meerdere keren verkeersknooppunten opnieuw moeten inrichten, een rekenfout met als gevolg jaarlijks 41 miljoen euro minder te besteden blijken te hebben, veel geld naar niet noodzakelijke diversiteitsprogramma (laatst nog 500.000 euro), veel geld naar een niet noodzakelijk burgerberaad over vuurwerk (500.000 euro), enz. enz.
@ Utrechtvoorutrecht
Zie mijn reactie @Langspeelplaat.
@ Scherpschutter : “Schaf de overheid af en alles wordt goedkoop” is wensdenken. Privatiseren = hogere prijzen, minder controle en meer winst voor bedrijven, niet voor jou. Gas is niet gratis, en Nederland is geen Koeweit. Simpele praat, nul realiteitszin.
Energiearmoede begint al bij de stadsverwarming die onbetaalbaar is, maar dat heb je altijd met monopolisten!!! Ze hebben het altijd over van het gas af gaan, maar wat ik nou niet echt milieuvriendelijk vindt is dat we eerst met gas stroom op gaan wekken en vervolgens gaan we weer met dezelfde stroom verwarmen (gelijk opwarmen van douche water en centrale verwarming is velen malen rendabele). Je hoeft ook geen rekenwonder te zijn om te kunnen berekenen dat dit zeer onrendabel is en niet echt milieuvriendelijk en kostenverhogend!!!! Echt efficiënt werken hebben ze nog nooit van gehoord, alles voor de bühne als het er maar uit ziet of ze goed bezig zijn voor het milieu en dat telt, de rest niet.
@Nina. Klinkt bijna wetenschappelijk maar suggereert u nou dat de overheid zorg moet dragen voor basisbehoeften zoals eten en warmte, waarvoor energie nodig is?
U noemt zaken waar (achteraf) geen geld naartoe had gemoeten. Zo ken er nog wat. Coronasteun die niet terugbetaald wordt. Hypotheekrente-aftrek. Korting voor bedrijven die extreem veel energie betalen. Scholing voor mensen die uiteindelijk alleen onzinnige opmerkingen maken. Zorg voor mensen die geen vrijwilligerswerk of mantelzorg doen. Reparaties aan infrastructuur die is gesloopt door roekeloos gedrag.
Wellicht zijn wat ú essentiele taken van de overheid vindt, niet mijn keuzes. En dan? Ik kan verklappen dat ik meer belasting betaal dan u aan AOW en pensioen opstrijkt. Gaan we daar dan ook conclusies aan verbinden?
Beter lezen @W, ik pleit niet ultra linkse ideaalbeelden maar voor een vereenvoudiging van het subsidiestelsel.
@ Utrechtvoorutrecht
Ieder mens heeft eten, drinken zorg, een warm dak, veiligheid en wat kleding nodig. Dat zijn basisbehoeften voor iedereen; zeker in een rijk land als Nederland.
Het gaat erom dat de overheid niet zo veel geld kost voor haar burgers dat er geen geld meer overblijft voor mensen om in hun basisbehoeften te voorzien.
De overheid is er om zaken goed te regelen voor haar inwoners tegen een redelijk tarief. Er is inmiddels zoveel opgetuigd dat het veel te duur is geworden en er steeds meer belastinggeld van burgers nodig is. Dit terwijl basisbehoeften eronder lijden, zoals zorg en politie.
De hypotheekrente aftrek…..🙄 die wordt nogal teniet gedaan door o.a. het eigenwoningforfait, de overdrachtsbelasting, de btw op onderhoud en de OZB.