De fietspaden in Utrecht worden steeds drukker én worden bevolkt door een steeds diverser aanbod aan fietsgebruikers. Omafietsen en kinderfietsen delen nu het fietspad met flitsbezorgers en elektrische bakfietsen. De gemeente Utrecht wil de drukte tegengaan en inzetten op ‘veilige en aantrekkelijke fietspaden’, zo valt te lezen in het coalitieakkoord. Peter van Bekkum, voorzitter van de Fietsersbond Utrecht, is groot voorstander: “Het fietspad bij Vredenburg loopt al vol.”
Het fietsgebruik in Utrecht neemt toe, zo valt te lezen in het Mobiliteitsplan 2040, dat vorig jaar is opgesteld door de gemeente. “Door de verdichting van de stad, de doorontwikkeling van het stedelijke en regionale fietsnetwerk en de ontwikkeling van elektrische fietsen is het fietsgebruik de afgelopen jaren met gemiddeld 3-5% per jaar gestegen.” De gemeente verwacht dat deze groei door zal blijven zetten, wat zou betekenen dat er in 2040 75% meer fietsritten gemaakt zouden worden ten opzichte van 2015.
“Als we verder geen maatregelen treffen raken vooral routes naar het centrum en station Utrecht Centraal daardoor verder overbelast. Nu al is het fietspad op het Vredenburg het drukste fietspad van Nederland.” De gemeente voorziet gevolgen voor met name ouderen en kinderen, die in de spits drukke fietspaden zouden kunnen gaan mijden. In het huidige coalitieakkoord staat dan ook dat de gemeente wil inzetten op ‘veilige en aantrekkelijke fietspaden’.
Fietsstraten
“Dat betekent onder andere voldoende fietspaden langs de belangrijkste (auto)routes in de stad en naar buiten”, zegt Jesse Holweg, woordvoerder van de gemeente Utrecht. “Daarnaast is het belangrijk dat de fietspaden breed genoeg zijn om meerdere fietsen, verschillende snelheden en verschillende type fietsen te kunnen verwerken.” Holweg noemt het voorbeeld van de Voorstraat en de Nachtegaal-/Reigerstraat. “Deze zogeheten ‘fietsstraten’ kunnen een goede oplossing zijn voor drukke en belangrijke fietsverbindingen.”
“Verder werken we aan fijnmazigheid, wat bekent dat er voldoende opties zijn om veilig van a naar b te komen op de fiets. Denk aan meer mogelijkheden om rond het centrum heen te fietsen, als alternatief voor de zogenaamde binnenstadsas door het centrum (de Oudegracht-route). Meer ruimte voor de fietser betekent minder kans op ongelukken en een verbetering van het gevoel van veiligheid.”
‘Liever dan auto’s’
Peter van Bekkum, voorzitter van de Fietsersbond Utrecht, ziet ook dat steeds meer mensen in Utrecht gaan fietsen. “Sinds Corona pakken steeds meer mensen de fiets voor woon-werkverkeer. Dat is goed en fijn, we zien ze liever in de stad dan auto’s.” Om de toenemende drukte te kunnen blijven verwerken is het volgens Van Bekkum wel noodzakelijk dat de fietsers in Utrecht verspreid worden over meer en bredere fietspaden. “De fietspaden in Utrecht zijn niet allemaal even breed. Bij Vredenburg loopt het fietspad bijvoorbeeld al vol. Dat zorgt ervoor dat de kwetsbaardere groepen, zoals ouderen en kinderen, het fietspad gaan mijden. Zo dreigt er een verkeersarmoede in fietsstad nummer 1. Daarop hameren we bij de gemeenteraad.”
Daar wordt volgens Van Bekkum wel geluisterd naar de stem van de fietser. Voor de deur van het hoofdkantoor van de Fietsersbond, aan de Catharijnesingel, wordt nu bijvoorbeeld gewerkt aan een 30-weg met meer ruimte voor fietsers. Ook bij de herinrichting van de Westelijke Stadsboulevard wordt extra rekening gehouden met fietsers. “Er wordt zeker over nagedacht”, zegt Van Bekkum. Lachend: “Maar voor ons gaat het nooit snel genoeg.”
Elektrische fietsen
Naast de toenemende drukte op het fietspad is er ook een steeds groter aanbod aan verschillende type fietsen in het verkeer te zien. Zo wordt de elektrische fiets bijvoorbeeld steeds populairder. Uit onderzoek van GfK in opdracht van RAI en Bovag blijkt dat elektrische fietsen vorig jaar goed waren voor meer dan de helft van de totale fietsenverkoop. Elektrische kunnen een snelheid halen van maximaal 25 kilometer per uur, en gaan daarmee een stuk harder dan de gemiddelde fietser die zich op eigen kracht vooruit beweegt.
Toch ziet Van Bekkum elektrische fietsen, mits goed gebruikt, niet als een risico op het fietspad. “Je moet er wel goed op rijden en weten wat je doet. Mensen zouden door de verkoper of bijvoorbeeld een cursus aangemoedigd moeten worden stil te staan bij wat ze kopen.” Dit geld volgens Van Bekkum ook voor ouderen, een populaire doelgroep voor elektrische fietsen. “Het is prachtig dat die mensen met de elektrische fiets op pad kunnen. Dat moeten we als stad alleen maar aanmoedigen. Ook hier wil ik echter benadrukken dat het belangrijk is dat mensen zich vanaf het begin bewust zijn dat ze een e-bike kopen en welke risico’s daaraan verbonden zijn. Hiernaast is het belangrijk om deze mensen een veilig fietspad aan te bieden.”
30-wegen
Op termijn wil de gemeente alle wegen in de bebouwde kom aanpassen naar 30-wegen. Dit om de verkeersveiligheid en de leefbaarheid rondom die wegen te bevorderen. Veilig Verkeer Nederland (VVN) pleitte er in het AD onlangs voor om snelle fietsen, zoals elektrische fietsen, op 30-wegen dan naar de rijbaan te verplaatsen om de druk op het fietspad te verminderen. Hier kan Van Bekkum zich niet helemaal in vinden. “We zien graag dat zoveel mogelijk wegen in de stad 30-wegen worden. Maar elektrische fietsen zouden niet verplicht naar de rijbaan moeten. Fietsers zouden zelf moeten kunnen kiezen waar ze fietsen op een 30-weg.”
De gemeente Utrecht ziet ook geen heil in het verplaatsen van de elektrische fiets naar de rijbaan. Holweg: “Op de 30-wegen moeten auto’s en (elektrische) fietsen veilig samen kunnen rijden. Zie de Nachtegaal-/Reigerstraat, waar verlaging van de maximumsnelheid en het inrichten tot een gecombineerde rijbaan goed heeft gewerkt en waar het verkeer op een veilige manier samen rijdt. Op de fietspaden langs 50-of-meer-wegen zijn elektrische fietsen nog gewoon welkom. Waar nodig werken we aan verbreding van die fietspaden.”
Maximumsnelheid op het fietspad
Een maximumsnelheid op het fietspad, een mogelijke oplossing voor de snelheidsverschillen op het fietspad die de gemeente Amsterdam wil laten onderzoeken, daar ziet Van Bekkum ook niet zoveel in. “Het is een creatief idee, maar vooral symboolpolitiek. De meeste fietsers kennen hun eigen snelheid niet en hoeven volgens de wet hun snelheid ook niet te kennen. Het zou heel ingewikkeld worden om te handhaven op een snelheidslimiet.” De echt snelle fietsers met een speed-pedelec, een elektrische fiets met een gele kentekenplaat die 45 kilometer per uur kan, moeten bovendien al verplicht op de rijbaan. “Die zie je niet op het fietspad. Sommigen halen hun kentekenplaat eraf en racen illegaal over het fietspad, maar dat zijn uitzonderingen.”
Holweg bevestigt dat in Utrecht steeds snellere, grotere en zwaardere vervoersmiddelen op het fietspad komen. “Op de meeste plaatsen is een maximumsnelheid echter niet nodig. Belangrijker vinden we het realiseren en inrichten van de 30-wegen, zodat alle fietsers voldoende ruimte hebben en veilig kunnen fietsen.”
‘Let op elkaar’
Van Bekkum laat tot slot weten het vooral belangrijk te vinden dat fietsers rekening houden met elkaar en andere weggebruikers. “Veel mensen zijn door Corona een beetje ontwend de weg te moeten delen met andere mensen. Ze moeten opnieuw leren op elkaar te letten en elkaar de ruimte te geven.”
22 Reacties
ReagerenIk mis in dit stuk de positie van de voetganger. Zo is zuidelijke fietspad langs het Vredenburg amper over te steken, ook al omdat er alleen bij de kruising met St.-Jacobsstraat verkeerslichten staan.
Alles wat snel is, gewoon wel naar de rijbaan (en niet soms, zoals nu het geval is. Het klopt dus niet wat er in het stuk staat), scheelt al een stuk. Maar die blitse behelmde (meestal type 45+kantoorklerk) rijders, fietsen liever op het fietspad dwars door iedereen heen (en te hard, fietspad is maar 30), terwijl ze een uitzondering vormen. Is de rijbaan te eng ofzo? Tot zover mijn frustratie.
Verder een beetje op elkaar letten en aanpassen, dan komt alles goed. Regels halen niet zoveel uit, zolang iedereen aan zichelf denkt. Druk betekent: met zn allen aanpassen en niet proberen er toch eerder te zijn.
Jan Willem: een paar zebrapaden zouden daar best handig zijn, maar ook dan geldt dat de gemiddelde fietser zelfs deze basale regel al niet begrijpt. Vraag me soms af of mensen (de fietsers in dit geval) echt steeds minder hersensinhoud hebben, zodat verkeersregels al te moeilijk worden.
Een oorzaak is natuurlijk ook dat het OV in Utrecht tekort schiet.
Als je in een overvolle bus zit, denk je “Ik pak de volgende keer de fiets wel”, en al helemaal in tijden van een pandemie/epidemie.
Het OV-netwerk van Utrecht past niet meer bij een stad van het formaat Utrecht, en zeker als je naar het aantal inwoners kijkt van 2040.
Het is echt niet zo dat de Utrechtse bevolking zo anders is dan in andere steden, maar hier zijn de fietspaden dus extreem druk.
Het tramnetwerk moet rap worden uitgebreidt.
En dus niet een klein stukje van de Lijn Nieuwegein/Ijsselstijn wat verleggen, en het dan brengen alsof er een nieuwe tramlijn bij komt, onzin.
Een ondergrondse verbinding vanaf Uithof via de binnenstad, naar CS, en via Merwedekanaalzone, Papendorp door naar LR zou het mooiste zijn.
Met een uitgebreider tramnetwerk kun je bij uitval van 1 lijn het ook opvangen doordat er altijd een alternatieve route is die wel rijdt.
Als dat gerealiseerd wordt zal de verhouding van reizigers met de fiets t.o.v. het OV ook beter worden.
Nou wat een onthullingen van deze meneer. Wie vaak of regelmatig in Utrecht fietst ziet het fietsverkeer elk jaar toenemen. Het is een fietsjungle. Het recht van de sterkste, de brutaalste en de handigste heerst er. Al jaren en wordt elk jaar drukker. Fietsers die op de Oude Gracht volop tussen wandelaars door slalommen. Oversteekplaats Domweg naar/ vanuit – Janskerkhof is ook al jaren een ramp met zeer smalle fietspaden, fietsers uit 3 richtingen plus busverkeer en taxi’s. Ontzetend veel bijna ongelukken. Handhaving is nul/ totaal afwezig. Het enige dat men aan handhaving doet is in de wintermaanden een paar keer op fietsverlichting controleren.
Utrecht is gewoon te vol ……
Utrecht is te druk
Het is nu al bijna niet meer te doen om ergens met de fiets te komen in de binnenstad. En zeker niet erg veilig in die drukte als je met kleine kinderen fietst.
Ik zie dat ook niet snel beter worden. Hoeveel bewoners krijgen we er in de regio ook al weer bij binnenkort met al die megalomane bouwprojecten? Honderdduizend? Honderdvijftig duizend?
25% fietsers bovenop de huidige druk op de megabrede fietspaden en voetgangersgebieden gaat echt niet lekker werken. Het wordt schouder aan schouder als vee door het verkeer en de winkelstraten hier. Dank aan de utrechtse politiek voor het verkwanselen van een ooit zo mooi ‘dorps stadsie’. Het is nu een metropool in een veel te strakke broek. En je gaat nooit meer ruimte kunnen creeren in de monumentale binnenstad om al dat nieuwe volk kwijt te kunnen op de drukke momenten.
RIP Utrecht het was mooi u gekend te hebben.
@geenstijl: wat stel je voor?
ouderen eruit, jongeren eruit? hoor het graag als je een oplossing hebt.
Het ov is niet goed genoeg om als plausibel alternatief te werken. Juist met de boodschap van de gemeente is aangetoond dat het project Amsterdamsestraatweg nu al niet in de behoefte van de fietsers (en voetgangers) gaat voorzien. Fietspaden moeten daar breder of anders. Maar toch dwars doordrukken.
De oorzaak van dit is de verdichting. Gemeente Utrecht blijft steeds meer mensen in deze stad persen zonder dat de infra, groen ed hier op aangepast worden. En dan krijg je dit soort gevaarlijke situaties, Dus stop met verdichten.
Zo verschrikkelijk druk, poeh, er moeten nodig meer fietspaden en fietsstraten bijkomen. Hoe doorzichtig dit.
Zet stoplichten voor fietsers langer op groen. Betere doorstroming én extra ontmoediging voor auto’s om door de binnenstads-as te rijden.
Al met al een goede ontwikkeling toch? Plan geslaagd.
Het middeleeuwse centrum van Utrecht is niet geschikt voor de vele fietsers die daar niets te zoeken hebben maar alleen maar door het centrum heen rijden om de kortste weg naar hun bestemming te nemen. Maak het centrum binnen de singels fietsvrij. Grote fietsenstallingen aan de rand van het centrum. Fietsen in het centrum verbieden, met een uitzondering voor bewoners middels een vergunning (tegen betaling). Het stallen van en rijden op fietsen binnen de singels wordt dan streng gehandhaafd als zijnde een overtreding. Boete, en bij herhaaldelijke overtreding inbeslagname en vernietiging van het rijwiel net zoals bij motorrijtuigen het geval is. De stad is van de voetganger.
Volgens mij is een oplossing om zoveel mogelijke wegen eenrichtingsverkeer maken voor auto’s (en bussen waar mogelijk), en de gewonnen ruimte gebruiken om fiets- en voetpadden te verbreden. Denk aan de Kanaalstraat en Biltstraat. En uiteraard, minder parkeerplekken langs wegen. Ja, dus minder auto’s voor binnenstad bewoners. Vredenburg blijft een probleem. Verder moet alles met een kenteken op de rijbaan, anders een dikke boete.
@Wilow. Volgens mij is dat een hele slechte oplossing. Fietsers eruit en meer ruimte voor auto’s lijkt mij veel beter.
@willow, helemaal mee eens. We moeten de auto verder verdringen(tis vervelend maar niet anders) namelijk slecht voor het milieu en de persoonlijke gezondheid. En dan ruimte maken voor voetgangers en fietsers en natuurlijk het OV.
Ik vind het altijd wel lachen als je op het Vredenburg opeens oversteekt en niet blijft wachten tot die oneindige batterij aan fietsers en fietsers en fietsers misschien een keer voorbij is. Mooi schokeffect als de voorsten op hun rem moeten gaan staan. Diegenen die erachter niet opletten omdat ze met doppen in aan het appen zijn klappen daar dan meestal wel achterop.
Beste @ Fred , ondergronds gaan , zou net als in bijvoorbeeld Londen inderdaad ideaal zijn , maar je idee komt 50 jaar te laat … Nu nog ondergrondse lijnen aanleggen zou de hele binnenstad een decennia lang ontwrichten , en in een complete chaos brengen , ik zelf denk eigenlijk dat verhoogde wandelpaden ‘n oplossing zouden kunnen wezen , en de fietspaden wat breder maken , een inhaalverbod voor de motorvoertuigen ,dus in iedere rijrichting één rijstrook en het OV ook op z’n eigen wegdeel , en vooral handhaving !!!
Op veel plekken fiets ik al niet meer. Maar zelfs lopend zijn veel plekken niet fijn. Misschien een inhaalverbod op een aantal plekken. Scheelt in ieder geval bij het oversteken als voetgangen.
Fietspaden in Utrecht steeds drukker: ‘Let op elkaar en geef elkaar de ruimte’
En zit niet op een scherm te kijken of aan het spookfietsen
@Don: goed gezien. Inbreiding wordt als DE oplossing gebracht voor de komende eeuw maar het is een vorm van korte-termijn beleid dat moeilijke vraagstukken uit de weg gaat. Op korte termijn is het leuk voor een gemeente, meer inwoners, dus hogere rijksbijdragen ZONDER dat de gemeente het voorzieningenniveau hoeft te vergroten. Maar ik gaf dus al aan dat het korte termijn beleid is. Op de “mid-term”, en daar zijn we nu kennelijk al, ga je natuurlijk problemen krijgen t.a.v. overbelasting.
Oorzaak ligt op EU-niveau: migranten MOETEN overal kunnen wonen (werkgeverswens van de werkgeverspartijen), ook als de migranten met zijn miljoenen besluiten dat dat het beste in Amsterdam, Utrecht en Londen kan.
Over de internationale studenten: universiteiten benadrukken in de media overigens altijd dat ze met de handen in het haar zitten met al die internationale studenten maar de universiteiten etc. zijn financieel gezien geen slachtoffers maar de grote winnaars met dit grote financiële spel.
@Willow: volgens mij is de Biltstraat al voor meer dan de helft eenrichtingsverkeer voor bvb personenauto,s. Is uw idee het busvervoer daar ook maar te beperken? Dat past wel in de Utrechtse ( stad EN provincie ) beleid