De geheimen van Sint Barbara: grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop | De Utrechtse Internet Courant De geheimen van Sint Barbara: grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop | De Utrechtse Internet Courant

De geheimen van Sint Barbara: grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop

De geheimen van Sint Barbara: grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop
Begraafplaats Sint Barbara, aangelegd in 1875, is de laatste rustplaats van veel Utrechters, bekende en minder bekende. Kunsthandelaar Marcel Gieling komt graag in deze oase van rust met haar de enorme verscheidenheid aan graven die, verspreid over ruim een eeuw, een tijdsbeeld laten zien. Hij neemt ons mee naar deze bijzondere plek vlakbij het Wilhelminapark en ontrafelt haar geheimen. Deze keer: een kolossaal grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop.

Begraafplaats Sint Barbara, aangelegd in 1875, is de laatste rustplaats van veel Utrechters, bekende en minder bekende. Kunsthandelaar Marcel Gieling komt graag in deze oase van rust met haar de enorme verscheidenheid aan graven die, verspreid over ruim een eeuw, een tijdsbeeld laten zien. Hij neemt ons mee naar deze bijzondere plek vlakbij het Wilhelminapark en ontrafelt haar geheimen. Deze keer: een kolossaal grafmonument voor een Utrechtse aartsbisschop.

De Eikenlaan is de hoofdstraat van Sint Barbara, die loopt in een rechte lijn vanaf het poortgebouw tot aan de kapel. Vlak voor de kapel aan de linkerzijde staat een monumentaal drie meter hoog mozaïek waarop monseigneur Henricus, Hendrik van de Wetering, staat afgebeeld. Hendrik van de Wetering (1850-1929) was aartsbisschop van het Aartsbisdom Utrecht van 1895 tot aan zijn overlijden in 1929. In Utrecht-Oost is een straat naar hem vernoemd. In het mozaïek op zijn monument zijn de woorden ‘Per viam crusis gaudens’ geschreven wat min of meer vertaald kan worden als ‘Blijmoedig op de weg van het kruis’.

Dit kolossale, niet te missen grafmonument is vervaardigd door de Limburgse kunstenaar Charles Eyck (1897-1983). Charles Eyck kreeg zijn opleiding monumentale kunst, in onder andere wandschilderingen en glas-in-lood, aan de Rijksakademie in Amsterdam. Deze raskunstenaar werkte korte tijd in Utrecht waar hij zich aansloot bij De Gemeenschap, een groep progressieve katholieke intellectuelen en kunstenaars die een gelijknamig tijdschrift uitgaven. De Gemeenschap was geen gewoon literair tijdschrift, het besteedde ook aandacht aan architectuur, film, beeldende kunst, toneel en politiek. Charles Eyck leert hier Otto van Rees (1882-1965) kennen van wie hij veel leerde. Otto van Rees is de enige avant-gardistische schilder die Utrecht heeft voortgebracht, een bohémien die zich in de Eerste Wereldoorlog aansloot bij de Dada-beweging, een groep avant-garde kunstenaars die zich tegen de onzin van de oorlog keerden.

De rooms-katholieke kerk was in het begin van de vorige eeuw een belangrijk werkgever voor (katholieke) beeldend kunstenaars. Werken in opdracht van de kerk, het werd kunstenaars nog wel eens verweten. De creatieve ziel verkopen voor een opdracht vol restricties, maar wat wil je als er brood op de plank moet komen. Voor Charles Eyck, een expressionist in zijn vrije werk, waren de opdrachten die hij van de kerk kreeg juist een stap naar creatieve vrijheid. De opdracht voor het manshoge monument voor monseigneur van de Wetering kwam hem ook om een andere reden goed uit. Charles Eyck had zich in Rome de techniek om met mozaïek te werken eigen gemaakt. Hij bekostigde zijn verblijf in Rome met geld dat hij in 1922 kreeg na het winnen van de Prix de Rome voor de schilderkunst, een prestigieuze prijs die (nog steeds) jaarlijks wordt uitgereikt. De eigenzinnige Eyck werd in 1947 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau, hij stuurde de versierselen twintig jaar later terug uit protest tegen het huwelijk van prinses Beatrix met Claus von Amsberg. Charles Eyck stierf in Schimmert (Limburg) in 1983.

Wordt vervolgd.

Meer informatie over Sint Barbara? www.begraafplaats-stbarbara.nl

Marcel Gieling

Marcel Gieling

Marcel Gieling heeft jarenlang een kunsthandel gehad in Utrecht. Tegenwoordig heeft hij een online galerie. Schreef tevens de boeken Pinky Messchaert beeldopbouwer, '50 Utrechtse kunstenaars in beeld' en monografiën over Gerard Hordijk en de Utrechtse schilder Jan Rodrigo.

Profiel

1 Reactie

Reageren
  1. K.

    Vaak loop ook ik over die paden en wanneer ik de graven van m’n geliefden heb bezocht, kan ‘t zomers zo zijn dat ik me met boek en drinken nestel op een stil mooi plekje..
    En wat fijn dat ik nu wat meer weet van dit monumentale graf.
    Dank je

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).