Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

In Utrecht hadden de kanunniken bij hun kerken ook een kloostergangen en pandhoven. Een romaanse kloostergang is nog te vinden achter het conservatorium aan het Mariaplaats bij de vroegere kerk Sinte Marie. Een nog volledig intacte kloostergang en pandhof in gotische stijl naast de Domkerk.

De Kloostergang van de Domkerk gebruikten de kanunniken en priesters om te bidden en te mediteren. De gebeden deden ze in de vroege ochtend – de zogenoemde metten- en in de avond – de zogenoemde vespers. Voor de metten moesten ze vroeg opstaan, die gebeden deden ze vóór het ontbijt doen. Vaak raffelden ze die gebeden snel af want hun maag knorde. In het Nederlands hebben we nu nog de uitdrukking: korte metten maken met….

Tussen de overdekte kloostergangen lag toen ook al de pandhof met perken voor kruiden en een waterput. Na de reformatie, de beeldenstorm en ook na de tornado van 1674 die het schip van de Domkerk vernietigde, is de Pandhof gebruikt als kermisterrein, als kroeg en als kippenstal.  De verloedering sloeg meer toe en pas in 1962 werd de Pandhof enigszins hersteld; er werd plaveisel van zwerfkeitjes aangelegd en in de tuin vakken gerealiseerd. Pas in 1972 werd er een middeleeuwse kruidentuin aangelegd, die nu nog door vrijwilligers verzorgd wordt.

De twee beelden in de Pandhof van de Domkerk zijn zeer de moeite waard. In de hoek staat een beeld van de beeldhouwer P. Grégoire. Het is een beeld van een van de vele architecten die verantwoordelijk waren voor de bouw van de Domkerk, die gebouwd is tussen 1288 en 1519 en de Domtoren die gebouwd is tussen 1321 en 1382. Hij heeft een schietlood in zijn hand en een bever op zijn rug. Deze bever is het symbool voor degelijk bouwen. Dat beeld staat mogelijk in de verkeerde hoek. Hij kijkt omhoog en richt zijn blik naar een kapittelwoning en niet naar de Domtoren en de Domkerk.

Midden in de pandhof staat een beeld van een schrijvende monnik. Het is de kanunnik Hugo Wstinc, een in die tijd beroemde rechtsgeleerde die in 1342 bezig was de wetten van het domkapittel op te schrijven. Is het mogelijk dat de edelsmid Jan Eloy Brom die in 1915 dit beeld maakte hier gedacht heeft aan een gedicht van Walther von der Vogelweide uit 1300? De tekst luidt daarbij: ‚ich saz ûf eime steine und dahte bein mit beine…‘. Vrij vertaald naar het moderne Nederlands en zeer verkort weergegeven: ik zat op een steen, de benen gekruist. Ik peinsde hoe men in de wereld moet leven…drie dingen zijn van belang zowel eer als eigendom – die echter negatief werken – maar het belangrijkst is Gods genade