De gemeente Utrecht weet vaak niet goed hoe het met klimaatprojecten gaat en wat de resultaten zijn. Dat stelt de Rekenkamer Utrecht na het onderzoeken van deze projecten.
Het doel is dat Utrecht zo snel mogelijk klimaatneutraal wordt; het ontwikkelen van de stad mag geen slechte invloed op de opwarming van de aarde hebben. De gemeente heeft daarvoor een aantal projecten opgezet waar elk jaar zo’n 5 miljoen euro aan wordt besteed.
De Rekenkamer heeft gekeken wat deze projecten opleveren. Helpen ze het doel te bereiken om klimaatneutraal te worden? Dat valt tegen bij een aantal projecten, concludeert de Rekenkamer. Het zou namelijk niet altijd duidelijk zijn wát het doel van een project is.
Woningeigenaren
Zo besteedt de gemeente veel aandacht aan particuliere woningeigenaren die hun huis willen verduurzamen. Daarvoor zijn verschillende projecten in het leven geroepen. Waarom het juist die moesten zijn, is niet duidelijk, vindt de Rekenkamer.
“Door de jaren worden steeds activiteiten toegevoegd aan het cluster, zonder een afweging te maken wat die activiteit toevoegt aan het bestaande palet aan projecten.” Er mist volgens de Rekenkamer een overkoepelende visie. Ook zijn de doelen niet specifiek genoeg door het ontbreken van definities.
Daarbij zijn de uitgaven van de gemeente aan dit onderwerp flink gestegen. In 2016 gaf de gemeente 710.000 euro uit aan het thema Wonen, in 2021 was dat 1,2 miljoen euro. Toch zijn er maar 458 woningen van het gas en liggen er zonnepanelen op 20 procent van de daken. De Rekenkamer: “De uitgaven stijgen, maar de effecten zijn niet aantoonbaar.”
‘Positieve uitzondering’
Ook vindt de Rekenkamer dat de gemeente beter moet weten welke projecten het goed of slecht doen. Alleen dan kunnen slechtere projecten verbeteren of helemaal stoppen.
Er zijn projecten waarvan het bij de gemeente wel duidelijk is wat ze opleveren. “Deze projecten lijken het goed te doen”, stelt de Rekenkamer. Zo is onder meer de Energiebox, in samenwerking met huurdersorganisaties, ‘een positieve uitzondering waarvan geleerd kan worden’. “Vanaf de start wordt structureel feedback van gebruikers verzameld en verwerkt in de aanpak”, is te lezen in het onderzoek.
“Het is bekend welke energiebesparende gedragsmaatregelen door de ontvangers worden toegepast en welke producten uit de box worden gebruikt. Deze informatie wordt gebruikt om het coachgesprek en de box beter te laten aansluiten op de behoeften van bewoners en daarmee meer energie te besparen.”
Gekoppelde berichten
Op bijna een kwart van alle Utrechtse daken liggen zonnepanelen; verschil per wijk is echter groot
Op bijna een kwart van alle Utrechtse daken liggen momenteel zonnepanelen. De verdeling per wijk…
Utrecht volgens Kim Nelissen: ‘Minder tegels en beton in de stad zou ik fantastisch vinden’
Kim Nelissen is de eerste Klimaatburgemeester van Utrecht. Vanaf eind oktober, toen ook de Nationale…
Utrecht krijgt 1,6 miljoen euro van Rijk voor tien klimaatprojecten
Utrecht krijgt 1,6 miljoen euro van het Rijk voor het klimaatbestendiger inrichten van de stad.…
27 Reacties
ReagerenDit zijn typische dingen die je nooit in een vorm van geld kan terugverdienen. Net als verkeersveiligheid zijn het maatschappelijke baten in de vorm van minder ongelukken. Als hun doel is om te zorgen dat de milieubelasting verminderd wordt moeten ze geld reserveren dat ze op geen enkele manier zullen terugverdienen. Uiteraard zullen ze iets raars verzinnen om belastingen maar te verhogen alleen is dat een ander verhaal wat je nooit in verband kan brengen met maatschappelijke baten (al zullen ze dat wel proberen).
Het probleem is dat overheden gewoon naar de waan van de dag handelen. En dat betekent politiek scoren. Proefballonetje hier, pilot daar. Maar een evaluatie vindt slechts in beperkte mate plaats. Nu ligt er een evaluatie van een rekenkamer, maar reken maar niet dat (andere) overheden hiermee aan de slag gaan. De politiek gaat hijgerig als een dolle hond weer naar een nieuw project met de daarmee gemoeide kosten. De belasingbetaler hoest het toch wel op. Het tragische is dat dit ook op rijksniveau geldt. Een ander probleem is dat er steeds meer kul bijkomt en dat niemand ooit terugkijkt naar wat nou de kern is voor een goed functionerende overheid. Al met al fijn dat een organisatie als de rekenkamer bestaat! Spijtig dat niks verandert.
De obsessie met het verduurzamen van woningen heb ik nooit begrijpen. Er zijn zoveel goedkopere quick wins voor het klimaat om het zo maar te zeggen.
Projecten die zoveel kosten maar geen effect tonen moeten direct gestopt worden.
De gemiddelde overheid handelt net zo als de gemiddelde burger: Men doet maar wat. Op hoop van zegen.
Een rekenkamer is leuk, maar zeker niet de enige die hiernaar moet kijken. Stimulering van bepaald gedrag of investeringen heeft niet alleen een afrekenbaar belang. Het zet ook aan tot een verandering in denken. De rekenkamer heeft zonder enige twijfel geen flauwe notie van de effecten in de maatschappij. Dat is werk voor anderen om dat uit te zoeken en dat moet zwaar meegewogen worden.
Als, even overdreven gesteld, een subsidie op zonnenpanelen bij een huis in een straat ertoe leidt dat alle eigenaren gaan investeren in zonnepanelen is er sprake van een hefboomwerking van die een veel verdergaand resultaat oplevert dan alleen de verduurzaming van een woning.
De fout die in dit soort dingen telkens gemaakt wordt is dat we financieel rendement willen zien op geld dat we besteden. Er zijn hier hele andere waarden van belang. Ook daar kan je het goede en het slechte in doen, maar het is zeker niet de rekenkamer die daar in haar eentje een sluitend oordeel over kan vellen.
Wensdenken is voor politici,
nadenken voor ingenieurs!
Als lokale politici een effect op het klimaat willen kunnen vaststellen: ophouden.
Wil men inzichtelijk wat de besparing op bv gasverbruik is, dan is dit met wat kentallen goed te schatten. Neemt men de moeite van lange termijn opvolging dan zou je het werkelijke verbruik mee kunnen nemen. Geen jaar is gelijk, een berekening lijkt de effectiefste slag.
En dan zwijg ik even over het in het laatste IPCC rapport opgenomen onderzoek van de NASA waar men een 1 op 1 verband legt tussen opwarming aarde en zon activiteit, het woord CO2 komt daar niet in voor…..
Zolang Utrecht niet de daad bij het woord voegt met sluiting van de ernstig vervuilende biomassacentrale in Lage Weide blijft het klimaatbeleid dweilen met de kraan open!
@cas
Punt is niet dat de investeringen niet wordt terugverdiend, punt is dat niet duidelijk of de investeringen wel leiden tot (bijv.) CO2 reductie.
Voor linkse partijen zoals GL en D66 is het vooral belangrijk om zogenaamde groene ideeën te spuien zonder voldoende zicht te hebben resultaat en vooral op de kosten.
De belastingbetaler draait op voor de verspillingen van deze partijen die ongecontroleerd met miljoenen smijten. Het is toch maar geld van de ander.
Utrechters zouden beter moeten weten en niet meer op een Links Gemeentebestuur moeten stemmen.
Als ze perse klimaat neutraal willen, kunnen ze beter beginnen met zonnepanelen op grote appartementen gebouwen want daar wordt veel energie gebruikt omdat er veel mensen wonen. Die kunnen dan gelijk van het gas af, want de centrales kunnen de energie niet meer opslaan. Als dat is gebeurd moeten ze even kijken of het effect naar verwachting is. Dan kunnen de woningbezitters met een kleine beurs altijd nog benaderd worden. Tot die tijd ga ik niet van het gas af en heb ik geen zonnepanelen want het is mij nog veel te kostbaar. De kosten van zonnepanelen heb je er in tien jaar uit zegt men, maar het gerucht gaat ook dat zonnepanelen maar 10 jaar meegaan. Wat is de waarheid???
Is het effect van een klimaatproject op het CV van een politicus wel aantoonbaar? Want dan snap ik wel waarom het gebeurt.
Talloze hobbyprojecten voor een betere baan!
Beter aan milieuprojecten, dan aan onzinnige uitbreidingen van de A27.
A27 heeft een in ieder geval een meetbaar positief resultaat ook voor het milieu mensen zijn iets eerder op de plaats van bestemming zitten iets korter in de auto. Milieuprojecten kosten ook een bak geld maar geen enkel resultaat. Sterker nog hier sluiten we een kolencentrale voor 500 miljoen die waarschijnlijk met dat geld elders weer opgebouwd wordt. Resultaat – 500 miljoen milieuopbrengst 0 als je mazzel hebt
Deugen mag wat kosten. En de rekening gaat naar u als inwoner. Uiteraard. Was het maar al maart.
Het effect is per definitie onmeetbaar, want Utrecht is onmeetbaar nietig op wereldschaal. We stoten hier nog niet 1/1.000.000e deel van de wereldwijde menselijke co2 uitstoot uit…
Het is zinloos, nutteloos en we moeten kappen met die ongein.
@Adriaan
Dat meen je niet…Heeft de zon iets te maken met de temperatuur op aarde? Zijn ze er eindelijk achter? LOL
Hier gaat het mis:
“Zo besteedt de gemeente veel aandacht aan particuliere woningeigenaren die hun huis willen verduurzamen”.
Het zou vele malen beter zijn om vooral aandacht en geld te steken in het isoleren en verduurzamen van sociale huurwoningen. Het mes snijdt dan aan twee kanten: het helpt huishoudens met lage inkomens om de hoge energiekosten te drukken en het bespaart energie.
Van particuliere woningeigenaren mag verwacht worden, gezien het grote fiscale voordeel van koop boven huur, dat zij zelf de kosten voor verduurzaming van hun woning voor hun rekening nemen.
”Gemeente Utrecht besteedt miljoenen aan klimaatprojecten, maar ‘effecten niet aantoonbaar’
Maar dat hoeft ook heel niet. Energietransitie = transitie van geld van u – de argeloze burger -naar het bedrijfsleven /banken/financiele sector sinds het boekhoudkundig besparen werd uitgevonden. (Mirjam de Rijk )
De reacties hier zijn voorstelbaar want ongetwijfeld dat vele Utrechters een leuke boterham verdienen in het groene subsidie Walhalla . De Film ‘ Follow the Money’ geeft een goed beeld van hoe dat werkt. Het Bedrijf daarin dat de hoofdrol speelt heet Energreen en is vast afgeleid van het bedrijf van Ad van Wijk ‘Econcern’ als voorbeeld van hoe deze bedrijven te werk gaan.
Dan snapt uw dat er wel degelijk een ‘effect’ is , maar dan een ‘effect’ van financiele aard. Gefundeness fressen noemen ze het in Duitsland.
Vrijwel zeker dat dit bericht de duic doofpot ingaat , maar dan weten zij ervan vast .
Gelukkig is er de Rekenkamer die de gemeente hier op haar hallucinant groene rook dwalingen wijst.
@Cas
De gemiddelde ‘duurzame’ MKBA analyse is anders wel heel eenvoudig ‘losjes vanuit de heup’ lek te schieten omdat de fundering niet klopt.
@ACTK
Het is juist precies die drogredenatie die u hier opschrijft waardoor er zoveel geld wordt verspild aan ‘verbeteren milieu/klimaat en het redden van de ijsbeertjes’. Ga al €1.000 eurobiljetten verscheurend maar onder een koude douche staan, dat heeft hetzelfde effect. Veel geld kwijt aan een koude douche en die ijsbeertjes gaan nog steeds dood.
Tsja, GroenLinks beleid is voor de bühne, wordt als een kip zonder kop doorgevoerd en eigenlijk meer op emotie gebaseerd. Kijk naar de absurde besluiten van Lot van Hooijdonk in het verleden, precies vanuit dat gevoel.
Kom nou met die wetenschappelijke onderbouwing en een gedegen alternatief op veel milieuvriendelijke projecten en u heeft mij mee, maar niet op deze manier.
Tel daar die houtkachelsubsidie maar bij op. Kost duizenden euro’s voor een paar grammetjes fijnstofbesparing terwijl op Lage Weide een van de grootste houtkachels van Nederland 24/7 staat te fikken onder luid applaus van GL en D66. Maar dat is biomassa en met het woord bio erin zal het wel goed zijn he. Houtkachels tellen overigens volgens de site van het Klimaatakkoord ook mee als hernieuwbare energie.
Met het uitvoeren van deze zinloze projecten is helaas ook zinloze verspilling van grondstoffen en uitstoot gemoeid.
@hans: goed idee. We verduurzamen de sociale huurwoningen. Die worden dam milieuvriendelijker waardoor de energiekosten voor de bewoners dalen. Die besparing brengen we dan uiteraard wel weer in rekening bij de bewoners, die namelijk al niet eens in staat zijn zelf voor hun onderdak te zorgen. We gaan mensen die de maatschappij al maandelijks vreselijk veel kosten aan huur, zorg en kindertoeslagen namelijk niet ook nog eens een lagere energierekening bezorgen.
“Als we niks doen gebeurt er niks en gaan we allemaal naar de kloten, maar als we het niet goed doen heeft het allemaal geen zin”. Dus eerst wat doen, dan kijken hoe dat gaat, eventueel aanpassen en weer doorgaan. Dat “kijken hoe het gaat” gebeurt vaak niet, want daar wordt je op afgerekend. Dus de rekenkamer doet goed werk, maar het moet geen “afrekenkamer” worden.
Voor degenen die klagen dat niet alles in financieel rendemenr iets oplevert: dat klopt, en daar heeft de rekenkamer het ook niet over.
De rekenkamer heeft het erover dat er *niks* wordt gemeten en niet eens doelen worden gesteld. Dus ook niet eens vage intangebles als “meer bewustzijn”.
Probeer dat eens op uw werk: geld van de baas over de balk gooien zonder enige doel te hebben gesteld of met fatsoenlijke KPI’s aan te zetten. Of probeer het gewoon es thuis: een lading geld uitgeven van uw partner; zonder verantwoording, reden of concreet doel.
Het enige waar het voor is, is het gebakken lucht cv en de ego’s van de politici, die alleen maar aan het virtue signallen zijn. Totdat het desbetreffende project een faal blijkt, dan hadden ze er niks mee te maken; maar dat is een andere discussie.
@ JdV
flauw
@Hans & JdV:
Waarom werkt het anders?
Een verhuurder heeft weinig belang bij een lagere gasrekening van zijn huurder zo lang hij de huurprijs niet mag verhogen. Daarmee valt hurend Nederland voor de verduurzaming-wens-denkende politici af.
Wat zou het percentage huurwoningen in NL zijn? 75% van het totaal?
@ louis
Kap eens met de mythe dat D’66 zo links is. Het is gewoon VVD light. Ook een neo-liberale partij. Iets meer in het midden. Ooit opgericht als afsplitsing van de VVD. Door o.a. Ed Nijpels, die daarbij betrokken was. Toch echt ook een VVD’er. Landelijk helpen ze altijd de VVD aan een meerderheid en dus in het zadel. Ondanks wat harde woorden in toneelstukjes af en toe.
Zelfs Groen Links is in sommige opzichten behoorlijk liberaal. Femke Halsema kwam daar zelfs ooit openlijk trots voor uit.
Er is maar 1 fatsoenlijke sociaal democratische linkse partij in Nederland die zich hard maakt voor de onderklasse en de middenklasse en dat is de SP. Zie de toeslagenaffaire. Dat was meer uitzoekwerk van Renske Leijten dan van Pieter Omtzigt hoor.