De gemeente Utrecht hanteert de juiste manier voor het vaststellen van de hoogte van het persoonsgebonden budget (pgb). Dat heeft de rechter vanmiddag uitgesproken in twee zaken. De rechtbank oordeelde dat de norm voor de collectieve voorziening die de gemeente Utrecht hanteert voor huishoudelijke hulp in redelijkheid is vastgesteld. De gemeente moet wel nader onderzoek doen naar het inzetten van maatwerkmodules in deze twee afzonderlijke gevallen.

Sinds de invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt er een hoop gekort op het pgb. Voor sommige mensen betekende dit een enorme achteruitgang in het aantal thuishulp uren dat ze van het pgb konden aanschaffen en besloten de gemeente voor de rechter te dagen. Ze meenden dat de gemeente te rigoureus en te makkelijk kortte op het pgb.

“Het verhaal heeft twee kanten,” licht wethouder Jongerius toe bij een persbijeenkomst vanmiddag. Aan de ene kant heeft de gemeente gelijk gekregen dat de 78 uur thuishulp per jaar waar mensen nu recht op hebben, rechtmatig is vastgesteld en aan de andere kant zijn er nog gevallen die beter onderzocht moeten worden en beter gecommuniceerd hadden moeten worden.

Team

“Het is gewoon niet leuk. Iedereen moet tenminste terug naar anderhalf uur huishulp in de week, maar we kunnen niet anders met de 40 procent bezuiniging die we van de overheid opgelegd hebben gekregen,” legt de wethouder uit. Om de overgang naar minder thuishulp uren in betere banen te leiden wil Jongerius een speciaal team opzetten. “Onze grootste zorg is dat we mensen leren hoe je met minder thuishulp uren moet leven, want het is niet zo dat mensen die uren terug gaan krijgen. Het team is er om te kijken hoe we individuele situaties beter kunnen begeleiden.”

Onder de Wmo 2015 hebben gemeenten de opdracht zorg te dragen voor de maatschappelijke ondersteuning. Hierbij geldt dat mensen in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor hun leven en dus ook voor hun zelfredzaamheid en participatie. Indien dit niet lukt, kan de gemeente ondersteuning bieden. Bijvoorbeeld op het gebied van huishoudelijke hulp. De gemeente Utrecht doet dit met een collectieve voorziening, eventueel aangevuld met maatwerkmodules.

Huishoudelijke hulp

De eisers ontvingen al jaren hulp bij het huishouden in de vorm van een pgb. Door de invoering van de nieuwe Wmo per 1 januari 2015 heeft de gemeente Utrecht de huishoudelijke hulp voor de eisers aanzienlijk teruggebracht. De hulp bij het huishouden voor een hoogbejaard echtpaar ging bijvoorbeeld van 5,5 uur per week naar 78 uur op jaarbasis (gemiddeld 1,5 uur per week). In de andere zaak ging de hulp bij het huishouden van 3 uur per week naar 78 uur op jaarbasis.

Norm

De gemeente Utrecht heeft de collectieve voorziening voor huishoudelijke hulp vastgesteld op maximaal 78 uur per jaar. De eisers zien niet in hoe zij met 78 uur per jaar (gemiddeld 1,5 uur per week) hun huis schoon kunnen houden. De gemeente heeft uitgelegd dat deze norm tot stand is gekomen in overleg met veertien (kleine, middelgrote en grote) zorginstanties, waarna de cliëntenraad zich erover heeft mogen uitspreken. De rechter ging hier in mee.

De vraag die partijen nu nog steeds verdeeld houdt, is of de gemeente voldoende zorgvuldig onderzoek heeft gedaan naar het inzetten van maatwerkmodules. De rechtbank is van oordeel dat de gemeente niet naar alle beperkingen van eisers voldoende onderzoek heeft gedaan. De gemeente moet dit onderzoek alsnog uitvoeren en heeft hier vier weken de tijd voor.