Lange wachtrijen, ontevreden mensen en een haperende app: het stemmen in Utrecht verliep in maart tijdens de Provinciale Statenverkiezingen niet al te soepel. Met de Tweede Kamerverkiezingen in het vooruitzicht heeft de gemeente Utrecht daarom maatregelen getroffen om herhaling van de problemen te voorkomen. Dat schrijft burgemeester Dijksma in een brief aan de gemeenteraad. Uit de brief blijkt ook dat dit jaar de verkiezingsborden terugkeren in de stad.

Dat het stemproces voor de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen niet vlekkeloos verliep, is veel Utrechters niet ontgaan. Door een combinatie van minder stemlocaties dan voorheen, een grotere opkomst van stemmers en een belangrijke app die te maken had met een storing, liepen de wachttijden afgelopen maart bij stembureaus hoog op. Voor de Tweede Kamerverkiezingen op woensdag 22 november heeft de gemeente daarom maatregelen getroffen om het stemmen voor bezoekers én vrijwilligers op stembureaus vlotter te laten verlopen.

Meer stembureaus

Een van de grootste aandachtspunten van de gemeente is het uitbreiden van het aantal stemlocaties. Het doel is om het aantal stembureaus uit te breiden van 177 naar 220. Het is voor het eerst dat er in Utrecht meer dan 200 stembureaus zijn. De gemeente wijst erop dat het moeilijk kan zijn om nieuwe locaties te vinden en er wordt dan ook gekeken of er weer gebruik gemaakt kan worden van mobiele units. Op deze manier hoopt de gemeente de drukte deze verkiezingen te kunnen beperken.

De gemeente zou ook onderzoek doen naar wat de mogelijkheden zijn van het uitbreiden van permanente stembureaus, maar doordat het kabinet vroegtijdig is gevallen, en er dus vervroegd verkiezingen zijn, is er volgens het college nog niet de tijd geweest om dit uit te voeren.

Vrijwilligers

Een ander veelbesproken onderwerp is de inzet van vrijwilligers op stemlocaties. Afgelopen maart kwamen er vanuit meerdere locaties klachten over een te hoge werkdruk en het gebrek aan pauzes. De drukte kwam volgens de gemeente onder andere doordat het een dubbele verkiezing betrof – Provinciale Staten en waterschap – en de opkomst hoog was.

De druk op vrijwilligers moet volgens burgemeester Dijksma minder hoog worden. Een groot aantal stembureaus kan daaraan bijdragen, net als het standaard inzetten van een vijfde stembureaulid. Wettelijk moeten voor iedere stemlocatie minimaal drie getrainde mensen klaarstaan om stemmers te begeleiden. Afgelopen verkiezingen zijn er standaard vier en op sommige plekken vijf vrijwilligers ingezet. Het inzetten van een vijfde stembureaulid moet dus standaard worden.

Communicatie

Een grote boosdoener tijdens de vorige verkiezingen, de zogenoemde StembureauApp, wordt ook in november weer gebruikt. Deze app checkt de geldigheid van de stempassen die worden aangeboden. Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen had de app te maken met een storing waardoor vrijwilligers veel stempassen handmatig moesten behandelen, wat zorgde voor grote vertragingen.

Inmiddels is er gekeken naar de technische punten die voor oponthoud zorgden, en na gesprekken heeft de gemeente naar eigen zeggen voldoende vertrouwen om de app opnieuw te gebruiken. Volgens de gemeente zijn de voordelen van het gebruiken van de app groot, omdat stembureauleden eenvoudig en snel de geldigheid van de stempassen kunnen controleren.

Verkiezingsborden

Wat verder anders is dan vorige verkiezingen, is de terugkeer van de verkiezingsborden in de stad. Vorige verkiezingen besloot de gemeente geen borden neer te zetten omdat er te veel partijen meededen met de verkiezingen. Uiteindelijk kwam er toch in elke wijk één aanplakbord.

De gemeente voert nu een aangenomen motie uit, waarin gevraagd werd om het plaatsen van voorbedrukte verkiezingsborden. Er komen zeventig borden in de stad te staan. Ook worden de verkiezingen onder de aandacht gebracht bij bushokjes en winkelcentra en een aparte pagina op de website van de gemeente.

Tekort

De gemeente wil dus graag meer stemlocaties en een grotere vrijwilligersbezetting, maar er dreigt volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) tegelijkertijd een groot tekort aan vrijwilligers. Vrijwilligers kunnen zich aanmelden via een pagina van de gemeente Utrecht.

In de week van 23 tot 27 oktober kunnen Utrechters hun stempas in de brievenbus verwachten. De kandidatenlijst volgt in de week van 13 tot 17 november.