Het gebied tussen Utrecht, Nieuwegein en Houten is een van die locaties rond de stad waar nog flink gebouwd kan gaan worden. Maar hoe moet dat vorm krijgen? Het gebied wordt ook wel de A12-zone genoemd en er wordt al jaren over gesproken. Het is nu nog een onsamenhangend gebied, maar daar moet in de toekomst verandering in komen.
Het Utrechtse Flux landscape architecture komt met een eigen plan, waarin woningbouw wordt gecombineerd met de ontwikkeling van een nieuw landschapspark als groene long voor Metropoolregio Utrecht. Flux presenteert onderstaande alternatieve – en ongevraagde – plan via de nieuwsbrief van de Utrechtse Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit, Paul Roncken.
15.000 woningen
De inwonersaantallen en bijbehorende woningbouwambities in de provincie Utrecht blijven stijgen. Het stedelijk gebied zal zich daarom steeds verder uitbreiden. Hoewel de nadruk ligt op binnenstedelijke verdichting, dus binnen in de stad bouwen, kunnen we volgens Flux niet meer spreken van compacte steden in een open landschap.
Samen met omliggende kernen als Nieuwegein, Houten en Bilthoven zal ook de stad Utrecht zich steeds meer ontwikkelen tot een metropoolregio, waarin de relatie tussen stad en landschap volledig verandert. Dit vraagt om een nieuwe benadering met een sterkere duiding van de Utrechtse buitengebieden en de kwaliteiten ervan. Flux stelt voor om de A12-zone te ontwikkelen als landschapspark waar plek is voor 15.000 woningen. Dit nieuwe landschapspark voor Metropoolregio Utrecht moet Park Laagraven gaat heten.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Lees hieronder de vijf onderdelen uit het plan, geschreven door Flux
- Van versnipperd groen naar één geheel
De landschappen in de provincie Utrecht zijn markant en gevarieerd, met het cultuurhistorisch waardevolle Groene Hart, het plassengebied, de rivierenlandschappen en de Utrechtse Heuvelrug met zijn landgoederen en uitgestrekte bossen. Het gebied tussen Nieuwegein, Houten en Utrecht vormt een belangrijke schakel tussen deze verschillende landschappen. Het kan zich ontwikkelen tot een toegangspoort voor stadsbewoners om deze gebieden per fiets of te voet te bereiken. Echter, door groei van grootschalige infrastructuur, willekeurige toekenning van functies, verrommeling van het landschap en nieuwe stedelijke ontwikkelingen dreigt het gebied verder te versnipperen en uiteindelijk te verdwijnen.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Het gebied manifesteert zich nu vooral als een restruimte en achterkant. Flux pleit voor een benadering waarin het gebied niet als een restruimte wordt beschouwd, maar als een werkelijke bestemming en een gebied met een sterke eigen identiteit. Door middel van deze aanpak kan het gebied gered worden van verdere woningbouwontwikkeling en ontstaat er een groengebied dat als long kan gaan fungeren voor omliggende stedelijke gebieden.
- Een nieuw landschapspark voor Utrecht
Het gebied heeft potentie als nieuw landschapspark voor Utrecht, dat kan wedijveren met het Amsterdamse bos, Potsdam in Berlijn en het Parijse Bois de Boulogne. We zien een park voor ons met een sterke identiteit, een gevarieerd gebruik en een grote aantrekkingskracht als bestemming in de stad. Bewoners van Nieuwegein, Utrecht en Houten kunnen in dit centraal gelegen gebied uitwaaien, sporten en recreëren. Tegelijk vormt het park een startpunt voor langere wandelingen en fietstochten naar de grotere landschappen als het Groene Hart, de Utrechtse Heuvelrug en het rivierenlandschap.
Tekst gaat verder onder afbeelding
- Productief en zuiverend park
Park Laagraven is een aantrekkelijk landschapspark, waarin verschillende functies en opgaven een plek krijgen. Zo zijn er recreatieve routes voor verschillend gebruik, zwemplekken aan zwemplassen, kanalen en allerlei sportvoorzieningen. De Hollandse waterlinie is een belangrijke cultuurhistorische drager van het park. Het park heeft daarnaast een belangrijke rol in het zuiveren van huishoudelijk afvalwater, het vasthouden van regenwater, het leveren van schoon drinkwater, het produceren van groente en fruit en het opwekken van energie.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Er is ruimte voor zo’n 190 hectare voedselproductie, twaalf windturbines en 150 hectare bos voor de opslag van CO2 en de productie van circulair bouwmateriaal. Piekbuien van 50mm zijn geen probleem dankzij het 65 hectare grote retentiegebied. Het park houdt omliggende stedelijke gebieden droog bij piekbuien en levert in droge tijden water voor een leefbare stad. Het park wordt gemaakt op een circulaire wijze. Afgegraven grond wordt hergebruikt voor de gedeeltelijke overkapping van de A12. Door al deze functies en programma’s in het landschapspark te concentreren, kunnen gevoelige landschappen in de regio bespaard blijven van deze ruimteclaims.
- Woningbouw als motor voor ontwikkeling
De woningbouwopgave vormt een integraal onderdeel van de ontwikkeling van het landschapspark. Een deel van de opbrengsten uit de circa 15.000 woningen die hier gebouwd kunnen worden, wordt opgenomen in een parkfonds. Uit dit parkfonds kan het nieuwe Utrechtse landschapspark gefinancierd worden. De woningen krijgen een plek in de randen van het park en vormen een aantrekkelijke façade voor het park. Zowel Houten, Nieuwegein als Utrecht kunnen op deze manier uitbreiden met een aantrekkelijk adres aan een nieuw landschapspark.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Naast deze dichtbebouwde stadsranden biedt het park de mogelijkheid voor een extensief woonmilieu in de vorm van kleinschalige zelfvoorzienende clusters natuur inclusieve woningbouw. De A12 vormt in de huidige situatie een barrière. Nieuwe overkappingen leggen de relatie met het landschapspark en bieden bovendien een nieuw maaiveld voor woningbouw. Ook buurten achter de snelweg krijgen zo een betere verbinding met het buitengebied.
- Voorkanten en nieuwe verbindingen
In het ontwerp is veel aandacht voor optimale verbindingen tussen stad en park. Er zijn bruggen over infrastructuur en markante entrees bieden toegang tot het park. Voor inwoners van stedelijke gebieden rondom zijn het gebied en ook de grotere landschappen ineens bereikbaar per fiets, wandelend of skatend. Er is een rijkdom aan routes voor fietsers, wandelaars, vogelaars, skaters. Er zijn speelplekken en zwemplassen.
Meer informatie over het plan is in deze flyer te vinden. De gemeente Utrecht is samen met het rijk en de provincie in gesprek over plannen voor de verdere ontwikkeling van de A12-zone. Dit zijn plannen voor de lange termijn.
21 Reacties
ReagerenHupsakee, meer woningen ? Minder mensen !
“Door middel van deze aanpak kan het gebied gered worden van verdere woningbouwontwikkeling en ontstaat er een groengebied dat als long kan gaan fungeren voor omliggende stedelijke gebieden.”
Gered worden van woningbouw? Gered..? Wat een opmerkelijke woordkeuze. Hoeveel een enkel woordje wel niet kan verraden over de epistomologische totaal-erosie van de geest van dienst.
Bon. We moeten de mens kennelijk ‘redden’ van een primaire levensbehoefte als een dak boven het hoofd zodat de mens bosjes, struikjes en gras heeft…
In plaats van stedelijk Utrecht in de Pampa proberen om te vormen kunnen de landschapsarchitecten-du-maison van GroenLinks natuurlijk ook gewoon op de Pampa gaan wonen in Argentinie. Geen huis te bekennen waar u van gered hoeft te worden.
Hoe een landschapspark te vernaggelen: zet er 12 windturbines in.
Ambitie, mooi!
Beste mensen, voordat jullie helemaal enthousiast worden, een paar puntjes van aandacht:
Het is kristal helder: de gemeente Nieuwegein en Houten staan op de nominatie om een ordinaire stadswijk van Utrecht te worden. Dit plan is daarmee feitelijk binnenstedelijk Maximapark versie 2.0, een groenblauwe ecodroom voor de millennial elite.
Geen idee wat de bedoeling is van industrie Laagraven, als grote bezoektrekker met werkgelegenheid en ongezonde mcdonalds, allemaal ongewenst in een ecobubbelpark.
In dat park komen ook 12 windmolens… Van dezelfde grootte als waar mensen bij de Rijnenburg polder heel kwaad over worden, en dat zijn er daar maar 8…. Ter info: regio Utrecht heeft 84 windmolens voor 2030 in de planning want men is in politieke concurrentie met de dunst bewoonde gebieden van Nederland om zo duurzaam mogelijk te zijn. Dus die windmolens komen er, al moeten mensen worden omgekocht of buitenspel gezet.
Dan moet de A12 overkapt gaan worden, en moeten er bruggen komen want anders kunnen 400.000 utrechters die niet aan de randen wonen er niet komen. Hoe verzorg je een paar jaar lang een verkeersinfarct in Nederland?
Dat allemaal overleefd en geaccepteerd hebbende…
Dat park is geen natuur met natuurlijke biodiversiteit, maar functioneel dus met functionele natuurlijke bewoners.
– Die bomen moeten niet alleen CO2 opnemen maar ook bouwhout opleveren, dus productiebos. Oftewel snel groeien want dan kan je snel kappen. Mensen die denken aan een bos type Heuvelrug met maximale CO2 absorbtie en ruimte voor natuur, die gaan heel zwaar teleurgesteld worden.
– Er wordt al groente en fruit verbouwd, maar er moet groenten en fruit worden verbouwd. Dus bestuivende insecten zijn nodig en die worden gegeten door de standaard insecteneters die grote steden kennen: vogels en vleermuizen. Die krijgen dure designer nesten en voederplekken want dat is natuur inclusieve woningbouw…
– Het is al waterretentie gebied (de plensbuien zakken er nu gewoon de grond in, goed voor de grondwaterstand), maar nu wordt het een onnatuurlijk waterretentie gebied. Want het is waterzuivering voor huishoudelijk afvalwater, recreatieruimte en watervoorziening voor de mens. Oftewel de mens bepaald daar wie (mens of dier) er welk water wanneer moet afstaand of krijgt).
Het gaat hier dus letterlijk om een industriële recreatiezone, oftewel de mens gebruikt de nepnatuurlijke omgeving maximaal ten gunste van het eigen genot. Dat het een industriegebied is wordt verhuld door een aantrekkelijke gevel van peperdure woningen met designer nestkasten, opvallende designer toegangspunten en designer bruggen. De cultuurhistorie is enkel nog te herkennen aan het museumbordje want de context van die waterlinie is compleet verloren tussen het industriële groen en duurzame recreanten.
….Ontworpen door de elitaire millennials voor de elitaire millennials, loopt u even mee langs de kassa, u kunt hier met uw smart-tech betalen….
Dit plan is onrealistisch, economisch niet haalbaar en is al helemaal niet duurzaam, enkel op papier lijkt het wat.
Begrijp me niet verkeerd, het is land wat benut kan worden voor uitbreiding van Utrecht. Die uitbreiding is nodig om de stad leefbar te houden.
Maar deze fantasie invulling mag van mij linea recta de prullenbak in.
Beste Duic,
Willen jullie de kop alsjeblieft aanpassen?
In de eerste alinea schrijven jullie namelijk dat het een ongevraagd advies is van een landschapsarchitecten bureau.
Het is dus géén plan. En al helemaal niet van de gemeenten/overheid. Gewoon een droom van een commerciële partij. Hoe mooi ook 🙂
Mooie ambitie!
Zitten vast haken en ogen aan en het is makkelijk daarop vanaf de zijlijn te schieten :-).
Daarom wil ik het vooral positief benaderen: heel goed om ruimtelijke herindelingskansen gezamenlijk te ontwerpen, dus met Houten en Nieuwegein samen.
Twaalf windturbines in dichtbevolkt gebied, hoeveel gekker moet het nog worden?
Goed plan! Let niet op bepaalde reaguurders. Die zwalken tegenwoordig alle kanten op en het is werkelijk nooit goed. Ze spreken zichzelf met enige regelmaat van de klok tegen.
Gemeenschappelijke deler/ conclusie: als ze maar altijd dezelfde groepen de schuld kunnen geven: te weten: de overheid, de wetenschap, de kunstenaar, de elite, de millennial, de student, de middenklasse, “links”, groen en duurzaam en de media (waarin zij zonder belemmering de publieke opinie kunnen ophitsen en beïnvloeden). Zeg maar inmiddels 75-80% van de samenleving.
Waar is men wel voor? Vervuilende en achterhaalde 20e eeuwse transportmiddelen, het recht van de sterkste, geld verdienen ten koste van mensen om in eigen zakken te steken, bedrijven die hun personeel mogen uitkleden om meer winst te mogen maken, dat iedereen zonder kennis van zaken mag manipuleren en beïnvloeden, men is tegen alle menselijke aspecten van het mens zijn als het niks met zelf geld verdienen te maken heeft, voor grootschalige boerenbedrijven die milieuschade aanrichten en dierenleed berokkenen, grenzen potdicht, behalve voor hen zelf, wonen is geen recht….En ik vergeet nog een hoop.
Wat ik alleen altijd jammer vind bij dergelijke plannen is dat woningen zo dicht mogelijk tegen grootschalige infrastructuur (als snelwegen) aangebouwd worden. Geluidsoverlast en fijnstofhinder zijn serieuze problemen waar steeds meer mensen ziek van worden. Bouw huizen dus zo ver als mogelijk van grootschalige infra af. Hier moet de gemeenteraad iets mee.
Het is natuurlijk niet persé verkeerd om mooie plannen te maken. Maar het gaat wel geld kosten, dus dat worden straks weer dure woningen. En de combinatie van woningbouw met 12 windmolens lijkt me wat ongelukkig.
Misschien is er nog wat extra rijkssteun los te peuteren door dit plan om te dopen naar “Floriade 2030”?
@ p.ardon
Eerst uithalen tegen reaguurders die bezwaren hebben en dan zelf afsluiten met bezwaren. Lachen.
Een reactie op bovenstaande vorige comments:
– Uiteraard moet dit lijkt mij niet gezien worden als ‘plan’ maar meer als inspirerende richtlijn hoe er binnen het gegeven van stedelijke uitbereiding (woningnood is reëel) voor gezorgd kan worden dat dit gebied niet dichtslibt in een soort enorme buitenwijk van Utrecht, daarbij ook identiteit afnemend van omliggende kernen. @scherpschutter het gebied wordt dus niet geheel ‘gered’ van woningbouw, waar nu al geheel geen woningbouw is in dit gebied zal dit als ik het plan goed lees op tactische plekken worden aangevuld om een mooi leefbaar gebied te krijgen met zowel natuur als woningbouw als landbouw.
– Er wordt in dit soort visies altijd (naar mijn inziens met goede bedoeling) hoog ingezet op leefbaarheid en natuur, waar het altijd ook zal uitbalanceren met andere meningen en plannen. Ik zie in deze visie dan ook als aanzet om wat meer naar de verschillende opgaven als geheel te kijken en te laten samenwerken in plaats van 10 verschillende partijen die blind richten op 1 eigen doel. @Koel hoofd zo kan ik mij voorstellen dat met overkappingen over A12 (vast logistiek wel uit te werken) uiteindelijk het grote doel is om het gebied simpelweg beter te verbinden, manieren waarop precies zouden zich later kunnen vormen.
– @Koel hoofd Als ik het plan goed bekijk zet deze visie voor delen in op de productiebossen waar je het over hebt (die overigens nog steeds meer CO2 zouden vastleggen in grond en hout, ook bedenkend dat met houtbouw de CO2 voor lange tijd wordt vastgelegd, en al helemaal vergeleken met wat er nu op dit gebied te vinden is, namelijk geen bos maar landbouw) maar ook voor delen op droge en natte natuur die meer benadering met de genoemde heuvelrug natuur.
– @Koel hoofd Dit is per definitie geen water retentie gebied, het gebied ligt vol met landbouw, al het water wat hier valt wordt direct gedraineerd en vervoerd naar omliggende water wegen, die al dit zoete water linea recta richting zee schepen. Weinig goed voor het bufferen van grond waterstanden en een van de grotere redenen voor droogte afgelopen jaren.
– @Koel hoofd Het ziet ernaar uit dat deze visie een ruw concept is en er dus nog helemaal niet specifiek wordt ingegaan op invulling van echte plekken binnen het gebied, wat denk ik ook niet de bedoeling is van zo’n aanzet. De conclusie dat cultuurhistorie dus volledig opzij wordt gelegd stel dat hier ook maar iets mee gebeurd lijkt me dus een beetje kort door de bocht. Ik ben het met je eens dat hier namelijk natuurlijk goed op worden gelet.
Ik wil alleen maar zeggen dat het makkelijk is dingen te vinden om snel even af te schieten, maar ik pleit voor een wat positievere blik. Ga voor de verandering eens uit van positieve bedoelingen en ja, blijf kritisch, maar ga in gesprek met elkaar.
Mooi plan. Dat gebied is nu inderdaad ‘an afterthought’
15.000 woningen die allemaal door mensen zonder auto bewoond gaan worden en alles lopend en op de fiets gaan doen.
Hou nou maar eens op met bouwen.
Dat gebeid stikt van de infra, wegen, spoorlijnen, kanaal, even vergeten op al die mooie plaatjes? Deze infra zijn flinke belemmeringen en kunnen niet weg ook.
Huidige plattegrond met al die infra zou veel duidelijk maken, voor wat er wel en niet kan.
Mooie eerste aanzet!
@U-trecht
in 2014 kwam ik online een Utrechtse ‘inspirerende richtlijn’ tegen voor een stuk industrieterrein. Die inspirerende richtlijn vond men fantastisch want het was duurzaam en groen, dus is er een onderzoek uitgevoerd. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat er heel veel animo is voor woningen zonder parkeerplek in een autoluw gebied. 6 jaar later ligt er een opgetuigd plan voor peperdure woningen in de Merwedekanaalzone, waar de woningen helemaal niet -zoals voorspeld- graag worden gekocht.
Moraal verhaaltje:
Utrecht lijdt aan de ergste vorm van tunnelvisie die er is. Als er groen en duurzaam in voorkomt dan is het altijd goed, ook al is het een zwakzinnig plan wat ten koste gaat van natuur en mens. Dit is een zwakzinnige inspirerende richtlijn wat precies in het straatje van GL en D66 past. Want die 15.000 woningen worden er onbetaalbaar (reken maar op een miljoen of meer, Potsdam en Bois de Boulogne prijzen), exclusief voor de groene elite die er een warm gevoel van krijgt als ze in hun tesla met sportfietsjes via de snelwegen naar natuurgebieden rijden.
@ Koel Hoofd
Wat een haat, afkeer en jaloezie sijpelen er tussen de regels door.
Vermoeiend leven heb je.
Beste P. Ardon,
Mooie reactie op de reaguurders 🙂
Wat betreft de woningen verder van de infra bouwen:
Ik denk dat het juist slim is om die er dicht tegenaan te bouwen.
– als ik het plan goed begrijp wordt een groot deel van de infra overdekt.
– gebouwen kun je geluidsdicht maken, met de buitenruimte aan de stille kant. Met natuur gaat dat niet. Dus de bebouwing als geluidsschild maken zodat je in de spaarzame natuur meer stilte ervaart lijkt me fijn.
– als de weg overdekt wordt, kun je de fijnstof afvangen.
– als je de natuur om de woningen heen plant, als een cirkel, krijg je veel extra vervoersverbindingen door de natuur heen om die wijken te bereiken.
Op zich een sympathiek idee, maar ik heb zo het gevoel dat de ontwerpers bij Flux het gebied niet goed kennen. Het volbouwen van Park de Koppel zal in Lunetten absoluut niet in goede aarde vallen. Ook de voorgestelde sloop van het succesvolle bedrijventerrein waar net nieuwe loodsen zijn gebouwd snap ik niet. Een realistischer locatie voor een nieuw parklandschap met woningen is het gebied tussen de Uithof, Zeist en de Bilt. Hier is veel ongebruikt weiland met bestaande groenstructuren die gemakkelijk versterkt kunnen worden, een groot volkstuintjes complex dat in het park opgenomen kan worden, en ook nog zat ruimte voor woningen aan de randen. Ook is het gebied goed aan te sluiten op Oostbroek en Beerschoten.
Gelukkig was de titel misleidend en gewoon een ongevraagd idee van designers.
Maar wat is een metropoolregio behalve een mooi woord?