Wat voor veel Utrechters de ingang is van de expeditietunnel onder Hoog Catharijne, is voor Theo de uitgang. Als verslaafde heeft hij er jaren gewoond, net als honderden andere dak- en thuislozen. Ruim twintig jaar later kan hij, met het monument dat vandaag ter herdenking onthuld wordt, de periode afsluiten. “Het was de hel.”
Theo was veertig jaar lang verslaafd en maakte de hele periode in de tunnel mee. “De muren waren grauw en stonken naar de zeik.” Hij ziet het nog goed voor zich. “We waren verhard, verbitterd, verrot en afgeschreven door de maatschappij. We keken naar elkaar, maar zagen niet dat de dood ons in de ogen stond. Ik heb geluk dat ik eruit ben gekomen.”

Het beeld waarmee die tijd herdacht wordt is een mensfiguur van beton en messing, gemaakt door Lucas Mergler. Het ligt in de foetushouding op de stoep voor de expeditietunnel. “Het moet juist niet op een sokkel staan, want dan verhef je iets verschrikkelijks. Daar moet je niet over liegen, vertelt hij. “De tunnel heeft de mensen gebroken. Daarom is ook het beeld in stukken gehakt.”
Bij de onthulling bedankt Theo nadrukkelijk Hans Spekman (PvdA), die zich in die periode als gemeenteraadslid en wethouder succesvol hard heeft gemaakt voor de verslaafden en dak- en thuislozen. “Het is toen gelukt om de menselijkheid op één te zetten.” De sleutel lag in een betere samenwerking tussen verschillende instanties, wat leidde tot effectieve opvang en zorg. “Als je een mens een mens laat zijn, hoeft die minder te gebruiken en krijg je vanzelf minder overlast.”
Huidige situatie
Ondanks de successen van toen, verergert de situatie in Utrecht weer, ziet ook Spekman. “Er zijn nieuwe drugs en meer dak- en thuislozen. Daarom moeten we in beweging blijven, maar sommige organisaties zijn juist vastgeroest”, zegt hij. “We moeten waakzaam zijn. Ik hoop dat we blijven kijken naar wat we zien, en met oplossingen komen.”
De huidige wethouder, Rachel Streefland, onderstreept de noodzaak voor die alertheid. “We mogen niet verslappen, want anders gaat het heel snel slecht.” Ze noemt als voorbeeld het openhouden van de bed-bad-brood regeling, die begon in de tijd van Spekman. Sinds kort financiert de gemeente het weer zelf, nadat het huidige kabinet de financiering daarvoor stopzette. “Afbouwen is zo gebeurd, opbouwen is heel moeilijk.”
Theo is nu 11 jaar clean. Op zijn verzoek wordt bij de bijeenkomst het nummer ‘De straat is zijn woning’ gedraaid dat hem duidelijk ontroerd. ‘Hij is maar een zwerver, maar altijd nog mens. Hij zoekt een nieuw leven – al was het maar even – dat is nog zijn wens.’
12 Reacties
ReagerenMooi!
Wat een mooi beeld!
De junkentunnel, dat was toen echt een eindstation in de diepte.
Treffend samengevat in dat beeld.
Junkey alley 2.0 is helaas ook al actief.
Zelfde fenomeen, andere wereld.
Mooi. Toen ik net in Utrecht kwam wonen (we spreken late jaren ’90) pakte ik nog net het staartje van de ellende van de “junkentunnel” mee.
De aanpak destijds heeft lange tijd voor veel rust gezorgd. Erg prettig voor de stad, en uiteraard vooral de direct betrokkenen.
Wat dat betreft zie je het nu rond het station weer de verkeerde kant opgaan. Zo erg als toen is het nog lang niet, maar de tafereeltjes in/rond de Sijpesteijn-tunnel zijn wel voorbodes van wat er gebeurt als je mensen aan hun lot overlaat.
Gisteren fietste ik erlangs en het beeld viel me inderdaad al op en raakte me. Mooi om te lezen wat de betekenis. Het lijkt er inderdaad op dat er in de huidige tijd wel wat meer hulp nodig is
Het volgende standbeeld is natuurlijk voor degenen die de overlast voor hun kiezen kregen.
Precies, de huidige situatie is geen reden om achterover te leunen. Handhaven (voor zover daar sprake van is) op zich lost niets op.
Mooi, wat is Utrecht toch een fijne stad
Citaat:
‘Bij de onthulling bedankt Theo nadrukkelijk Hans Spekman (PvdA), die zich in die periode als gemeenteraadslid en wethouder succesvol hard heeft gemaakt voor de verslaafden en dak- en thuislozen. “Het is toen gelukt om de menselijkheid op één te zetten.”
Dat doet Hans Spekman nog steeds. Een volop betrokken mens.
Op DeNuk verscheen een interview met hem dat ik iedereen van harte aan kan raden. In een kort tijdsbestek legt hij de vinger op het gebrek aan inlevingsvermogen en inclusief denken in de zich links presenterende partijen. Hun falen heeft de ruimte voor rechts gecreëerd, zo zegt hij.
In een nutshell laat hij zien dat hoop en enthousiasme voor verandering, voor inhoud en niet voor beeldvorming, de essentie voor de nieuwe politiek dient te zijn.
Ik verzoek iedereen het interview breed in het eigen netwerk te delen. Zie het als een moreel schotschrift dat we vliegensvlug aan elkaar doorgeven. Omdat goede politiek nog kan.
https://denuk.nl/hans-spekman-ik-snap-dat-nijdige-mensen-voor-rechts-autoritaire-leiders-kiezen/?unapproved=16526&moderation-hash=eb2f216bafbdcd7effccee4db51f4895#comment-16526
zeer actueel want in de nabijheid gaat het drugsgebruik vrolijk door bij Sijpesteinsekade eo
@ Toine
Bedankt voor de link naar het interview Toine!
Spekman is toch die man die riep ‘ik ben een Marokkaan, met bijhorend T-shirt aan?