In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.
Deze steeg tussen de Oudegracht en de Steenweg in, stamt uit een oud tijdperk. De straatnaam zou in 1343 al zijn genoemd in een brief van de schout en schepenen van de stad Utrecht. Zij zouden in de middeleeuwen regelmatig last hebben van de steeg. Deze lag naast het Schoonhuis: de plek waar de Raad van Utrecht vergaderde. De Massegast was een mooie plek om die vergaderingen te verstoren. In 1520 vroeg de Raad om een hek dat de steeg zou kunnen afsluiten voor ongenode herrieschoppers.
‘Massegast’ is niet een ouderwets woord voor herrieschopper. De straatnaam heeft een heel ander herkomst. Massegast is namelijk een verbastering van de naam Mersegasse. ‘Gasse’ zullen enkele lezers wel herkennen, uit het Duits. Dat betekent steeg of steegje. ‘Merse’ is een oud woord voor koopwaar. De term kwam ook terug als meerse, maerse of mars, allemaal afgeleiden van het Latijnse woord merx. De benaming marskramer is daar ook van afgeleid.
Aannemelijk is dat door de Massegast veel koopwaar richting de Steenstraat werd vervoerd. Zoals ook eerder is omschreven in deze rubriek, zijn veel straatnamen uit de middeleeuwen een verwijzing naar de handel die in Utrecht werd gedreven. In de Zakkendragerssteeg woonden voorheen de mensen die handelswaar van de schepen de stad in sjouwden. Bij ’t Wed was een opgang voor paard en wagen te vinden.
De Raad verhuisde in de zestiende eeuw overigens naar een nieuwe locatie elders in de stad. Het Schoonhuis en de gebouwen ernaast werden daarna voor enkele jaren gebruikt als ‘Stadskoophuis’. Niet lang daarop werd dit stukje van Utrecht volledig met de grond gelijk gemaakt. ‘Eene groote verbetering’, noemt Van der Monde het. Bij de nieuwbouw van de hoge middeleeuwen maakte men alle stoepen, goten en raamkozijnen op één hoogte.
Gekoppelde berichten
Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Mgr. van de Weteringstraat vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen…
Herkomst straatnamen Utrecht: waar komt de naam Weg der Verenigde Naties vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen…
Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Loeff Berchmakerstraat vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen…
Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Piet Heinstraat vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen…
4 Reacties
ReagerenEn die ‘t’ zou dan een typisch voorbeeld zijn van Utrechtse hypercorrectie.
Zoals in ‘brommert’.
Massegast komt van Massegast. Zo zit dat.
@massegast: herrieschopper, ja dat klopt idd wel
@Erwin — Ach, Erwin, en ik ben toch zo’n keurige man