In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

In de het centrum van Utrecht vind je de korte en dikwijls drukke Servetstraat. In de straat zijn dertien adressen te vinden. Het oudste gebouw dat in de straat te vinden is, komt al uit het jaar 1250. Dat is een van de oudere huizen van de stad Utrecht. Het nieuwste huis aan de Servetstraat is juist relatief jong: 1991 is het bouwjaar daarvan. De meeste mensen kennen de Servetstraat als het straatje dat uitloopt op de voet van de Domtoren, de trots van Utrecht. Dit is de plek waar Utrecht lang geleden is ontstaan. Maar waar de naam Servetstraat dan vandaan komt? Daar bestaat nog altijd discussie over.

Veel straatnamen ontstonden indertijd een soort van spontaan, het was maar net wat de Utrechtse bevolking de meest praktische benaming voor een straat vond. Vaak vernoemden zij straten naar mensen die in die straat woonden of werkten. Dat is meteen ook een eerste verklaring voor de naam Servetstraat. De straat zou kunnen zijn vernoemd naar de familie De Servet. Maar geschiedschrijver Van der Monde is het daar niet mee eens. Hij is van mening dat de Servetstraat een verwijzing is naar de marktkramen die er stonden, waar kooplui onder meer servetten en ander tafellinnen verkochten.

Andere steden

Ook in andere steden in Nederland zijn Servetstraten te vinden. Een daarvan is gelegen in de hoofdstad Amsterdam. Daarvan is de herkomst van de naam wel te herleiden. In de zeventiende eeuw kreeg die straat de naam Servetstraat. Daarvoor heette de plek nog Revet- of Ravetstraat. Een verwijzing naar het spelletje ‘rabat’, een soort kaatsen. De kaatsbaan bevond zich op de hoek van de straat. In dit geval durft men ervan uit te gaan dat servet een verbastering van rabat is, maar voor Utrecht is dat niet met zekerheid te zeggen.

De Servetstraat droeg door de jaren heen overigens verschillende namen, schrijft het Utrechts Monumentenfonds. Een van de oudst bekende straatnamen is de Borchstraete, of Onder den Borch. Deze naam zou dateren uit de tijd dat de Dom in volle glorie was voltooid. Onder Sinte Maartens toren, Onder den Domstoorn en de Straete onder den Dom zijn allemaal andere namen die de straat droeg. In enkele rekeningen van het Domkapittel heet de straat ‘sub turri nostra’, wat ‘onder onze toren’ betekent. De ‘gewone’ Utrechter kon dat echter niet met recht zeggen – de toren was niet van hen.