In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

Bistro Madeleine, de Sea Salt Saloon en Jonkheer De Ram zorgen altijd voor de nodige gezelligheid in de Utrechtse straat ’t Wed. Het is een van de weinige plekken van de Utrechtse binnenstad waar je tot laat in de zon op het terras kan zitten. Nu in de koudere wintermaanden ‘zon’ en ‘terras’ wat minder aan de orde zijn, is het tijd om eens stil te staan bij de vraag: waar komt de naam ’t Wed eigenlijk vandaan?

’t Wed is een wat smaller straatje in de historische binnenstad van Utrecht, gelegen tussen de Oudegracht en het Domplein. Sinds 2018 hoort het bij het voetgangersgebied in het centrum. Fietsers zijn hier overdag officieel niet welkom; het ruimtegebrek zou kunnen zorgen voor frustraties en ongelukken. Het is zo verwonderlijk nog niet, dat ’t Wed te smal is geworden. De straat zou al ergens in de 14e eeuw zijn ontstaan. In die tijd lag het aantal inwoners van Utrecht nog tussen de 5500 en 7000 personen.

Voor de 14e eeuw was er nog geen sprake van de Utrechtse werfkelders. Naast de straten lag een aflopend talud dat eindigde bij de kades aan de Oude Gracht. Dat was praktisch voor de mensen die aan de gracht woonden; sluizen waren nog niet uitgevonden en daarom wilde het water in de gracht nog wel eens hoog staan.

Oprit

Maar voor handelaren was het allerminst ideaal. Zij moesten hun handelswaar op straatniveau zien te krijgen. Een venijnig klusje. Dat lieten ze doen door de Zakkendragers, sterke mensen die de goederen het talud op sjouwden. Later was er ook de stadskraan, een door mensen aangedreven hijskraan die handelswaar recht op de werven zette. Een andere manier was de vertrouwde paard en wagen. Maar die hadden wel een minder steile ‘oprit’ nodig: dat werd het wed genoemd.

Ooit zouden er meerdere wedden zijn geweest, is te lezen in onder meer het Stegenboek van vereniging Oud-Utrecht. Een daarvan bestaat nog steeds: het ‘overkluisde’ wed dat van de Ganzenmarkt naar de Oude Gracht leidt. Ook zijn er sterke vermoedens dat de Wijde Watersteeg een wed naar de Twijnstraat was. Ten slotte moet ook ’t Wed een wed zijn geweest – inkoppertje.

Wil jij DUIC steunen en een prachtig boek met de beste fotografie en verhalen van Utrecht in 2021 ontvangen? Voor 24,95 euro is DUIC in 2021 te bestellen en daarmee steun je direct onze journalistieke werkzaamheden.