De beelden van de politieagent die in Kanaleneiland uit het raam hing om te ontvluchten aan een felle brand zijn in het netvlies gebrand van veel mensen. De politieagent liet zich meters naar beneden vallen om het eigen lijf te redden, verbrijzelde daarbij beide hielbenen en werd afgevoerd terwijl de vlammen nog uit de woning sloegen. Een half jaar later zit agent Zefanja Engberts (41) met een glimlach aan een tafel op het politiebureau in Utrecht. “Het gaat uitstekend met me!”

Engberts loopt nog wat moeilijk en moet zich aan de trapleuning omhoog trekken. “Oefenen moet ik toch”, zegt hij opgetogen. De fysieke ongemakken hebben in ieder geval geen invloed meer op zijn humeur. Sinds half december is hij weer voor vijftig procent beter en dat vertelt hij maar al te graag. Hij somt op: “Vier maanden in een rolstoel, vier weken met krukken en nu zes weken zonder krukken. Ik loop nog wel met wat pijn, maar dat is te verwaarlozen.”

We gaan met hem terug naar de bewuste avond op donderdag 21 juni 2018. Er speelde zich een gezinsdrama af in de flat aan de Marshalllaan. Een 70-jarige man wordt ervan verdacht brand te hebben gesticht en zijn vrouw te hebben doodgestoken. De man meldde zichzelf later bij de politie en zit al maanden vast. De politie kwam kort na het uitbreken van de brand aan en Engberts was een van de agenten die als eerste uitstapte en de vlammen zag.

De brand

“We hadden een drukke late dienst en zaten rond een uur of acht te eten. Eerder hadden we daar nog geen tijd voor gehad. Een collega werd om half negen naar een woningbrand gestuurd aan de Marshalllaan in Kanaleneiland. Wij besloten mee te rijden, want vaak komt er een hele buurt kijken bij zo’n gebeurtenis. Om dan een veilige werkomgeving voor jezelf en anderen te creëren, is het handig om het gebied af te zetten. We kwamen nagenoeg tegelijk aan en de straat stond al helemaal vol met buurtbewoners. Bij het zien van het felle vuur in de woning dachten we al: dit is geen gewone brand.”

“Het vuur sloeg uit de ramen en zorgde voor enorme zwarte rook. Van omstanders kregen we te horen dat er nog mensen in de flat waren. We gingen direct naar de deur van de flat en renden de trap op. Er was geen rook te zien in het trappenhuis dus we liepen zo naar boven. Ik koos ervoor om mensen te gaan waarschuwen op de verdieping boven de brand. Ik belde overal aan en klopte op de deuren en ramen. In de tussenliggende tijd vloog de voordeur onder mij open en sloegen de vlammen ook aan de andere kant van het gebouw naar buiten. De portiek stroomde ineens vol met rook. Ik dacht nog: ‘Ai, dit is niet goed’.”

‘Ik krijg nog steeds kippenvel van het geluid dat de vlammen om me heen maakten’

“Er kwam zuurstof bij de vlammen vanuit het trappenhuis en ineens blies de rook om me heen. Ik kon de voordeur waar ik kort daarvoor voor stond niet meer zien. Het was één groot zwart gat geworden. Ik krijg nog steeds kippenvel van het geluid dat de vlammen om me heen maakten. Even dacht ik dat dit mijn einde zou zijn, maar direct daarna dacht ik: nee, dat is te makkelijk. Ik rende terug naar het plateau tussen de tweede en derde etage in. Ik zag een smal raam en een paar bloempotten. Ik pakte een bloempot en sloeg de ruit in. Ik klom door het smalle raam buiten en ging aan het kozijn hangen. Ik maakte me zo lang mogelijk en bereidde me voor op de val die ik zou gaan maken. Het is bijzonder wanneer je daar hangt en eigenlijk al weet dat je iets gaat breken. Het belangrijkst vond ik dat ik in ieder geval mijn hoofd en bovenlichaam heel zou houden.”

Beelden van de val

Engberts vertelt het verhaal in één ruk door. Wat er gebeurt op het moment dat hij uit het raam hangt hebben duizenden mensen via een video op internet kunnen zien. Een seconde of tien heeft hij om zich voor te bereiden op de flinke smak. Aangemoedigd door omstanders die ‘springen!’ roepen, laat hij zich vallen op een dak onder hem, waarna hij blijft liggen met zijn been in een vreemde positie over de rand heen.

De andere hoofdpersonen in het filmpje zijn drie jongens van Marokkaanse afkomst uit de wijk. Eerder hebben zij net als de politie flatbewoners in veiligheid gebracht en bij het zien van de gevallen agent klimmen zij razendsnel op het dak om hem te helpen naar beneden te komen. Daar staan de collega’s van Engberts om hem op te vangen en naar de ambulance te dragen.

‘Een heldendaad? Ik heb gewoon mijn werk gedaan’

Naast de lof die er was voor het politieoptreden werden ook deze jongens – terecht – bestookt met loftuitingen. Engberts vertelt, voor het eerst wat geëmotioneerd, verder over de actie van de omstanders: “Dat was fantastisch. Ik wil ze ook graag nog spreken, want het is er nog steeds niet van gekomen. Ze wilden me al opzoeken in het ziekenhuis, maar dat kwam toen niet goed uit. Het gaat hopelijk wel in de komende weken lukken, want ik wil ook weten hoe die dag voor hun is geweest en hoe zij erop terugkijken.”

Steunbetuigingen

De dagen na de brand gaat het in de media veel over de actie van Engberts en de behulpzame mannen. Helden, werden ze meermaals genoemd. Engberts heeft al een glimlach rond zijn lippen en voelt de vraag al komen. Was het een heldendaad? “Het is mooi als mensen je zo noemen”, vertelt hij kalm. “Maar aan de andere kant heb ik gewoon mijn werk gedaan. Net als ieder ander bij de politie ben je 24 uur per dag bezig om je nek uit te steken. We doen het hele jaar een stap naar voren, dan is er de mogelijkheid dat je in een risicovolle situatie terechtkomt. Dat geldt voor de politie, maar ook voor brandweer, ambulance of defensie. De steunbetuigingen en bedankjes die ik heb gekregen zie ik dan ook als een bedankje voor het werk van het gehele politiekorps in Utrecht en Nederland.”

De kaarten die binnenkomen zijn overweldigend. Engberts geeft toe dat al die berichten veel met hem deden. “Ik heb ze allemaal gelezen. Van kleine tot lange brieven, vanuit Nederland tot Abu Dhabi. Soms zaten er zelfs presentjes bij als een Staatslot, een tekening van een kind of een bierpakket. Echt heel bijzonder dat zoveel mensen die moeite hebben genomen. Er zat een brief tussen van een dame en die heeft me bijzonder aangegrepen door wat ze schreef. Die vrouw ga ik nog persoonlijk bedanken. Heel mooi dat iemand die je niet kent je zoveel kracht en steun kan geven. Alle brieven hebben dat eigenlijk gedaan. Ik heb ze gelezen met een lach en een traan.”

Engberts is er uiteindelijk goed vanaf gekomen. Het is eigenlijk ook wel goed geweest met alle aandacht, besluit hij. Eigenlijk zou hij het liefst zien dat iedereen weer overgaat tot de orde van de dag en hij weer lekker aan de slag kan. “Dat collega’s blij zijn om me weer te zien en me omhelzen is leuk, maar je moet ook gewoon verder. Ik heb mijn werk gedaan zoals iedereen dat doet bij ons op het bureau. Het verschil is dat er een video van is”, zegt hij terwijl hij zijn schouders ophaalt. “Mijn vrouw zegt wel eens, voor mij is het een zwarte dag in mijn leven. Maar ik vind het een witte dag. Ik ben enorm dankbaar dat ik er nog ben, zelfstandig kan lopen en mijn werk kan doen. Ik ben er persoonlijk eigenlijk heel positief uitgekomen.”

Politieagent in Utrecht-Zuid

In het jaar 2000 begon Zefanja Engberts bij de politie. Eerst acht jaar in het centrum van de stad en later op de Marco Pololaan in Kanaleneiland. Het was een bewuste keuze voor deze diverse wijk in Utrecht. “Het is een mooie plek met veel verschillende bevolkingsgroepen en er gebeurt een hoop. Daardoor weet je dat je ieder geval aan de slag kan.” Het is een uitdaging om als politieagent in Utrecht-Zuid te werken – dat zich strekt van Lunetten via Kanaleneiland tot Oog in Al. De dichtbevolkte buurten vragen om flexibiliteit van de agenten. Volgens Engberts groei je iedere dag als agent door met verschillende mensen in contact te komen. “We proberen in de wijk de mensen te behandelen zoals we zelf ook behandeld zouden willen worden. De bewoners staan op 1.” Er wordt wel meer van je gevraagd als politieagent in deze wijken, geeft hij toe. “Maar dat maakt het juist uitdagend.” Het is daarom goed om te weten waar je aan begint: “Het is niet altijd makkelijk, maar je krijgt er ook heel veel voor terug.”