Het Calamiteitenhospitaal in Utrecht hield afgelopen weekend een grote oefening met de titel Double Trouble. Een dubbele uitdaging, want in het noodziekenhuis lagen meerdere gewonde militairen toen er ook nog eens een groot ongeval gebeurde.

Het Calamiteitenhospitaal is een ziekenhuis dat bij grote ongelukken of calamiteiten opengaat. Ook is het ziekenhuis bedoeld voor oorlogsslachtoffers. Om deze reden werd er afgelopen weekend een scenario geoefend waarbij beide taken samenkwamen.

Tweeëntwintig militairen waren zogenaamd vrijdagavond ingevlogen vanuit een fictief conflictgebied. In het Calamiteitenhospitaal zou een eerste onderzoek worden gedaan en worden bepaald waar zij verdere zorg zouden ontvangen.

Tekst gaat verder onder afbeelding

Maar voor het zover is, gebeurt er een groot ongeluk op het Utrechts Science Park. Bij de jaarlijkse marathon stort een tribune in. Onder de gewonden zijn ook kinderen, omdat net op dat moment de kinderloop plaatsvindt. Er zijn zo’n 140 gewonden, die allemaal naar het Calamiteitenhospitaal worden gebracht. In hun kielzog komen dertig familieleden of andere verwanten die zich zorgen maken om hun geliefden.

Binnen 30 minuten open

Met dit scenario worden zo veel mogelijk aspecten van een openstelling van het Calamiteitenhospitaal getraind. Er wordt geoefend op snelle openstelling, omdat het Calamiteitenhospitaal te allen tijde in 30 minuten volledig operationeel moet zijn om grote aantallen slachtoffers op te kunnen vangen. Maar ook de samenwerking met Defensie wordt getraind, net als de opvang van verwanten, zowel van de slachtoffers van het ongeval, als familieleden van de militairen.

Tekst gaat verder onder afbeelding

“Deze oefening had bij de start een ander karakter dan eerdere oefeningen”, zegt medisch manager van het Calamiteitenhospitaal en traumachirurg Mirjam de Jong van het UMC Utrecht. “Het is vandaag de dag nu eenmaal niet onrealistisch om te denken dat hier oorlogsslachtoffers worden opgenomen. En tegelijkertijd willen we onze taak om paraat te zijn voor een ramp altijd uit kunnen voeren. Die combinatie nu oefenen was ontzettend leerzaam.”

Ultieme druk

“Bij een oefening kunnen we het systeem écht onder druk zetten”, zegt De Jong. “De hoeveelheid slachtoffers die we nu opvoerden hopen we in het echt natuurlijk niet mee te maken. Maar we moeten het wél kunnen. Als we dat kunnen, kunnen we ook de ongevallen met tientallen patiënten aan. En het is helaas helemaal niet zo onrealistisch om te denken dat dat ooit kan gebeuren.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

De laatste openstelling van het Calamiteitenhospitaal was in april van dit jaar, toen er een treinongeval gebeurde bij Voorschoten. Het Calamiteitenhospitaal ving toen tien slachtoffers op, die vooral kleine letsels hadden. Ook tijdens de tramaanslag in Utrecht ging het ziekenhuis open.

De oefening is niet alleen voor het zorgpersoneel, de hele crisisorganisatie van het UMC Utrecht traint mee. Zo was er ook een volledig team van maatschappelijk werk en klinisch psychologen actief voor de opvang van familieleden, oefende het facilitair bedrijf het opschalen van onder meer de beveiliging en de telefooncentrale en was ook de afdeling marketing en communicatie actief.

Tekst gaat verder onder afbeelding

“Voor allerlei andere directies is deze oefening een uitgelezen kans de crisisdraaiboeken veilig in de praktijk te brengen.” En ook buiten de muren van het UMC Utrecht werd geoefend: de verschillende crisiscoördinatoren van de organisaties op het Utrechts Science Park draaiden ook mee.

Net als na een echte openstelling wordt ook deze oefening uitgebreid geëvalueerd. “Er zijn altijd dingen die beter, scherper of efficiënter kunnen,” zegt De Jong. “Door op jaarlijkse basis zo’n uitgebreide oefening te doen en gedurende het jaar iedereen scherp te houden met kleinere trainingen staan we altijd paraat.”