Door: Maurice Hengeveld 

Nadat Jaarbeurs Utrecht begin augustus omwonenden heeft geïnformeerd over de bouw van haar nieuwe Entree, de Galaxy, komen ook de toekomstige ontwikkelingen van het nieuwe Jaarbeursterrein voorzichtig in beeld. In een eerder artikel brachten wij al het visiedocument ‘Jaarbeurskwartier’ uit 2009 onder uw aandacht. Inmiddels kwam aan het licht dat de Jaarbeurs inmiddels andere ideeën heeft over de herontwikkeling van haar terrein.  

Een park dat zijn weerga niet kent
‘Ga je mee naar het Jaarbeurspark?’ Met die vraag start HKB Stedenbouwkundigen uit Rotterdam haar op eigen initiatief uitgebrachte studierapport uit juni 2010 naar de ontwikkeling van het Jaarbeurskwartier. ‘Over pakweg 15 jaar zou die vraag wel eens met een enthousiast ‘ja’ kunnen worden beantwoord’, stelt HKB. ‘Want het Jaarbeursterrein biedt alle ruimte voor een centrumpark dat in Nederland zijn weerga niet kent. Niet in plaats van de huidige Jaarbeurshallen, maar op en om een nieuw, verdiept aangelegd Jaarbeurscomplex. En zelfs dan is er nog ruimte voor meer dan 1.000 woningen, voor winkels, kantoren en vrijetijdsvoorzieningen en minimaal het benodigde aantal (Jaarbeurs) parkeerplaatsen.’ Het studierapport had nooit een officiële status, maar liet duidelijk zien welke kansen er voor de herontwikkeling van het gebied liggen.

Planontwikkeling moet nog starten
Al sinds de planvorming voor het Stationsgebied van start ging is het Jaarbeursterrein in beeld als locatie waar naast de beursfunctie ook woningen, kantoren en andere functies kunnen worden gerealiseerd. Omdat de planontwikkeling voor het grootste gedeelte van dit gebied nog moet starten, is het bij uitstek geschikt voor duurzame ontwikkeling. Die ambitie kreeg in 2009 vorm in het visiedocument ‘Jaarbeurskwartier’, ook van HKB, waarin plannen worden ontvouwd voor een nieuw en duurzaam Jaarbeursterrein. Als onderdeel van die visie werd de ‘Serpentine’ geïntroduceerd: een dakpark met sportfaciliteiten op de nieuwe Jaarbeurshallen dat aansluit op een nieuw parkje langs het Merwedekanaal. Het toekomstige Jaarbeursterrein zou zo een hoogwaardige verbindingszone vormen tussen de omliggende wijken.

Eerdere visie op losse schroeven
Inmiddels staan die plannen op losse schroeven, zo bleek tijdens een persgesprek over de ontwikkelingen in het Stationsgebied afgelopen week. Verantwoordelijk wethouder Victor Everhardt liet daarbij weten, dat de Jaarbeurs overweegt om zich meer langs het Merwedekanaal te gaan vestigen en de Croeselaan te verlaten. Het aanvankelijke plan om nieuwe hallen te bouwen op het parkeerterrein tegenover de Rabotorens lijkt daarmee van de baan. Een geruststelling voor de huidige bewoners langs de Croeselaan, die al jaren rekening houden met sloop, maar ook de gemeente lijkt zich te kunnen vinden in de nieuwe plannen. Vreemd, want met de plannen voor een prestigieus Jaarbeurspark op die locatie zou de gemeente vele vliegen in één klap slaan. Zo zouden onder andere de groene ambities uit het Masterplan Stationsgebied ruimschoots kunnen worden waargemaakt en zou de Jaarbeurs worden ingebed in een mooie omgeving met een betere aansluiting op de Croeselaan en dus niet langer een ‘eiland’ in de stad zijn.

Bereikbaarheid
Verhuizing van het Jaarbeursterrein lijkt ook een vreemde ontwikkeling met het oog op de intensieve samenwerking tussen gemeente en Jaarbeurs om de bereikbaarheid van het Jaarbeurscomplex telkens weer te verbeteren. De ontsluiting van het complex moest voor de komende 20 tot 30 jaar zijn veiliggesteld met de komst van de fly-over op het 24 Oktoberplein, die zorgt voor directe aansluiting op de A2. Of de plannen voor verhuizing richting Merwedekanaal daarop van invloed zijn is nog niet geheel duidelijk. Onderdeel van de plannen voor verbetering van de bereikbaarheid was tenslotte om ook de Van Zijstweg en Overste den Oudenlaan vierbaanswegen te maken. De combinatie van ‘infrastructurele aanpassingen en scherp geformuleerde logistieke plannen’ zouden voor alle betrokkenen (bewoners, bezoekers, organisatoren, exposanten, leveranciers) moeten zorgen voor goede bereikbaarheid en een snelle doorstroming.

Snel duidelijkheid
De ontwikkelingen lijken dus inmiddels een andere kant op te gaan nu de Jaarbeurs overweegt haar toekomstige locatie langs het Merwedekanaal te realiseren. De herontwikkeling van het gebied kan sowieso pas worden ingezet na de zogenaamde ‘omklap’ in 2019, waarbij de Jaarbeurs haar activiteiten zal centreren op het zuidelijke gedeelte van het huidige terrein. Het noordelijke deel achter de Graadt van Roggenweg komt dan vrij voor hoogstedelijke ontwikkeling door de gemeente Utrecht, die dan eigenaar wordt van die grond. Vooralsnog is over de herziene visie door de betrokken partijen nog niets anders bekend gemaakt  dan dat de Jaarbeurs op korte termijn haar nieuwe plannen bekend moet maken bij de gemeente. Die heeft namelijk nog veel tijd nodig om het nodige reken- en planwerk te doen in verband met de veranderingen in de herontwikkeling van het gebied. Of de visie van HKB voor een prestigieus park daarmee ook definitief van de baan zijn zal de toekomst uitwijzen.