Leeuwenbergh Gasthuis wordt centrum voor kamermuziek; bijzonder orgel niet meer nodig | De Utrechtse Internet Courant Leeuwenbergh Gasthuis wordt centrum voor kamermuziek; bijzonder orgel niet meer nodig | De Utrechtse Internet Courant

Leeuwenbergh Gasthuis wordt centrum voor kamermuziek; bijzonder orgel niet meer nodig

Leeuwenbergh Gasthuis wordt centrum voor kamermuziek; bijzonder orgel niet meer nodig
Het Leeuwenbergh Gasthuis in het centrum van Utrecht
Het bijzondere Leeuwenbergh Gasthuis wordt een centrum voor kamermuziek. Het monumentale gebouw is begin dit jaar verkocht en gaat verhuurd worden aan de Israëlische muzikant Gavriel Lipkind. Het speciaal voor Leeuwenbergh gebouwde orgel moest daarvoor wel plaatsmaken. 

Het bijzondere Leeuwenbergh Gasthuis wordt een centrum voor kamermuziek. Het monumentale gebouw is begin dit jaar verkocht en gaat verhuurd worden aan de Israëlische muzikant Gavriel Lipkind. Het speciaal voor Leeuwenbergh gebouwde orgel moest daarvoor wel plaatsmaken. 

Het Leeuwenbergh Gasthuis is een Rijksmonument aan het Servaasbolwerk in het centrum van Utrecht. Het pand is in 1567 gebouwd als pesthuis, een plek waar mensen die de pest hadden werden opgevangen, maar werd gebruikt als een regulier gasthuis. Het gebouw heeft de afgelopen eeuwen verschillende functies gehad, waaronder een militaire kazerne, laboratorium, tentoonstellingsruimte en tot 15 jaar geleden een kerkgebouw.

In 2004 bleek dat de kerkgemeente het gebouw niet meer kon behouden. Het gebouw werd toen eigendom van Stichting Vrienden van Leeuwenbergh die het liet restaureren waarna het een locatie werd voor concerten en lezingen. Het heeft ook dienst gedaan als vervangende zaal tijdens de verbouwing van Muziekcentrum Vredenburg.

Kamermuziek

Het gebouw heeft nu weer een nieuwe eigenaar. Stadsherstel Utrecht is sinds begin dit jaar eigenaar van het pand en heeft ook al een nieuwe huurder gevonden voor het gebouw. De Israëlische muzikant Gavriel Lipkind gaat het gebouw inrichten als centrum voor kamermuziek. Zo komt er een opnamestudio in en gaat het pand gebruikt worden voor concerten. De precieze invulling moet nog bekend worden, maar wat wel duidelijk was is dat het bijzondere orgel weg kon. Het orgel is inmiddels dan ook al verwijderd.

“In 1954 wordt onder supervisie van Nobelprijswinnaar Albert Schweitzer het prachtige sleeplade-orgel gebouwd en geplaatst in de grote zaal van Leeuwenbergh”, is te lezen op de website van het gebouw. Het orgel, gebouwd door de bekende orgelbouwer Flentrop, heeft tientallen jaren dienst gedaan in het gebouw dat toen een kerk was.

Orgel

Peter van Dijk, medeoprichter van het College van Orgeladviseurs Nederland vindt het verwijderen van het orgel erg zonde. “Het orgel is speciaal voor Leeuwenbergh gebouwd, zelfs Nobelprijswinnaar Albert Schweitzer heeft daar nog een rol bij gespeeld. Er werd de laatste tijd niet heel veel meer op gespeeld maar dat moet niet direct een reden zijn om het weg te halen, het orgel hoort namelijk bij het gebouw. Het zou zomaar kunnen dat we over 10 jaar het orgel wel weer willen gebruiken in Utrecht, maar dan kan het niet meer. Het orgel staat ook omschreven in het Rijksmonumentenregister bij het Leeuwenbergh Gasthuis en hoorde er dus echt bij.”

De directeur van Stadsherstel Utrecht, de huidige eigenaar van het gebouw, laat weten dat zij het pand hebben overgenomen zonder orgel. Voor het instrument was al een nieuwe bestemming gevonden. Johan Blom: “De nieuwe huurder, Gavriel Lipkind, heeft het orgel ook niet nodig voor zijn plannen. Leeuwenbergh wordt een centrum voor kamermuziek en daar worden dit soort orgels eigenlijk niet voor gebruikt. Het orgel gaat gebruikt worden in de Grote Kerk in Zwolle.”

Directeur Blom kijkt ook anders naar naar de historische verbintenis van het orgel met het pand: “Het gebouw dateert uit de 16e eeuw, het orgel uit 1954, het hoorde dus ook niet echt bij het gebouw.”

Orgeldeskundige Van Dijk over het gebruik van het orgel in Zwolle: “Het is fijn dat het orgel daar goed gebruikt gaat worden, maar het is wel slechts een interim-orgel. Het vaste orgel van de Grote Kerk wordt gerestaureerd. Het is onzeker wat er met het orgel gaat gebeuren als de restauratie klaar is.”

9 Reacties

Reageren
  1. Kees N

    Op basis van wat ik lees, denk ik dat het orgel het behouden waard is. Ik heb hier ook associaties met de boekenwand uit het pand De Utrecht. We moeten ons wel realiseren dat de meeste oude gebouwen een historie hebben van toevoegingen (moderne glas-in-lood ramen in oude kerken) verbeteringen (aanbrengen van elektriciteit en verwarming), aanpassingen en al dan niet noodzakelijke verwijderingen (bv. het schip van de domkerk).
    Het lijkt me niet erg dat het orgel verplaatst wordt naar Zwolle. Maar we mogen wel hopen dat na het tijdelijke gebruik daar er weer een nieuwe goede bestemming gevonden wordt.

  2. Hunte

    Wat een onzin weer dat dit orgel weg moet, is gewoon onderdeel van dit gebouw en dus monument.

    Gewoon laten zitten; UMF en gemeente, kom in actie en doe eens iets nuttigs. Bewaar het erfgoed!

  3. Mark

    Het Gasthuis heeft in 1967 de status van rijksmonument gekregen en dat geldt uiteraard voor het gehele toenmalige pand, dus inclusief het in 1954 geplaatste orgel. Dat meneer Blom nu zegt dat het orgel er ‘niet echt bijhoort’ is natuurlijk bluf; als directeur van een monumentenorganisatie zal hij ongetwijfeld beter weten. Voor een dergelijke grote ingreep aan een rijksmonument moet de gemeente een uitgebreide vergunning verlenen, wat de gemeente dan zal moeten verantwoorden richting de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. En daar zullen ze het waarschijnlijk een aanzienlijk minder vanzelfsprekend goed plan vinden om een orgel in goede staat, dat zo bij dit specifieke gebouw en het historische verhaal daarvan hoort, zomaar zonder acute noodzaak te gaan verwijderen.

  4. Katja

    Rijksmonument ? En dan zo’n gruwelijk lelijke ingang gemaakt ?

  5. Sjaak

    @Hunte: “gewoon laten zitten”? Heb je het artikel gelezen? Het orgel is al weg…

  6. D.J. van Wijnen

    Mijn ouders zijn daar in 1932 getrouwd.
    Ikzelf ben er in april 1940 gedoopt
    Na de oorlog nog op zondagsschool geweest.
    Predikanten uit mijn tijd: ds Burgeren ds Thomsen.

    Bij een Kerstspel nog de rol van Melchior gespeeld.
    En nog vele, vele herinneringen.
    Ik hoop dat het orgel , na gedane arbeid, nog eens terugkomt!

    Dirk

  7. Michiel

    Zo’n orgel zal heus niet op de schroothoop belanden. Als het in de Leeuwenbergh niet meer gebruikt gaat worden, kan het beter ergens staan waar er op gespeeld wordt.

  8. wollie

    De eerste orgelstakers zijn al gesignaleerd, al waren ze wel hun protestborden vergeten.

    …misschien waren het dan toch gewoon wandelaars die even wilden uitrusten?

  9. Fred Vente

    Jammer dat er geen adres bij geschreven staat. Ik ben geboren Utrechter, maar weet even niet waar dit gebouw staat

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).