Gekleed in zijn witte labjas betreedt hij een schone, witte ruimte met werkbanken, apparaten en materialen voor onderzoek en experimenten. In de kasten staan chemicaliën, glazen buisjes en machines zoals microscopen. Vanaf deze plek op het Utrecht Science Park neemt onderzoeker Sabbir Ahmed zijn video’s op. Met 860 duizend abonnees op YouTube en zeker 1,3 miljoen volgers op Facebook brengt de Utrechter wetenschap naar zijn thuisland Bangladesh. Met deze video’s hoopt hij een draai te geven aan de onderwaardering van wetenschap in zijn land.

Waarom worden mensen ouder? Hoe ontstaat slaapverlamming en wat is gezonde voeding? Bijna vier jaar geleden begon Sabbir Ahmed met het maken van video’s over onderwerpen waar mensen in het dagelijks leven mee te maken krijgen. Zijn belangrijkste focus ligt daarbij op het uitleggen van de wetenschap en onderzoeken achter deze vragen.

Motivatie

“In vergelijking met andere landen ligt Bangladesh erg achter op het gebied van wetenschap”, legt Ahmed uit in een poging zijn motivatie te verklaren. “Dat komt voornamelijk omdat er geen geld beschikbaar is om onderzoek te ondersteunen.” Verder worden mensen volgens Ahmed niet blootgesteld aan wetenschap omdat het hele schoolsysteem gericht is op de industrie. Hij maakt deze video’s dan ook volledig in het Bengaals voor de mensen in zijn land.

Toch is wetenschap niet altijd een hot topic. De eerste anderhalf jaar heeft Ahmed moeten zwoegen voor enkele honderden kijkers. Maar omdat hij zich intrinsiek gemotiveerd voelde om iets te betekenen voor de mensen in zijn land ging hij door. “Als onderzoeker voelde ik die verantwoordelijkheid heel sterk.” Daarnaast kreeg hij veel support van zijn familieleden en collega’s. 

Experimenten

In april 2022 kwam de omslag. Om meer mensen te inspireren ging hij niet meer alleen praten over wetenschap, maar het ook laten zien door experimenten uit te voeren. “Het Bengaals nieuwjaar wordt altijd in april gevierd. Een traditie is dan het eten van gefermenteerde rijst. Ik maakte een video waarin ik liet zien hoe gefermenteerde rijst eruitziet onder de microscoop. Natuurlijk wemelt dat van de micro-organismen, want het is een gefermenteerd product.” Deze beelden zijn inmiddels ruim één miljoen keer bekeken. 

Op de vraag of hij zijn succes wil vergroten door de video’s ook in het Engels op te nemen is hij heel duidelijk. “Nee, er zijn genoeg Engelstalige video’s over wetenschap. Daarnaast doe ik mijn eigen onderzoek aan de universiteit, dus daar heb ik ook geen tijd voor.” 

Geld

De video’s leveren de onderzoeker niet veel op. “Ik upload ongeveer één video per maand. Als ik er vier zou maken, zou ik er een leuk bedrag aan overhouden. Maar daar doe ik het niet voor. Ik wil liever video’s maken die impactvol zijn, dan dat ik er geld mee verdien.”

En die impact heeft hij daadwerkelijk. De meeste van zijn volgers zijn aspirant onderzoekers. Zij vragen om advies over studiekeuzes, zodat ze een betere kans hebben om het onderzoeksveld in te gaan. Ook ontvangt hij reacties van oudere kijkers die, na het zien van zijn video’s, zijn gestopt met het eten van suiker of met roken. “Dáár doe ik het voor.”