In Nederland hebben, volgens Stichting Lezen en Schrijven, 2,5 miljoen volwassenen grote moeite met lezen, schrijven of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met het omgaan met een computer. Zij zijn ‘laaggeletterd’ en beheersen het minimale niveau om zich te redden in Nederland niet of nauwelijks. Ook Ben van Dijk (58) heeft moeite met lezen en schrijven. Hij besloot er wat aan te doen en gaat weer naar school.

Ben is laaggeletterd en geeft dat zonder gêne toe. Trots vertelt hij er nu hard aan te werken. ”Ik ben een boek aan het lezen. Kijk, over een man die met de trein gaat. Het leuke is dat ik merk dat ik vooruitga!” Naast school is Ben bezig om als taalambassadeur anderen te overtuigen om te leren lezen en schrijven.

Als jongetje wilde Ben niet naar school. Hij werd opgevoed door zijn grootouders en was vaak te vinden op de autosloperij van zijn opa. “Ik liep vaak weg. Dan ging ik bij lekker weer in de dakgoot liggen zodat niemand me kon vinden. Als ik om 11.00 uur naar beneden kwam, was het te laat om nog naar school te gaan.” Ben hielp vaak mee op de autosloperij en leerde met zijn handen te werken. Daarmee kan hij nu alles, maar lezen en schrijven? Die vaardigheden ontwikkelde hij nooit.

Laaggeletterdheid zit in alle lagen van de bevolking: bij mannen en vrouwen, ouderen en jongeren en werkenden en niet-werkenden. Laaggeletterden hebben vaak ook problemen met rekenen en digitale vaardigheden. Voor wie niet goed kan lezen en schrijven, zijn dit soort vaardigheden nu eenmaal moeilijker aan te leren. Dat is ook bij Ben het geval. Daarom leert hij naast lezen en schrijven tijdens zijn cursus ook met de computer om te gaan. Rekenen is nog wat te lastig, maar misschien komt dat nog.

Omdat Ben werk kreeg als heftruckchauffeur (de certificaten en rijbewijzen waren in die tijd nog mondeling te behalen) lukte het hem een lange tijd om zich te redden. Maar de laatste jaren komt hij er steeds meer achter hoe belangrijk het is om te kunnen lezen en schrijven. “Heel veel gaat tegenwoordig via de computer en daar gaat het bij mij dus mis. Vroeger kon ik nog naar de bank om iets te regelen, maar nu zijn er nog maar twee banken open in de stad. Als ik ooit alleen kom te staan, moet ik voor mezelf kunnen zorgen.”

Taalschool

Ben kwam zo’n twaalf jaar geleden bij een leesgroepje terecht. Hij ging naar de bibliotheek, waar ze hem vroegen of hij misschien verder wilde leren. Ja, dat wilde hij maar al te graag; er kwamen steeds meer situaties voor waarin hij lezen en schrijven nodig had, zoals het invullen van een schadeformulier bij een auto-ongeluk, zijn dochter helpen met aardrijkskunde, de bijsluiter van medicijnen lezen, het invullen van belastingen. Hij begon op een taalschool in Overvecht. “Ik ga twee keer in de week naar school en heb op woensdag ook nog een uur computerles. Het is lastig omdat ik al oud ben, maar mijn niveau wordt steeds hoger.”

Hij zegt zich niet te schamen voor zijn laaggeletterdheid. “Nee hoor, want met mijn handen kan ik alles. Veel mensen zeggen bovendien dat het dapper is dat ik het op deze leeftijd nog probeer. Je moet je ervoor openstellen en als je dan begint met lezen, gaat een wereld voor je open. Als je trouw naar school gaat en voor je laaggeletterdheid uit durft te komen, kan iedereen het leren.”

Ken je iemand die moeite heeft met lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden? Verwijs ze dan naar een bibliotheek in de buurt voor meer informatie over het volgen van een cursus. Ook kunnen ze kijken op taalhuisutrecht.nl

Wil jij (digi)taalvrijwilliger worden? Aanmelden kan via vcutrecht.nl/taal