Uit onderzoek van twee taalkundigen van de Universiteit Utrecht (UU) is gebleken dat een eenvoudigere troonrede positiever wordt beoordeeld, terwijl de inhoud hetzelfde bleef. De wetenschappers zien dit als een manier om de politiek dichterbij de burger te brengen.
Leo Lentz en Henk Pander Maat herschreven de troonrede van 2022, waarbij de inhoud dus hetzelfde bleef maar de tekst toegankelijker werd. Zo gebruikten zij eenvoudigere woorden en zinnen, en een enkele keer gaven zij uitleg bij lastige begrippen zoals bijvoorbeeld ‘kringlooplandbouw’. Honderden proefpersonen luisterden vervolgens naar deze herschreven tekst en een andere groep naar de tekst die koning Willem-Alexander vorig jaar voorlas.
Na het beluisteren van beide teksten kregen de proefpersonen een aantal vragen over de inhoud. Daaruit bleek dat de mensen die naar de herschreven tekst hadden geluisterd de inhoud beter begrepen. De herschrijving werd positiever beoordeeld en ook gezien als minder afstandelijk en vaag.
Plechtig
Tot slot wilden de onderzoekers ook weten of de eenvoudige versie serieus werd genomen als tekst die uitgesproken kan worden door de koning. Daarom kregen de proefpersonen de vraag of de troonredes die zij hoorden plechtig genoeg waren. Beide groepen vonden dat dit het geval was.
“Elke kans om de politiek dichter bij de burger te brengen moet je grijpen”, zegt onderzoeker Henk Pander Maat. “Deze kans ligt voor het oprapen. Op Prinsjesdag 2022 keken meer dan een miljoen mensen naar de politieke toespraak, mensen die je op andere momenten nauwelijks bereikt.”
Tijdens Prinsjesdag, dat ieder jaar op de derde dinsdag van september plaatsvindt, leest de koning de troonrede voor. Dit is een rede met de plannen van het kabinet voor komend jaar.
10 Reacties
ReagerenIn de politiek zijn meer woordvoerders werkzaam dan politici en journalisten tezamen. Wat heeft t gebracht? De honing om de mond nog zoeter, de oneliners nog snediger en de muur van veel woorden en niks zeggen nog hoger. Niemand is geïnteresseerd in het taalgebruik van de troonrede zolang de politiek het land naar behoren bestuurd. Begin daar maar eens mee!
“Hoi. Ik ben Willie. Erg he van die oorlog in Oekraïne. Hier gaat het verder allemaal wel goed. Mark heeft me gevraagd een verhaaltje voor te lezen. We moeten iets doen aan de warmte elk jaar. Iedereen krijgt er een klein beetje geld bij volgend jaar. Roken en drinken is slecht. Vlees eten en autorijden ook. Dat was het weer voor dit jaar. Kusjes Willie, Max en de kids.”
Uitstekend pleidooi. Politici hebben de plannen zelf om de inhoudelijke boodschap tot zich te nemen en daar iets van te vinden. Bovendien is het toch voornamelijk iets symbolisch, dus laat de troonrede dan maar een begrijpelijke boodschap aan “het land” zijn.
Misschien de mensen die het niet snappen ABN leren.
Ik kreeg van mijn opleiding ook de opdracht om mijn info te verwoorden tot de kennisniveau van de populatie. Jip en janneke in zekere zin, maar ook niet te kinderachtig, anders nemen ze je ook niet meer serieus.
Maar zelfs ik kan slecht tegen het “Legalese” en vooral juridische teksten. Daar mogen ze echt wat meer duidelijkheid in brengen, zodat je als burger geen woordenboek bij hoeft te hebben bij het lezen en begrijpen van de rare zinsconstructies die ze daar gebruiken.
Burgers zouden ook eens wat meer moeite kunnen doen om zich te ontwikkelen.
@JdV: aardig stukje, schreef je maar vaker zo humoristisch en minder zuur! Inhoudelijk nog wel met je verhaal eens ook 😉
De taal in de troonrede is het probleem helemaal niet.
De burger ervaart dagelijks hoe slecht het gaat. Dure boodschappen, dure energie en hoge kosten om naar het werk te gaan. De toeslagenaffaire, de aardbevingsellende voor de Groningers, de immigratieproblemen, het tekort aan woningen, het tekort aan plekken in de ouderenzorg, de ellende van de stikstofcrisis, het uithollen van de visserij. Al jaren wordt er niks opgelost; er komt alleen maar meer bij.
Het probleem is dat de bestuurders zich in deze materie niet meer (kunnen) inleven. Hoe anders was het hoe bouwminister Bogaers de dingen zag en voorleefde in de jaren 1960. Fatsoen dwingt respect af. Kijk eens een stukje van deze documentaire vanaf 28 minuten:
https://www.npostart.nl/van-krot-tot-vinex-100-jaar-wonen/17-02-2023/VPWON_1339623?utm_medium=refferal&utm_source=tvblik
Als volksvertegenwoordiger is het de bedoeling dat je onrecht of wantoestanden voor de burgers bestrijdt en oplost. De naam “volksvertegenwoordiger” zegt het al: je vertegenwoordigt het volk en dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee.
Taalgebruik is met opzet verhullend, stel je enns voor dat we de echte boodschap begrijpen…
Als een politicus schrijft ‘ombuigingen’ dan bedoelt hij ‘bezuinigingen’, maar dat staat er expres niet omdat hij het wil verzachten of verhullen. Dat heeft wel degelijk betekenis. Dus als de taalmensen zeggen dat hun tekst dezelfde boodschap bevat, klopt dat niet.