Burgemeester Sharon Dijksma mocht een 17-jarige jongen uit Zeist in 2021 geen gebiedsverbod opleggen vanwege een digitale oproep tot onrust. Dat heeft de Raad van State woensdag geoordeeld in hoger beroep. De uitspraak bevestigt een eerder oordeel van de rechtbank Midden-Nederland.
De jongen riep in november 2021 in de Telegram-groepschat ‘Verzetsstrijders Utrecht’ op tot een confrontatie met de politie in de Kanaalstraat. Dat deed hij met het volgende bericht: “Utrecht in opstand, nee 2G & nee vuurwerkverbod! 26-11-21, 19.30, Kanaalstraat, Be there!!! Neem je matties & vuurwerk mee.”
Op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) bepaalde Dijksma dat de jongen 2.500,- euro moest betalen als hij opnieuw zou oproepen tot verstoren van de openbare orde. Maar volgens de Raad van State mocht dat niet, omdat de APV daar geen juridische grond voor biedt. “Die biedt alleen de mogelijkheid om op te treden als iemand op een fysieke locatie oproept tot ordeverstoring, niet als die oproep digitaal wordt gedaan”, licht de Raad van State toe.
De rechtbank Midden-Nederland kwam begin 2023 al tot dezelfde conclusie als de Raad van State. De jongen was het niet eens met de opgelegde dwangsom en stapte destijds naar de rechter.
Geen digitale ruimte
In de APV staat dat het verboden is om op een openbare plaats uitdagend gedrag te vertonen dat leidt tot wanordelijkheden. Een openbare plaats is een voor publiek toegankelijke plek, zoals een plein, park of straat. De hoogste bestuursrechter oordeelde woensdag dat een digitale groepschat, zoals op Telegram, daar niet onder valt.
De Raad van State is het niet eens met het standpunt van de burgemeester dat het niet zou uitmaken waar de oproep wordt gedaan, zolang de oproep maar leidt tot ordeverstoring op een fysieke plek. Volgens de bestuursrechter volgt uit de tekst van de APV duidelijk dat juist de gedraging die tot ordeverstoring leidt, moet plaatsvinden op een openbare plek. Dat was hier niet het geval.
Aanpassing wetgeving nodig
De hoogste bestuursrechter begrijpt dat een burgemeester wil optreden tegen mensen die via sociale media oproepen tot onrust of overlast. Maar de huidige regels in de APV zijn daar op dit moment niet geschikt voor. “Het is ook niet aan de bestuursrechter om toch mee te gaan in de door de burgemeester gewenste uitleg van de APV,” zegt de Raad van State. “Het is aan de wetgever om een voorschrift vast te stellen dat op deze situatie toegesneden is.”
Reactie burgemeester
De burgemeester reageert als volgt op de uitspraak: “Het is teleurstellend dat de Raad van State heeft geoordeeld dat gemeenten geen online gebiedsverbod kunnen opleggen. Hiermee is ons een waardevol instrument uit handen genomen om de openbare orde in de fysieke stad te kunnen waarborgen. Want wat online plaatsvindt of begint, kan in de fysieke wereld voor grote problemen zorgen. De uitspraak laat zien dat de huidige wetgeving van vóór het digitale tijdperk is en daarmee ver achterloopt op de samenleving van vandaag de dag. Ik roep daarom een nieuw kabinet op om werk te maken van nieuwe landelijke wetgeving die burgemeesters in staat stelt om preventief te kunnen optreden tegen online oproepen tot rellen en geweld.”
Gekoppelde berichten
Rechter veegt de vloer aan met online gebiedsverbod; burgemeester Utrecht mocht verbod niet opleggen
De burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma, mocht een 17-jarige jongen uit Zeist in 2021 geen…
17-jarige jongen gearresteerd voor opruiing ongeregeldheden Utrecht
De politie heeft een 17-jarige jongen uit Zeist gearresteerd die via sociale media ‘dreigende en…
13 Reacties
ReagerenZo verliest Utrecht links en rechts nodige rechtszaken vanwege eigenwijze handelswijze die afwijkt van hetgeen in de wet staat.
Hoog tijd dat de stad zich qua beleid gaat conformeren aan de wet. Utrecht mag zich bezighouden met stadsspecifieke zaken, niet met dingen die de stad ten boven gaan.
“Niet als de oproep digitaal wordt gedaan”, oh, dus digitaal mag, dan doen we het digitaal. Kan het zijn dat de APV hier en daar een paar jaar achter loopt op de huidige stand van zaken?
@herman. De uitspraak van de rechter is dat in de APV een omschrijving staat die door de burgemeester anders werd uitgelegd dan wat er letterlijk staat. Dat betekent dat het lokale bestuur de APV (een verordening en geen wet) zal moeten aanpassen als die wenst dat opruiing -de oproep tot ordeverstoring- ook digitaal geldt èn dat het als instrument in handen van de burgemeester komt.
Beste Herman, dit lijkt mij juist een zeer specifieke stadsaangelegenheid. Blijkbaar gaat het jou boven je pet waarom het belangrijk is om bepaalde zaken juist wel voor de rechter te brengen, juist om een wet die te laten toetsen. Alleen op die manier kan er namelijk gekeken worden of een wet nog wel voldoet in een veranderende wereld, of dat er aanvullende wetgeving nodig is. Soms is het noodzakelijk om een rechtzaak door te zetten, niet omdat je als overheid verwacht deze te winnen, maar om een uitspraak te krijgen waar je mee verder kan, zoals nu gebeurt is. Met deze uitspraak kan de wetgevende macht nu verder om de wetgeving weer in lijn te brengen met de realiteit van de samenleving.
Als dit je inzicht te boven gaat dan is dat helemaal niet erg, je bent tenslotte nooit uitgeleerd, maar ik ben wel een beetje klaar met dat eeuwige gehak op de gemeente door mensen die niet snappen waar ze het over hebben, en die ook niet de moeite of interesse hebben om het te willen snappen, maar die gewoon alleen maar willen klagen en zeuren.
Absurd dat dit niet mag…iemand mag dus online tot burgerlijke ongehoorzaamheid oproepen maar een burgemeester mag niks doen. Ik zou dan vrrbieden de politie ooit nog laten uitrukken bij ongeregeldheden. Ik zou fijn wachten tot een rechter mij dat zou verplichten.
Dus pas al er honderden jongeren zich fysiek hebben verenigd en gaan rellen dan pas mag de burgemeester de politie daarop af sturen, met alle gevolgen zoals ingeslagen ruiten, gewonde betogers en nog veel erger gewonde politie mensen. Alleen omdat een puber van 17 jaar oproep tot rellen. Hoog tijd dat de wet wordt aangepast. Want ik geef de burgemeester groot gelijk.
Nog niet volwassen, dus de ouders op aanspreken. Laten die hun kind normen en waarden bijbrengen.
Helemaal eens Golden Ghost. Een rechtbank toets aan de wet en niet aan logica of rechtvaardigheid. Met deze uitspraak ligt er een duidelijke reden om de raad mee te laten bewegen voor verandering in de AVP.
Belagelijke uitspraak van de rechter !! Wat de burgemeester deed was de oproep bij de bron aan te pakken voor dat er grote elende begind met veel vernieling op de koop toe .
De wet is er om het recht te ondersteunen. We worden geterroriseerd door de wet in Nederland. De wet kan niet belangrijker zijn dan haar doel, RECHT DOEN.
Juridisch Oordeel in meervoud: geen gebiedsverbod opleggen vanwege een digitale oproep tot onrust…
Logisch gevolg van de wet, anders zouden alle demo’s van XR/propallie activisten ook niet kunnen en waren snelwegen ook maar één keertje bezet geweest en daarna nooit weer.
Dat had de burgemeester als Haagse ervaringsdeskundige met wetgeving opstellen kunnen weten.
E.e.a. laat zo wel een nare bijsmaak na, want er zijn intussen meer dan genoeg aanleidingen geweest om andere activistische demonstranten op gelijke voet te behandelen.
@ Theike Buts
Het algemeen belang moet prevaleren boven het eigen belang. Het is dan ook niet voor iedereen weggelegd om een (goede) burgemeester te zijn.
Het wijzigen van de APV zal dit waarschijnlijk niet oplossen aangezien dit plaatselijke regels betreft en geldt voor iedereen binnen de gemeente. Voor personen die iets doen van buiten de gemeente is deze niet geldig. (Zoals hier vanuit Zeist oproepen iets in Utrecht te gaan doen.)