In Utrecht staan allerlei standbeelden, maar wie zijn deze personen eigenlijk? In deze rubriek vertellen we de verhalen achter de standbeelden in de stad.

Het is een opvallend gezicht: een standbeeld van de enige Nederlandse paus ooit dat op een sokkel staat die leunt op vier hardhouten wiggen. Het beeld van Adrianus VI, ofwel Adrianus van Utrecht, staat in de straat die naar hem verwijst: de Pausdam. Wie was deze Utrechtse paus, en waar komt dit beeld van hem vandaan?

Adriaan Floriszoon Boeyens werd op 2 maart 1459 als timmermanszoon geboren op de hoek van de Brandstraat en de Oudegracht. Hij studeerde theologie in Leuven en werd in 1512 raadsheer van keizer Karel V. Vervolgens werd de Utrechter bisschop van de Spaanse stad Tortosa, om in 1517 kardinaal te worden. 

In januari 1522 werd Adrianus onverwachts verkozen tot opvolger van de overleden paus Leo X. Na de onverwachte dood van Leo X was er een tweekamp tussen de Spaansgezinde- en Fransgezinde kardinalen over wie de nieuwe paus moest worden. Uiteindelijk werd Adrianus – die zelf niet aanwezig was bij het conclaaf – als compromiskandidaat gekozen vanwege zijn godvruchtigheid en geleerdheid. Adrianus, die bekend stond om zijn sobere levensstijl, overleed op 14 september 1523 nadat hij ernstig ziek was geworden.

69 kunstenaars

Het Prins Bernhard Cultuurfonds had vanwege haar 75-jarig bestaan het beeld van Adrianus VI aan de stad Utrecht geschonken. Negenenzestig kunstenaars konden zich aanmelden om een beeld te ontwerpen, waarbij het ontwerp van Anno Dijkstra uiteindelijk unaniem werd gekozen. Voormalig burgemeester Jan van Zanen onthulde, onder toeziend oog van Dijkstra, op 17 december 2017 het beeld voor de Paushuize.

Het drie meter hoge beeld is geportretteerd in brons. Het gezicht is nagemaakt aan de hand van het portret van Jan van Scorel (1523). Adrianus VI houdt een eenvoudige stok vast en draagt een mantel, kenmerkend voor zijn sobere levensstijl.