In Utrecht staan allerlei standbeelden, maar wie zijn deze personen eigenlijk? In deze rubriek vertellen we de verhalen achter de standbeelden in de stad.

Op een statische pilaar bij de Zandbrug in de binnenstad van Utrecht staat een bronzen beeld van een vrouw met een pikhouweel. Het is een eerbetoon aan de legendarische verzetsheldin Trijn van Leemput die tijdens de Tachtigjarige Oorlog aanzette om het gehate kasteel Vredenburg te slopen. 

Kasteel Vredenburg was in 1532 gebouwd als een soort dwangburcht waarin soldaten werden geplaatst die de opstandige Utrechtse bevolking in toom moesten houden. Het werd in opdracht van Karel V gebouwd, die destijds landsheer van de Nederlandse gewesten was.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) kwam het kasteel in handen van Spanjaarden. In februari 1577 veroverde de Utrechtse bevolking de burcht, nadat de Spaanse soldaten zich na een zeven weken durende belegering overgaven. Het volk wilde dat kasteel Vredenburg werd gesloopt.

Een grote groep vrouwen heeft onder leiding van de Utrechtse Catherijn van Leemput, toen het Utrechtse stadsbestuur de burcht niet wilde slopen, op 2 mei 1577 zelf het initiatief genomen om de burcht te slopen. Door de eerste stenen los te trekken uit kasteel Vredenburg gaf Catherijn, beter bekend als Trijn, het startsein tot de sloop. Andere burgers volgden haar voorbeeld en braken het kasteel af. Van Leemput is in 1607 overleden en begraven in de Domkerk.

Carnavalsvereniging

Het beeld van Trijn van Leemput is gemaakt door Pieter d’Hont en in 1955 onthuld als gipsen beeld bij de Bakkerbrug. Daarna is deze versie vervangen door een bronzen beeld en in 1995 bij de Zandbrug geplaatst, tegenover haar woonhuis ‘Die Vergulde Craen’ op de Oudegracht 17. Het beeld kijkt in de richting van het Vredenburgplein, waar vroeger het kasteel heeft gestaan. Het kasteel staat in schaalmodel bij haar voeten. Trijn heeft in haar rechterhand een pikhouweel, en in haar linkerhand een steen die symbool staan voor haar verzetsactie.

De verzetsheldin is de beschermvrouwe van de Utrechtse carnavalsvereniging en wordt elk jaar geëerd met een bloemenkrans om haar nek. In Overvecht staat er sinds 2017 ook een beeld van Trijn van Leemput; aan de naar haar vernoemde Catherijn van Leemputdreef.