Uit het onlangs verschenen Utrechts Gezondheidsprofiel (UGP) blijkt dat de mentale gezondheid van de Utrechtse jongeren en jongvolwassenen onder druk staat. De prestatiedruk en de gevolgen van de coronaperiode zouden de psychische klachten verder vergroten.

In 2021 had bijna één op de vijf kinderen van tien tot en met twaalf jaar een verhoogd risico op psychosociale problemen. Van de jongeren van dertien tot en met zestien jaar heeft negen procent matig tot ernstige psychische klachten.

Bij jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) liggen de cijfers hoger. Een kwart van hen gaf aan matige tot ernstige psychische klachten te ervaren. Eén op de tien, dat zijn 6.000 Utrechtse jongvolwassenen, heeft ernstige psychische klachten.

Prestatiedruk

Er zijn verschillende oorzaken voor de mentale problemen. Diverse onderzoeken, waarnaar het UGP verwijst, noemen de nadruk die in de maatschappij ligt op presteren en eigen verantwoordelijkheid. Stress neemt bij de jeugd duidelijk toe met de leeftijd.

In Utrecht voelt 32 procent van de kinderen en 46 procent van de jongeren zich vaak gestrest. Van de jongvolwassenen ervaart 63 procent een (redelijk) hoge prestatiedruk. Bij kinderen en jongeren zijn veelgenoemde redenen van stress school of huiswerk, alles wat ze moeten doen en wat anderen van ze vinden.

Jongvolwassenen zouden de prestatiedruk vooral zichzelf opleggen en zouden het ook vanuit de maatschappij voelen. Zelfopgelegde druk zou echter ook gedeeltelijk een gevolg kunnen zijn van de prestatienorm in de samenleving.

Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn

Als mogelijke oorzaak voor de sterkere toename van mentale problemen in Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn noemt het UGP de grote toename van nieuwe inwoners die verhuisden vanuit Overvecht en Kanaleneiland.

Zij konden vaak met voorrang verhuizen, bijvoorbeeld vanwege sloop van hun oude woning, maar voelden zich mogelijk geïsoleerd in de nieuwe wijk en wisten misschien ook de weg naar hulp hier niet te vinden.

Coronaperiode

De coronaperiode heeft een negatieve impact gehad op de mentale gezondheid van de jeugd. Professionals benadrukken dat tijdens de verschillende coronagolven en de daarbij geldende maatregelen minder mogelijkheden waren voor de jeugd om afleiding te vinden bij vrienden en sport.

Het zou goed mogelijk zijn dat het ontbreken van deze zogenoemde ‘sociale tegenhanger’ van stress en druk door school invloed heeft op de mentale gezondheid. In deze periode ontbrak de afwisseling in de dagelijkse bezigheden en alles vond plaats achter de computer. Ook dat kostte de jeugd veel energie en stress. Daarnaast vielen – zeker in de eerste coronagolf – werk en stages weg.

Onderzoekers kunnen nog niet aangeven hoe de mentale gezondheid zich ontwikkelt nu de coronamaatregelen al langer achter ons liggen. Onderzoek hiernaar loopt nog. Een eerste positief signaal blijkt wel uit landelijk onderzoek van het Netwerk GOR (Gezondheidsonderzoek bij Rampen). Onderzoek van hen laat zien dat het aantal jongeren met mentale klachten recent duidelijk afneemt.

Reactie gemeente

Wethouder Eelco Eerenberg laat weten zich zorgen te maken over de mentale gezondheid van jongvolwassenen. De gemeente zet op allerlei manieren in op het versterken van de mentale gezondheid van de jeugd.

Er zijn activiteiten en vormen van hulp opgezet om het probleem aan te pakken. De gemeente ziet een samenhang tussen de mentale problemen en de manier waarop de samenleving functioneert en is daarom in gesprek met onder andere scholen, ouders en jongeren om te praten over de prestatiedruk.

Ken jij de verhalen achter de Utrechtse horeca uit de 20e eeuw? Arjan den Boer en Ton van den Berg hebben samen een boek over de verdwenen horeca uit deze periode gemaakt en dat is nu te bestellen in de DUIC shop! Bestel hier een exemplaar in de voorverkoop.