Ruim 20 procent van alle fietsen die in Utrecht in 2019 ‘gevaarlijk’ geparkeerd waren en verwijderd zijn door de gemeente waren Swap- of OV-fietsen. Dit terwijl het aandeel Swap- en OV-fietsen van het totaal aantal rijwielen in de stad maar ongeveer 3 procent is. In totaal worden er jaarlijks duizenden fietsen door de gemeente afgevoerd naar een immense hal aan de Kanaalweg.
In het depot van de gemeente staan de fietsen te wachten totdat de eigenaar het rijwiel weer komt ophalen. Naast de gevaarlijk gestalde fietsen, dat waren er vorig jaar 7.195, zijn er ook nog 12.123 rijwielen van straat geplukt die te lang ongebruikt waren. De gemeente haalde ook nog 202 wrakken van straat. Met een totaal van 19.520 is dat toch een daling van bijna 2000 fietsen ten opzichte van 2018. Ook opvallend: meer dan de helft van de fietsen wordt nooit opgehaald.
Tekst gaat verder onder infographic
Slijptol
Voor veel Utrechters is het een bekend gezicht: medewerkers van de gemeente die sloten van fietsen slijpen om ze op een wagen te laden. Vervolgens worden ze afgevoerd naar het gemeentelijk depot. Daar is een grote fietsenstalling waar fietseigenaren eigenlijk liever niet komen. Voor ongeveer twee tientjes, en met de juiste sleutel en een legitimatie kunnen Utrechters daar hun fiets weer ophalen. Er zijn twee redenen waarom fietsen hier terechtkomen: of de rijwielen stonden gevaarlijk geparkeerd of ze stonden ergens te lang geparkeerd.
Fietsen die te lang op straat staan worden weesfietsen genoemd. Daar zijn twee termijnen voor: 14 en 28 dagen. Het is afhankelijk van de plek in de stad hoe lang de rijwielen daar mogen staan. De 28 dagen-termijn is de standaard. Het is eigenlijk niet de bedoeling om ergens in Utrecht een fiets langer dan dat ongebruikt te parkeren. De 14 dagen-termijn geldt voor sommige stukken in de binnenstad en rondom de stations. De gemeente houdt jaarlijks meerdere zogenoemde weesfietsenacties. Daarbij krijgen fietsen een label met een datum erop, zodat na 14 of 28 dagen duidelijk is welke rijwielen niet gebruikt zijn.
Tekst gaat verder onder infographic
Dan is er een tweede categorie: de gevaarlijk gestalde fietsen. De gemeente heeft hier regels voor opgesteld. De rijwielen mogen vooral niet op voetpaden staan, of op andere plekken waar ze hinderlijk zijn voor de doorstroming. In de praktijk gebeurt dit vooral in het centrumgebied. De gemeente schrijft: “Handhaven op gevaarlijk gestalde fietsen is een forse maatregel, die bedoeld is voor gebieden waar de druk op de beschikbare openbare ruimte zeer groot is en waar zeer grote getalen fietsen aanwezig zijn en voor problemen zorg.”
Bij de gevaarlijk gestalde fietsen is iets opvallends te zien. Vorig jaar werden 7.195 fietsen verwijderd omdat ze gevaarlijk gestald waren. Bijna 20 procent van deze rijwielen was een Swap- of OV-fiets. Swapfiets is een bedrijf dat fietsen verhuurd voor een vast bedrag per maand. Veel studenten maken er gebruik van, omdat het gemak biedt. Bij bijvoorbeeld een lekke band komt het bedrijf langs om de fiets te repareren. Klanten betalen per maand een klein bedrag voor de fiets.
Tekst gaat verder onder infographic
Deze herkenbare rijwielen met een blauwe voorband zijn met 14,5 procent sterk oververtegenwoordigd bij het aantal gevaarlijke parkeerders. Want het aantal Swapfietsen ten opzichte van het totaal aantal fietsen in de stad is minder dan 3 procent. Dit aantal is overigens niet precies te berekenen, omdat we niet precies weten hoeveel fietsen er in de stad zijn. Wel is bekend dat 94 procent van de ruim 350.000 inwoners van de stad 1 of meerdere fietsen heeft. Daarnaast liet Swapfiets in 2019 weten 10.000 klanten in de stad te hebben.
Studenten
Dennis Zwagerink is Operations Manager bij Swapfiets en denkt dat het hogere aandeel van hun fietsen ‘ongetwijfeld’ te maken heeft met hun klantenbestand, dat voornamelijk uit studenten bestaat. Ook zou het tekort aan parkeermogelijkheden in het centrum meespelen. Dit is namelijk de plek waar de meeste gevaarlijk gestalde fietsen worden verwijderd, en waar studenten veel komen. Om het aantal afgevoerde Swapfietsen omlaag te brengen is het bedrijf met de gemeente een proef gestart waarmee klanten automatisch een berichtje krijgen als hun fiets bij het depot staat. “Soms zelfs al voordat ze in de gaten hebben dat hun fiets opgehaald is. Ze kunnen deze dan voor de normale depotkosten ophalen. We merken dat hierdoor meer dan 75 procent van de klanten binnen een week hun fiets weer ophaalt bij het depot.”
Dit was een stuk lager voordat dit systeem werd ingevoerd. Swapfiets laat aan weten dit ook graag in andere steden te gaan doen. Zwagerink haalt ook het beperkte aantal parkeerplaatsen in Utrecht aan. Ook de gemeente Utrecht werkt toe naar meer fietsparkeervoorzieningen in de stad.
Zwagerink zegt: “We merken dat het gebruik van de fiets als ‘veilig’ vervoersmiddel weer flink aan het toenemen is en ik hoop dat ook de stallingsruimte hiermee zal toenemen.” Uiteindelijk, benadrukt ook Swapfiets dat het de verantwoordelijkheid is van de fietser. “Bij de uitlevering van een Swapfiets leggen we de laatste parkeerregels uit en hoe ze de fietsen goed op slot moeten zetten. Wij benadrukken ook dat ze met de fiets om moeten gaan, alsof het hun eigen fiets is.”
OV-fietsen
Naast de Swapfiesten worden ook OV-fietsen vaker afgevoerd omdat ze gevaarlijk geparkeerd staan. In Utrecht staan volgens de gemeente ongeveer 2000 OV-fietsen. Vorig jaar werden er 378 stuks afgevoerd naar het gemeentelijk depot omdat ze niet goed geparkeerd stonden. Dat is meer dan 5 procent van het totaal aan gevaarlijk geparkeerde fietsen. Ook met NS zijn er afspraken gemaakt over het ophalen van de fietsen bij het gemeentedepot. In totaal is het aantal gevaarlijk geplaatste fietsen overigens flink afgenomen, in 2018 waren dit er nog 9.209 en vorig jaar dus 7.195.
Maar hoe weten Utrechters of hun fiets door de gemeente is meegenomen of is gestolen? In 2019 zijn er namelijk 3.201 aangiften binnengekomen van fietsendiefstallen. Uitgaande van de cijfers is de kans dus groter dat een vermiste rijwiel in het gemeentelijk depot staat. Op de website verlorenofgevonden.nl worden alle door de gemeente verwijderde fietsen geplaatst, inclusief foto en reden van verwijdering. Toch blijven er duizenden fietsen in het gemeentelijk depot staan. In 2018 werden bijna 14.190 fietsen niet opgehaald en in 2019 waren dat er 13.700.
24 Reacties
ReagerenZucht. En toch blijven we als gemeente de fietsaso’s subsidiëren. Tijd voor een beleid waar de gebruiker betaalt, en dus ook de rekening voor het stallen van fietsen en exploiteren van stallingen en andere voorzieningen gewoon komt waar hij thuishoort, namelijk bij de gebruiker. Heel normaal eigenlijk. Waarom zou je gratis je fiets moeten kunnen stallen terwijl je voor het OV elk jaar dieper in de buidel moet tasten als inwoner? Terwijl ook daar al geld bij moet, want kostendekkende exploitatie is onmogelijk.
Hier ook in de wijk: “The invasion of the Swapfiets”. Overal her en der hinderlijk neer gepleurd, terwijl deze ook in de eigen bergingen kunnen staan.
En het is natuurlijk heel erg duurzaam als deze fietsen het hele jaar in weer en wind buiten staan. Maar ja, het is geen “bezit” dus waarom zou je er zuinig op zijn…?
Ondertussen wel klimaat-demonstreren op het Malieveld….
Gevaarlijk gestalde fietsen, daar zie ik er dagelijks massa’s van in de binnenstad. Het is ronduit asociaal zo hinderlijk of gevaarlijk hoe mensen soms hun fiets ergens even achter laten. Ze zíen het niet, of het maakt hen gewoon niet uit, dat hun fiets een hele stoep blokkeert. Alsof de stoep een parkeerplaats is.
Ik woon en wandel vaak in de buurt van Vredenburg, Lange Vie-, Potter- en Voorstraat. Ongelofelijk wat daar gebeurt ! Voetgangers moeten vaak uitwijken naar fietspaden en zelfs de rijweg, om er langs te komen. Waarbij de fietsen van maaltijdbezorgers de grootste ergernis vormen. “Ja maar ik sta hier maar voor héél even” – “Niks ervan, er staan constant twintig fietsen heel even !”
Een andere oorzaak van hinderlijk of gevaarlijk gestalde fietsen, dat zijn paaltjes of andere objecten waar een fiets aan vastgemaakt kan worden. De Gemeente zou er wat beter op kunnen letten dat ze geen paaltjes op plekken plaatsen waarvan ze er donder op kunnen zeggen dat er binnen een uur 1 à 2 fietsen aan vast zitten. Men zegt dan wel: “dat mag niet”, maar daar trekt de fietser zich helaas weinig van aan…
“Klanten betalen per maand een klein bedrag voor de fiets” uhumm, spreekt hier de journalist of het marketing team van Swap?. Je betaalt 198 euro per jaar, voor de helft heb je een gelijkwaardige tweedehands fiets die jaren meegaat. Hoezo klein een bedrag? Swap maar lekker raak, goedkoop is het niet. Wellicht dat daarom de gebruikers zo laks zijn, het zit al in de prijs, het is niet je eigendom en je bent slechts gebruiker.
@ Vincentz, ik denk dat het eerder luiheid is en een compleet gebrek aan enig inzicht en motorische gesteldheid om een ingewikkelde actie uit te voeren als een lekker band repareren.
@ VincentZ
Je koopt ook de service van nooit je eigen fiets hoeven te onderhouden. Je weet wel, net als met een auto leasen.
Cas je hebt gelijk, het is vooral luiheid en onvermogen, dat weerspiegeld schijnbaar het parkeren van de fiets. Blijt duur.
Nou, voor 200 euro per jaar zou ik twee keer per jaar een prima tweedehandsje kunnen betalen. En aangezien die bij mij meestal een jaar of tien meegaan (ik ben er wel zuinig op) betekent dat dat ik in die periode 1900 euro uitspaar. Trek er 400 euro aan onderhoud van af, en dan houd je 1500 euro over. Kun je toch een mooie reis voor maken… Ik snap echt niets van het huishoudboekje van de klanten van dat bedrijf.
Vroeger hadden fietsen een kenteken en betaalden ze belasting.
Dat zou fijn zijn om weer in te voeren.
Laat een fietsbezitter maar eens € 1500.- per jaar betalen per fiets voor het bezit en €50.- p.m voor gebruik van onze openbare ruimte.
Denk dat we dan snel weer een leefbare samenleving krijgen waar bejaarden met rollator rustig de straat kunnen oversteken.
@Sven,
Die blauwebanden fietsen staan ook bij mij in de straat, maar daar valt helemaal niets aan te onderhouden.
Het zijn ouwe barrels met twee nieuwe banden en een slot.
De swapfiets is goed idee, maar de berijders moeten zich gewoon aan de regels houden. Doen ze dat niet, dan zouden er reële sancties tegenover moeten staan.
Dat is uiteraard ook zo voor alle andere fietsers. Helaas, het is al zo vaak gezegd, er is totaal geen handhaving, zeker niet in de binnenstad waar de problemen het grootst zijn.
Een tip voor de exploitant: maak de sturen kleiner. Die enorm brede sturen maken het lastig om een swapfiets netjes te parkeren. Ook voor andere fietsers is dat lastig.
Beste redactie, kunnen jullie in het vervolg bij een artikel over fietsen niet alvast de comments van the usual suspects in het artikel zetten? Dat scheelt die mensen weer tijd om elke keer hetzelfde vermoeiende riedeltje neer te zetten…
Die Swap fiets is uitgedacht door slimme jongens die door hebben dat de moderne student niet kan rekenen en totaal geen verantwoordelijkhied wenst.
En deze zin in het artikel “Ook zou het tekort aan parkeermogelijkheden in het centrum meespelen. Dit is namelijk de plek waar de meeste gevaarlijk gestalde fietsen worden verwijderd, en waar studenten veel komen” is pure onzin. De gemeente is gewoon te beroerd om buiten de binnenstad (blauwe plek op de kaart) in de woonwijken ook boas te laten controleren op asociaal geparkeerde fietsen. Want daar kan je niet eens fatsoenlijk over de stoep lopen vanwege die asociale fietsers, maar een boa heb ik er nog nooit gezien, en ook nog nooit labeltjes op weesfietsen.
Als de gemeente eens echt haar handhavende werk zou doen, in plaats van dromen over windmolens en autoloos Utrecht, dan zou blijken dan er een mega probleem is met asociale fietsbezitters. De gemiddelde Nederlander (tussen de 12 en 80) heeft intussen meer dan 1,5 fiets en gebruikt er slechts eentje want die andere twee zijn slechts een ideologisch statement of voor weekend sport.
Ben het eens met Yoshua, herinvoeren dat kenteken en keihard handhaven.
Net zoals de autobezitter dat maar moet slikken omdat die wordt gestigmatiseerd, gediscrimineerd en geplukt vanwege vervuilend auto bezit.
Maar ja, hetzelfde geld voor appen en fietsen, slechts een slordige 20 duizend boetes terwijl miljoenen Hollanders het dagelijks doen. De fietser is geen heilige koe, het is een asociale anarchist.
@Yoshua
”Vroeger hadden fietsen een kenteken en betaalden ze belasting”.
”Dat zou fijn zijn om weer in te voeren”.
Klinkt leuk maar hoe ga je de diefstal van de fiets kentekens tegen, met een heel erg duur camera volgsysteem?!
Archimedeslaan 16 het parkeerterrein daar staan wel 300 swapfietsen lukraak geparkeerd. Lijkt een soort Swapfiets stalling. Woont niemand meer dus heel vaag. Misschien eens een keertje langsrijden duic?
Eigenlijk zouden OV-fiets en Swapfiets het contract moeten verbreken. met abonnees die fout parkeren.
Opzoeken welke abonnee bij welke framenummer hoort en hup op de zwarte lijst ermee.
Waarom zou je je spullen aan iemand verhuren als je weet dat die niet voorzichtig en verantwoordelijk ermee om kan gaan?
kwakfiets
@cas dat twintigers geen band meer kunnen plakken is verklaarbaar. de ouders namen de moeite niet het ze te leren, en het staat niet leuk op instaface
Bromsnor denkt: Eerst parkeerden studenten hun wrak gevaarlijk, nu parkeren ze hun Swapfiets gevaarlijk. We gaan vooruit!
We moeten met z’n allen op de fiets. Maar als we dan de fiets in de stad neer willen zetten dan is het ineens een gevaarlijk gestalde fiets. Wat is een gevaarlijk gestalde fiets bijt de koplamp valt de ketting je aan of hebben we het hier over een fiets die een beetje in de weg staat. Zijn we een fietsland en stad ? Probleem met de fietshandhaving is namelijk dat fietsen die een fietsbandje buiten het vakje staan ook met groot genoegen worden afgevoerd. Zoals ook te zien is op de foto is dat een gevaarlijk gestalde fiets ? wie heeft daar last van. Als we willen dat we op de fiets gaan accepteer dan ook dat die fiets ergens neer gezet wordt. En ja het is te veel moeite om als je even ergens moet eerst in de rij te staan een om je fiets in een etage rek te tillen in een kelder en vervolgens weer in de rij te moeten staan om je fiets op te halen. Als fietshandhaving zich beperkt tot het verwijderen van daadwerkelijk gevaarlijk gestalde fietsen en weesfietsen dan valt het allemaal reuze mee.
Is dat dan de mentaliteit; ik koop de verantwoordelijkheid voor mijn eigen fiets en gedrag af met een swapfiets?
Vergelijken van verkeerd geparkeerde swap/OVfietsen met het aandeel in het totale fietsbezit lijkt me niet de goede vergelijking. Je moet vergelijken met het aandeel in alle geparkeerde fietsen in de openbare ruimte en stallingen. Misschien gebruiken studenten en OVfietsers hun fiets veel intensiever dan de fiets in iemands schuurtje? Ik vind het een beetje zoeken naar problemen. Het ruikt allemaal een beetje afgunstig.
@Riiiko 3/7/2020 – 2:52
“Waarom zou je je spullen aan iemand verhuren als je weet dat die niet voorzichtig en verantwoordelijk ermee om kan gaan?”
Omdat je je werkelijk helemaal het schompes verdient aan deze zeer asociale doelgroep die kennelijk zelfs niet tot basaal rekenwerk in staat is…?
Nou Teun, al die ouderen fietsen zich het lazarus, maar niet in de binnenstad. Daar komt hoofdzakelijk opgeschoten jeugd en jong volwassenen, studenten is voor hen de correcte benaming.
Ja, geef de maaltijdbezorgers maar weer de schuld (‘grootste ergernis’, Peter Villevoye). Een fietsenstalling gebruiken kost teveel tijd. De bezorger moet zijn maaltijd nu eenmaal zo snel mogelijk (warm) bezorgen, dus moet zo dicht mogelijk bij restaurants kunnen staan.
Nieuwe bezorgers wordt geleerd alleen op legale plekken te parkeren en niet de weg te blokkeren. Ze worden daar ook op beoordeeld. Op sommige plekken zal het soms wel eens druk zijn met (geparkeerde) fietsen, maar de hele (binnen)stad is gewoon (te) druk. Wat geduld en flexibiliteit, helpen.