Stijgende populariteit van groene daken in Utrecht - Waarom trekt de gemeente opnieuw de portemonnee? | De Utrechtse Internet Courant Stijgende populariteit van groene daken in Utrecht - Waarom trekt de gemeente opnieuw de portemonnee? | De Utrechtse Internet Courant

Stijgende populariteit van groene daken in Utrecht – Waarom trekt de gemeente opnieuw de portemonnee?

Stijgende populariteit van groene daken in Utrecht – Waarom trekt de gemeente opnieuw de portemonnee?
Groen dak in Utrecht. Foto: Robert Oosterbroek
Groene daken zijn in Utrecht zó in trek dat het geldpotje van de gemeente voor dit jaar na drie maanden alweer op was. Veel inwoners van de stad willen wel zo’n dak met begroeiing erop. Utrecht kreeg eerder al internationale aandacht toen ruim driehonderd bushokjes van groene daken werden voorzien. Bewoners willen niet achterblijven bij de bushaltes en daarom trekt de gemeente nu weer de portemonnee.

Groene daken zijn in Utrecht zó in trek dat het geldpotje van de gemeente voor dit jaar na drie maanden alweer op was. Veel inwoners van de stad willen wel zo’n dak met begroeiing erop. Utrecht kreeg eerder al internationale aandacht toen ruim driehonderd bushokjes van groene daken werden voorzien. Bewoners willen niet achterblijven bij de bushaltes en daarom trekt de gemeente nu weer de portemonnee.

Veel Utrechters willen meer groen in de omgeving hebben, waardoor de laatste jaren ook de populariteit van groene daken toeneemt. Je kan er dan wel niet op zitten, maar het ziet er aantrekkelijk uit en heeft nog meer voordelen. De gemeente merkt deze populariteit ook. Vorig jaar had de gemeente 100.000 euro beschikbaar gesteld om mensen die zo’n dak wilden financieel te ondersteunen. Hier hadden veel mensen oren naar, waardoor de gemeente besloot de pot geld voor 2020 te verhogen tot 150.000 euro. In maart was al dat geld op. In de eerste drie maanden van dit jaar zijn al meer aanvragen binnengekomen dan in heel 2019. Nog steeds kloppen er mensen aan bij de gemeente, die nu besloten heeft om de subsidiepot voor groene daken voor elk begrotingsjaar aan te vullen tot 500.000 euro.

Een van de Utrechters die de voordelen van een groen dak ook ziet, is Marjon Hofland. In november 2019 besloot ze een groen dak aan te leggen op haar schuur en een stukje dak van haar huis. Dit jaar wil ze ook een overkapping in de tuin bedekken met een groen dak. “We wilden een groen dak vanwege de insecten die de beplanting trekt en vanwege het milieu. Ik zie al regelmatig vogeltjes op mijn groene daken zitten”, zegt ze. “Ook stroomt nu niet al het gevallen regenwater de grond in, maar wordt het vastgehouden door het dak. Daarnaast vind ik een groen dak ook gewoon mooi. Ik vind het mooier om groen te hebben dan tegels, dus ik leg zo veel mogelijk groen aan.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

De groene daken op de bushokjes waren een grote hit

Voordelen van groene daken

De gemeente wil ook graag zo veel mogelijk groene daken in de stad. De begroeiing kan worden aangebracht op daken van beton of dakleer. Wel moet er rekening worden gehouden met de draagkracht van het dak en hoe de zon erop schijnt. Een afwisseling van zon en schaduw zorgt voor de meeste variatie in begroeiing.

Groene daken bestaan vaak uit sedum (zoals vetplanten), kruiden, mos en gras. De begroeiing kan neerslag vasthouden, waardoor het water niet rechtstreeks de grond instroomt. Dat betekent dat het regenwater nuttig gebruikt kan worden, bijvoorbeeld in de tuin, maar het ontlast ook de riolering. De planten bevorderen daarnaast de biodiversiteit, omdat insecten zoals bijen, kevers en zweefvliegen een plekje vinden tussen de begroeiing. Tot slot filteren groene daken fijnstof en houden ze CO2 vast. Verder is een combinatie van een groen dak en zonnepanelen gunstig, omdat de begroeiing ervoor zorgt dat het dak niet te heet wordt. Zonnepanelen hebben dan een hoger rendement, omdat ze niet snel oververhit raken.

Volgens de gemeente worden de eigenschappen van groene daken in de toekomst nog veel belangrijker, als het weer extremer wordt en er meer huizen in de stad bijkomen. Groene daken koelen de stad op hete dagen en isoleren op koude dagen. De gemeente vindt het daarom van belang om de aanleg van groene daken te stimuleren met gemeentelijke subsidie.

Het Springhuys

Ook verzamelgebouw het Springhuys aan de Springweg wilde graag een groen dak. Ze legden het 50 vierkante meter grote dak in 2017 aan met geld van de gemeente. “We wilden het groene dak graag omdat we ons bewust zijn van de milieuproblemen die nu spelen. Naast dat het regenwater niet rechtstreeks het riool instroomt, helpt het ook bij de bestrijding van fijnstof”, zegt Douwe Bosga van het Springhuys. Op het dak van het Springhuys heeft het groene dak al voor meer insecten gezorgd. “We hebben inmiddels ook bijenkasten op het dak gezet en oogsten Springhuys-honing.” Het Springhuys wil naast de bijenkasten ook nog zonnepanelen op het dak gaan plaatsen.

Tekst gaat verder onder afbeelding

De aanleg van het groene dak op het Springhuys aan de Springweg.

Aangepaste subsidieregeling

Per 1 januari 2020 is de subsidieregeling voor de groene daken in Utrecht flink aangepast. Voor die tijd moest de oppervlakte waarvoor subsidie werd aangevraagd minimaal 20 vierkante meter zijn. Sinds 1 januari mogen inwoners van Utrecht subsidie aanvragen voor daken vanaf 10 vierkante meter. Niet iedereen heeft een groot dak in Utrecht. Als het dak alsnog te klein is, kunnen mensen ook een aanvraag indienen met hun buren, familie of vrienden die ook in de gemeente Utrecht wonen. Verder is de vergoeding voor extensieve daken (daken met mos en sedum) verhoogd van 25 naar 50 procent. Tot slot kunnen aanvragers een voorschot van 90 procent van het subsidiebedrag krijgen als het gaat om een bedrag van meer dan 1000 euro. Volgens de gemeente wordt het dan makkelijker om grote groene daken te financieren. De totale subsidie is 20.000 euro per aanvraag.

Tekst gaat verder onder afbeelding

De oppervlakte van Marjon Hoflands groene dak is nu 15 vierkante meter. “Toen we vorig jaar ons eerste groene dak gingen aanleggen konden we nog geen subsidie krijgen. De oppervlakte was te klein volgens de oude regeling. Ik heb daarover toen wel contact gehad met de gemeente Utrecht, maar die vertelde me dat subsidie echt niet mogelijk was. Een paar weken later las ik dat Utrecht per 1 januari 2020 de regels ging versoepelen, waardoor we dan misschien wel gewoon de volledige subsidie hadden kunnen krijgen.”

Voor het nieuwe dak viste ze weer bijna achter het net, maar ze heeft er vertrouwen in dat de subsidie voor de nieuwe 15 vierkante meter wel gaat lukken. “Voor het tweede groene dak heb ik wel subsidie aan kunnen vragen, maar toen las ik dat de geldpot op was. Gelukkig is die pot nu aangevuld. Ik hoop dat ik de subsidie nu wel ga krijgen.”

Toename aantal aanvragen

Het aantal subsidieaanvragen voor groene daken is in de gemeente Utrecht sinds 2018 sterk toegenomen. Dat komt volgens de gemeente vooral doordat het fenomeen groene daken meer bekendheid kreeg.

Artikel gaat verder onder grafiek

De grafiek geeft per jaar weer hoeveel subsidieaanvragen de gemeente heeft ontvangen, verleend en afgewezen. Daarbij is van belang om te weten dat het relatief grote aantal afwijzingen in 2019 komt doordat de gemeente mensen die in de tweede helft van het jaar een subsidieaanvraag deden, heeft doorverwezen naar 2020. Reden daarvoor is dat mensen vanwege de aangepaste regeling meer subsidie krijgen. Voor een deel verklaart dat dus ook het hoge aantal aanvragen in 2020 tot nu toe.

De cijfers van 2020 gaan over 1 januari tot 15 april. Van de 165 aanvragen zijn er tot nu toe 9 afgewezen. Alle andere 130 aanvragen zijn nog in behandeling, omdat de gemeente in veel gevallen om extra informatie vraagt.

De gemeente heeft om verschillende redenen subsidieaanvragen afgewezen. Redenen om een aanvraag af te wijzen zijn bijvoorbeeld dat de aanvraag achteraf is ingediend, terwijl dat vooraf had gemoeten, dat de oppervlakte van het groene dak te klein is, dat het pand buiten de gemeente Utrecht ligt of dat de aanvraag niet compleet is.

Doorslaggevend?

Voor Hofland was de subsidie niet doorslaggevend voor de aanleg van het groene dak. “Nee, we hebben het eerste groene dak immers ook zonder subsidie aangelegd. Maar het is natuurlijk wel heel fijn dat we dat geld voor het tweede groene dak waarschijnlijk gaan krijgen.”

Voor het Springhuys is dat anders. “Het was voor ons een goede stimulans dat de gemeentelijke subsidie er was. Toen bleek dat we de helft van investering vergoed kregen, dachten we: dan gaan we het wel doen.”

12 Reacties

Reageren
  1. Koel Hoofd

    Wanneer gaat onze geldverkwistende gemeente groene tuinen subsidieren?
    Dat werkt beter voor de leefomgeving in en om het huis dan groene postzegeltjes van 10m2 op meer dan 2m2 hoogte.

  2. Jozzz

    Fijn dat u overal zoveel verstand van heeft (maar niet heus), expert KH!!!

    Geveltuintjes subsidiëren is trouwens een uitstekend idee!

    Net als het vergroenen van vertegelde tuinen (iets wat je trouwens vrij veel in bepaalde buurten ziet).

    Overigens dragen groene danken zeer veel bij aan het leefklimaat van vogels in de stad (die we weggejaagd hebben buiten coronatijden), die we nodig hebben om insectenbestand duurzaam te houden (denk aan eikenprocessierups), verkoeling en isolatie van huizen in een steeds langer warm wordende stad (kijk naar de temperaturen die steeds eerder in het jaar hoger worden en steeds later in het jaar pas afkoelen, met (stedelijke) hittegolven in de zomer tot gevolg. De daken houden water en vocht vast, wat nodig is voor het algehele klimaat en de lijst is nog wel langer.

  3. MJPD

    @Koel Hoofd
    Daar komt vast geen subsidie voor, maar belasting in de vorm van Tuintegeltax.

  4. Toine Goossens

    @Koel Hoofd,

    De subsidie op het opslaan van stroom in de accu’s van auto’s in Lombok werd ook op heel veel kritiek getrakteerd. Nu lees ik dat Tennet een Europees netwerk gaat opzetten om dat in heel Europa te gaan doen. Die opslag blijkt een zeer nuttig instrument om pieken en dalen op het elektranet te managen.

    Zonder de moed van één burger en het geloof van de gemeente dat deze innovatie een kans hoorde te krijgen, zouden we nu niet ver genoeg zijn.

    Steden zijn zeer heet in de zomer. Een groen dak vermindert de hitte door de zonne-energie om te zetten in plantaardig materiaal en zuurstof. Maakt één dak wat uit? Nee, maar wel als alle daken bedekt zijn.
    Massaliteit maakt veel uit. Met fietsers leidt dat tot gedragsproblemen. Met daken mogelijk tot een leefbaarder stad. Is het proberen waard.

  5. isabelle

    Ja, en nu de woningbouwverenigingen nog! Bo-ex doet hier bijvoorbeeld niets aan, MItros en anderen blijft ook achter. Een showdakje kan er wat hen betreft wel af, maar breed oppakken: ho maar.

    Zij mogen wat mij betreft verplicht worden om alle platte daken met sedum te bedekken. Dat moet toch kunnen met subsidie van de gemeente Utrecht! Ik hoop dat de gemeente hier hard aan gaat trekken. Levert ontzettend veel groene daken op.

  6. André

    Laat de gemeente eens contact opnemen met de VVE’s van appartementencomplexen, dat schiet tenminste op in oppervlakte. Mijn flat zal een vierkante meter of 500 zijn, ruim meer dan een schuurtje.

  7. Hans

    @ Jozzz: u maait het (groene) gras voor mijn voeten weg in uw goed onderbouwde repliek op KH! Waarvoor mijn dank!

  8. Martin

    Ik vraag me af of deze kleine oppervlakten het grote effect hebben die er door de gemeente gesuggereerd worden. Het lijkt er meer op dat er sprake is van een soort feel good politiek. Bovendien zijn er slechts een beperkt aantal soorten geschikt voor dit soort daken waardoor er een monocultuur dreigt te ontstaan, hetgeen juist haaks staat op de vermeende biodiversiteit.

  9. Rob Huibers

    Groene daken verkoelen de stad en de hoofden van mensen

  10. MJPD

    @Hans
    Wat zijn we weer eensgezind… Dat zijn over het algemeen niet degenen die de belastingen moeten ophoesten (no pun intended) voor dit soort hobby’s met marginaal resultaat.

  11. W

    In 2009 stond ik al op vele Rotterdamse! groene daken. Van klein tot groot. Het langste dak bedekt met groen was bijna 1 kilometer lang! Ook op het dak van het Beursgebouw, een belangrijk monument! van Rotterdam, lag groen om regenwater op te vangen. Rotterdam is dé gemeente, die zich al véle jaren echt inzet voor groene daken, geweldig!
    Dit alles was voor mij in het kader van de zogenaamde jaarlijks in het Beatrixgebouw door de BDO uit Culemborg georganiseerde Nationale Dakendagen!
    Als Utrechtse begreep ik toen al nooit waarom er totaal géén belangstelling was van uit de Utrechtse politiek! Maar ook géén Utrechtse ambtenaren. Zelfs afgevaardigen van Groen Links heb ik bij die dagen nooit gezien of gesproken.
    Van Olivijn tot aan Sedum, alles wat ook maar goed was tegen de CO2 uitstoot kwam op die dagen aan de orde. Veelal in samenwerking met Technische Universiteit te Delft.
    Nu, inmiddels 11 jaar later is Utrecht gelukkig beetje bij beetje begonnen met groene mogelijkheden op diverse daken.
    Hoe Rotterdam dit met de subsidie doet weet ik niet, maar kan worden nagevraagd!

  12. Pee

    We vergeten even dat het schimmel gevoelig is en lekkage kan veroorzaken .
    Het gewicht dat het met zich meebrengt zal ook de nadelen eerder hepen ontwikkelen.
    Als ze dat op de foto nog een groen dak vinden dan zijn ze zeker kleurenblind.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).