In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
Deze keer een speciale Koningsdag-editie! DUIC ging daarom op zoek naar Utrechtse straatnamen met een oranje tintje. Deze week de verhalen achter de Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat.
De Willemstraat is een zijstraat van de Vredenburg en loopt door tot aan de Waterstraat. De Koningstraat in Wijk C bestaat niet meer, maar lag vroeger op de plek waar nu de Kamer van Koophandel staat. Schuin daar tegenover ligt de Oranjestraat.
De Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat dragen deze namen sinds december 1863. Tot december 1863 heetten deze de Catharijnestraat, het Zand en de Zandstraat. Volgens het boek ‘Altijd zoekend naar de juiste naam’ van Bettina van Santen deden bewoners van Wijk C in november 1863 een verzoek aan het Utrechtse college van B&W om deze drie straatnamen te veranderen in meer koningsgezinde namen.
De aanleiding waren de Onafhankelijkheidsfeesten waarbij gevierd werd dat precies vijftig jaar eerder, op 30 november 1813, Willem I (eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau) voet aan Nederlandse wal zette en de Oranjes terugkeerden in Nederland. B&W hoefde er blijkbaar niet lang over na te denken, want in december 1863 werden de Catharijnestraat, het Zand en de Zandstraat herdoopt in Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat.
Dubbele straatnamen
Volgens ‘Altijd zoekend naar de juiste naam’ werd de straatnaam Koningstraat in januari 1954 gewijzigd in Oude Koningstraat. Dat had te maken met de dubbeling in Utrechtse straatnamen. De straat in Wijk C veranderde dus in Oude Koningstraat en de Koningstraat in de Schaakbuurt bleef bestaan. Inmiddels is de straatnaam verdwenen in beide buurten. Of deze straatnamen zijn vervangen door een andere naam, is onduidelijk. De straten Prinses Irenelaan, Prins Bernhardlaan en Prinses Margrietstraat zijn bijvoorbeeld wel nog te vinden in de Schaakbuurt.
Volgens de ‘Lijst beschermde monumenten’ van gemeente Utrecht is het gebouw op Willemstraat 9 een gemeentelijk monument, tevens het enige beschermde monument in deze drie straten. In de even huizen op de Oranjestraat 2 tot en met 14 is wel nog de oorspronkelijke structuur met diepe huizen bewaard gebleven, zo blijkt uit ‘Utrecht. De huizen binnen de singels’.
Volgende week vertellen we het verhaal achter de Jacobijnenstraat. Kun jij ons meer vertellen over de herkomst van deze straatnaam? Laat het ons dan weten.
3 Reacties
ReagerenMij is altijd verteld dat koning willem 1, 2 of 3 (ff vergeten) een chickie had in de oranjestraat..
De Koningstraat lag precies in het verlengde van de Willemstraat en liep door tot het singel (Nieuwe Kade, de Oranjestraat kruiste de Koningstraat.
Het gedeelte tussen de Oude Gracht en st.Jacobstraat bestaat nog met enkele oude panden maar de rest is weggevaagd tussen 1938 en 1973.
Op de plek van de Koningstraat ligt nu gedeeltelijk de nieuwe Pastoor van Nuenenstraat./hof
Deze is niet (meer) direct bereikbaar via de Willem/Waterstraat.
Overigens is en blijft het uitermate vreemd dat zo’n beetje de hele binnenstad gemeentelijk beschermd stadsgezicht is maar wat er over is maar het oude deel van Wijk C niet.
Er staan wel degelijk behoorlijk wat panden tussen die uit de laat middeleeuwen stammen en daarbij tot de oudste generatie stadspanden behoren.
Aan de voorgevels is dat door de modernisering niet altijd meer te zien.
De Kroonstraat is in dit oranje verhaal vergeten.
Die loopt in dezelfde richting als de voormalige Koningstraat (dus van Waterstraat tot Nieuwekade) alleen een paar meter verderop.