In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen. 

De Daalsedijk, ooit was het één dijk maar vandaag de dag zijn het er twee – de 1e en 2e Daalsedijk. Wie naar de arbeiderswoningen in de wijken Pijlsweerd en de 2e Daalsebuurt kijkt, ziet al snel wat de recentere geschiedenis van de straten is. Naast het verleden dat verbonden is aan de spoorindustrie, die in 1863 van de enkele dijk een eerste en tweede variant maakte, is er echter nog heel veel meer geschiedenis van de dijk die verder teruggaat dan de stadsrechten van onze stad.

De eerste vermeldingen van de huidige naam van de dijk zijn uit de dertiende eeuw, toen die vernoemd werd naar de abdij Mariëndaal. Deze abdij was tussen 1244 en de reformatie gevestigd aan het Queekhovenplein in Zuilen. De weg die op de Daalsedijk liep, is echter nog ouder. Die werd al rond 1200 aangelegd. Het ligt voor de hand dat de weg al eerder bestond dan de abdij. De Utrechtse kanunnik Theodorius (Dirk) Kovelwaat zal de abdij namelijk gesticht hebben in gebied dat al bereikbaar was.

Het gebied is waarschijnlijk al veel eerder bereikbaar geweest. De Daalsedijk lag oorspronkelijk naast de Vecht, die nu oostelijker stroomt. Dit gebied is al in meer of mindere mate bewoond sinds de Romeinse tijd. In historische bronnen wordt de streek vooral besproken vanaf de achtste eeuw, toen die onder het gezag van het Bisdom Utrecht viel. In deze periode heette de gouw (dat ‘weg langs het water’ betekent) Nifterlake. Hierin verwijst ‘lake’ waarschijnlijk naar het zuidelijker gelegen ‘Lake et Isla’. (Lek en IJssel) Nifter is Oudnederlands en betekent zoveel als ‘naast’. Het ging dus over de gouw naast het ‘Lek en IJssel’ gebied.

Net als veel gebieden rondom Utrecht werd dit deel bewoonbaar gemaakt in de ‘Grote Ontginning’ die vooral van de tiende tot dertiende eeuw plaatsvond. Hierin kregen de succesvollere pachtboeren van de lokale vorsten (rond Utrecht vooral de bisschop) in ruil voor meer vrijheid het aanbod om hun eigen hoeve te stichten in het nieuwe gebied. Naast kerkelijke gebouwen werden er vervolgens veel ‘woontorens’ gebouwd. Het oudst bekende gebouw in de directe zone van Zuilen was een kapel die in 1050 gebouwd werd. Het is dus aannemelijk dat het gebied rond de Daalsedijk in ieder geval toen al bebouwd was. Hoe de dijk voor 1200 heette, is echter verloren gegaan in de geschiedenis.