In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen. 

De Kantantriedreef is een van de vier nieuw ontstane straatnamen aan de Ivoordreef, als onderdeel van het woningbouwproject aldaar. De nieuwe straatnamen zijn allemaal vernoemd naar inheemse plantennamen, afkomstig uit Suriname. Deze week lichten we de naam Kankantriedreef toe.

Kankantrie is de Surinaamse naam voor de heilige kapokboom en bekend uit Afro-Surinaamse volksverhalen. Met name in veel Anansitori, verhalen over de spin Anansi, speelt de boom een rol. Oorspronkelijk zijn Anansitori Ghanese wijsheidsverhalen, maar door het kolonialisme zijn deze in Suriname terechtgekomen. Op de plantages ontwikkelden de Anansitori zich tot antikoloniale verhalen van hoop op bevrijding. De Kankantrieboom speelt vooral een rol van troost in deze verhalen.

Het verhaal

De figuur Anansi is in de oorspronkelijke Ghanese vertelling een brutale schurk die zichzelf steeds uit benarde situaties weet te redden. De spin zet de groten en machtigen van het dierenrijk voor schut, vanuit het principe ‘wie niet sterk is, moet slim zijn’. In de koloniale tijd waren de groten en machtigen in dit verhaal de plantage-eigenaren en opzichters.

Door het wrede koloniale regime waren uitingen van eigen cultuur vaak verboden, maar verhalen konden wel verteld worden. Op deze manier konden slaafgemaakten ongemerkt kritiek geven op de koloniale onderdrukkers. Een belangrijke functie van deze volksvertelling was dan ook troost op de plantages. Door zijn anarchistische karakter groeide Anansi na de transporten van slaafgemaakten uit tot antikoloniale volksheld.

Het oorspronkelijke verhaal van Anansi is daarmee enigszins veranderd. Zo werd de slimme spin Anansi genoemd, in plaats van Kwaku Ananse zoals in Ghana. Daarnaast werd het verhaal een stuk moderner en meer geseculariseerd. Attributen als wijnflessen, wekkers en sigaretten komen voor en ook werden wereldlijke leiders, zoals in dit geval de kolonisten, in plaats van God de vijanden van Anansi.

Heilige boom

De Kankantrieboom speelt vooral een troostende rol in de Anansitori.‘’Op een dag huilt Anansi onder een kankantrie…’’, een zin uit het verhaal Ba Anansi en de eenbenige Moeder van het Bos.

Tegenwoordig wordt de Kankantrieboom gezien als heilig door de Surinaamse bevolking. De Kankantrieboom wordt vereerd omdat het de culturele diversiteit van het land benadrukt. Immers, de boom komt uit West-Afrika. De boom zou verder een verblijfplaats zijn van heiligen. De kankantrieboom wordt dan ook zelden gekapt, en als hij toch gekapt moet worden, wordt dit zeer zorgvuldig gedaan met een uitgebreid ritueel.