Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Loeff Berchmakerstraat vandaan? Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Loeff Berchmakerstraat vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Loeff Berchmakerstraat vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Loeff Berchmakerstraat vandaan?
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

In het centrum van Utrecht, tussen de Potterstraat en de Breedstraat, vind je de Loeff Berchmakerstraat. Deze 200 meter in de oude binnenstad zijn vernoemd naar een toch wel markant lid van de Raad van de stad Utrecht. In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen 2022 een mooi moment om terug te blikken op de vroegere volksvertegenwoordiger van de stad.

Loeff Berchmaker werd in 1455 lid van de Raad der stad Utrecht. Een jaar later brak de Utrechtse Oorlog uit. Een roerige tijd, die werd veroorzaakt door onenigheid over wie de bisschopszetel van Utrecht zou gaan bekleden. In het Biographisch woordenboek der Nederlanden schrijft Van der Aa dat Berchmaker niet bepaald de-escalerend te werk ging. Hij nam volgens de auteur ‘een groot deel aan de woelingen die destijds Utrecht beroerden’. 

Verbannen

Berchmaker zou een aanhanger zijn geweest van de bisschopskandidaat David van Bourgondië, een van de achttien buitenechtelijke kinderen van de Bourgondische hertog Filips de Goede. De hertog was zelf in opmars in het toenmalige Holland. Zijn zoon David voordragen als bisschop van Utrecht, dat moet een strategische keuze zijn geweest.

Berchmakers voorkeur voor de Bourgondiërs viel hoogstwaarschijnlijk niet in goede aarde bij veel Utrechters. Die wilden juist de lokale provoost Gijsbrecht van Brederode in de bisschopszetel zien. Loeff Berchmaker zou om die reden uit Utrecht worden verbannen. Een ongeoorloofd bezoek aan de stad kon voor hem de doodstraf betekenen.

Stemrecht

Hoewel Gijsbrecht van Brederode de bisschopsverkiezing met ontzagwekkende cijfers won – hij zou 68 van de 70 stemmen hebben gekregen – werd uiteindelijk David van Bourgondië de bisschop van Utrecht. Van Brederode liet zich afkopen door Filips de Goede. Berchmaker mocht daarop weer in Utrecht komen en kreeg enkele jaren later naar verluidt zelfs zijn stemrecht in het gilde terug.

De verbanning uit de stad moet weinig indruk op Loeff Berchmaker hebben gemaakt; hij betrad in 1479 opnieuw de Raad van de stad Utrecht. Twee jaar later trad hij nog een laatste keer toe tot de Raad. In 1482 nam hij, voor zover bekend, voorgoed afscheid van zijn taken als functionaris.

De naam Loeff wordt in oudere bronnen gespeld met één f. De voornaam Loef komt maar heel zelden voor, in Het Utrechts Archief zijn enkele anderen met deze naam te vinden. Loeff komt als voornaam praktisch niet voor. Berchmaker is in sommige bronnen ook Bergmaker. Een vijftiende-eeuws jaarboek uit Utrecht spreekt ook van Boichmaker, maar geen andere Utrechtse bron gebruikt diezelfde spelling. Volgens andere bronnen kan de naam naar het vak als boogmaker verwijzen.

 

Wil jij DUIC steunen en een prachtig boek met de beste fotografie en verhalen van Utrecht in 2021 ontvangen? Voor 24,95 euro is DUIC in 2021 te bestellen en daarmee steun je direct onze journalistieke werkzaamheden.

Gekoppelde berichten

1 Reactie

Reageren
  1. Koel Hoofd

    Wat een leuk verhaal!
    Verander de namen en wat titels en het zou zich zo anno 2022 kunnen afspelen.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).