In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De wieg van Jacobus Schroeder van der Kolk stond dan misschien in Leeuwarden, deze hoogleraar heeft wel veel betekend voor Utrecht. In de binnenstad, in de buurt Hooch Boulandt, is een straat naar hem vernoemd: de Schroeder van der Kolkstraat. Wie was hij?

Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk werd op 14 maart 1797 geboren in Leeuwarden als zoon van arts Hendrik Willem van der Kolk en Wilhelmina Philippina Catharina Schroeder. Hij was pas 15 jaar toen hij in Groningen geneeskunde ging studeren. Na zijn afstuderen was hij een aantal maanden arts in Hoorn, daarna werd hij ‘inwonend geneesheer’ in het Buitengasthuis in Amsterdam. Tot op dit moment in zijn leven had hij nog weinig binding met Utrecht, maar daar kwam in 1827 verandering in.

Het dolhuis

In 1827 volgde Schroeder van der Kolk namelijk professor Jan Bleuland op. Schroeder van der Kolk werd hoogleraar in de anatomie en de fysiologie aan de hogeschool in Utrecht. In hetzelfde jaar dat hij hoogleraar werd, trad hij toe tot het bestuur van het krankzinnigengesticht in Utrecht. ‘Krankzinnigen’, zoals de psychiatrisch patiënten werden genoemd, werden in die tijd in het dolhuis ondergebracht. Op een behandeling hoefden zij toen niet te rekenen. Ze werden mishandeld, belachelijk gemaakt en gebrekkig verpleegd.

Schroeder van der Kolk dacht daar anders over en wist de andere bestuurders van het gesticht ervan te overtuigen dat krankzinnigen als zieken moesten worden beschouwd. Op deze manier was hij verantwoordelijk voor de hervorming van het gesticht, dat al snel als succesvol werd beschouwd. Schroeder van der Kolk werd door de Nederlandse regering gevraagd om advies te geven over de behandeling van psychiatrische patiënten, wat ten grondslag lag aan de krankzinnigenwet van 1841. Hij zette zich daarnaast in voor alcoholverslaafden, als lid van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank.

Zeven kinderen

Schroeder van der Kolk was getrouwd met Cornelia Templeman van der Hoeven en later met Geertruid Elisabeth Schröder. Hij kreeg uit beide huwelijken zeven kinderen. Schroeder van der Kolk overleed na een kort ziekbed onverwacht op 1 mei 1862. In 1865 is op Begraafplaats Soestbergen een monument onthuld ter nagedachtenis.