In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen. 

De Waterstraat is een circa tweehonderdvijftig meter lange straat in de binnenstad van Utrecht. De straat begint aan de Oudegracht en wordt op het einde gesplitst in de Dirck van Zuylenstraat en de Kroonstraat. De straat heeft verschillende zijstraten, namelijk de Jacobskerksteeg, Jan Meijenstraat, Willemstraat en Sint Jacobsstraat. Die laatste kruist tevens de Waterstraat.

Volgens het boek ‘‘Een paradijs vol weelde’. Geschiedenis van de stad Utrecht’ bestond de straat al rond het jaar 1300. Volgens het boek “Straatnamenlexicon van groot Utrecht” van auteur Cees Druppel heeft de straat zijn naam te danken aan de voormalige ‘probeertoren’ waarmee men vroeger water uit de Stadsbuitengracht haalde. Deze gracht, beter bekend als de singel rond de Utrechtse binnenstad, werd in de twaalfde eeuw aangelegd als verdedigingswerk van de stad. Op de plaats van de probeertoren werd in 1745 molen De Meiboom gebouwd, maar deze is rond 1912 weer gesloopt.

Tot ongeveer de negentiende eeuw had de straat ook andere benamingen. Zo werd het eerst de Korte Ademstraat genoemd vanwege de gerechtsplaats op het Paardenveld waar terdoodveroordeelden werden geëxecuteerd. Halverwege de 19e eeuw werd het westelijke deel van de Waterstraat de Naauwe Watersteeg genoemd en het oostelijke deel de Wijde Watersteeg. 

Volgens de “Lijst van beschermde monumenten” van de gemeente Utrecht staan er geen gemeentelijke- of rijksmonumenten in de straat. Wel staan er een aantal bekende gebouwen in de Waterstraat. Zo is het Nederlands Volksbuurtmuseum gevestigd op Waterstraat 27. In het museum is een collectie objecten over de geschiedenis van de Utrechtse volksbuurt Wijk C te zien. Het museum is opgericht in 1995. Daarvoor zat in datzelfde gebouw tot 1965 de Hervormde Diaconieschool, waar stadskinderen 250 jaar lang onderwijs hebben gevolgd. Het gebouw uit het jaar 1747 had toen nog huisnummer 2.

Ook bevindt de Jacobikerk zich aan de Waterstraat. De kerk, oorspronkelijk een van de vier middeleeuwse parochiekerken van de stad, staat tussen de Sint Jacobsstraat en de Oudegracht en bevindt zich officieel op Sint Jacobsstraat 171. De gehele zijgevel van de kerk bevindt zich aan de Waterstraat. Verder zaten er vroeger verschillende bedrijven in de straat. Zo zat onder meer een broodfabriek in het pand op nummer 69, de ‘Gemeentelijke Bank van Lening’ op huisnummer 51 en een handel in vis en conserven op nummer 89. Een van de bekendste cafés van Utrecht, Dikke Dries, bestaat al sinds 1937 en was destijds het middelpunt van volksbuurt Wijk C. Het café zit nog steeds aan de Waterstraat, maar dan onder de naam ‘Ouwe Dikke Dries’.

Volgende keer vertellen we het verhaal achter de Bijlhouwerstraat. Kun jij ons meer vertellen over de herkomst van deze straatnaam? Laat het ons dan weten.