Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Zadelstraat vandaan? Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Zadelstraat vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Zadelstraat vandaan?

Straatnamen in Utrecht: waar komt de naam Zadelstraat vandaan?
Foto: Robert Oosterbroek
Wie vanaf de Mariaplaats de Zadelstraat in loopt en omhoog kijkt, zal ongetwijfeld moeten denken aan dé afbeelding op de ansichtkaarten uit de Domstad. Tussen de gevels door verrijst daar de Domtoren in al zijn pracht. Daar ben je niet snel op uitgekeken. Ga er maar even voor zitten: dit is de herkomst van de naam ‘Zadelstraat’. 

Wie vanaf de Mariaplaats de Zadelstraat in loopt en omhoog kijkt, zal ongetwijfeld moeten denken aan dé afbeelding op de ansichtkaarten uit de Domstad. Tussen de gevels door verrijst daar de Domtoren in al zijn pracht. Daar ben je niet snel op uitgekeken. Ga er maar even voor zitten: dit is de herkomst van de naam ‘Zadelstraat’. 

De Zadelstraat komt in 1330 voor het eerst voor in de boeken, maar de straat bestond toen waarschijnlijk al een hele poos. Mogelijk onder de naam Steenweg. Over de herkomst van de naam Zadelstraat wordt al jarenlang geprakkiseerd en nog is het niet precies duidelijk waarop de naam gebaseerd is.

In een naslagwerk uit 1846 wordt gesuggereerd dat het een verbastering is van ‘Zeelstraat’. Een zeel – een dik touw of een brede riem – zou verband houden met de naastgelegen Lijnmarkt. In hetzelfde werk noemt men de mogelijkheid dat het een verbastering van het woord ‘Selen’ zou kunnen zijn. Dat verwijst naar een ‘voornaam herenhuis’, ofwel een vorstelijk paleis.

Stegenboek

De historische vereniging Oud-Utrecht ziet meer in de verwantschap aan dat vorstelijk paleis. Volgens de omschrijvingen in het Stegenboek zou de Zadelstraat vroeger de Zetelsteeg of -straat hebben geheten; het was de route naar de zetel van de Utrechtse bisschop. (Het zou pas een straat mogen heten als de weg ook met stenen ‘bestraat’ was.)

Een naslagwerk dat in 2017 werd uitgegeven door de gemeente Utrecht beweert dat in de veertiende eeuw de naam ‘Zadelstraat’ begon te leven. In deze straat zouden veel zadelmakers gevestigd zijn. Net als op veel andere plekken bepaalde hun ambacht de naam van de straat.

Winkels

De Zadelstraat is inmiddels al tijden onderdeel van een geliefd winkelgebied in Utrecht. De winkelpuien en etalages begon al op te komen in 1860, schreef onderzoeker Marieke Lenferink in 2010 in haar scriptieonderzoek. Het was het gevolg van de mechanisatie, waardoor men makkelijker grote hoeveelheden koopwaar kon produceren.

Het ‘winkelen’ was geboren. En nog steeds is de Zadelstraat een populaire winkelstraat. Sinds 2013 hebben de winkeliers in het oude centrum van Utrecht de Zadelstraat omgedoopt tot een van ‘de 7 straatjes van Utrecht’, als verwijzing naar ‘de 9 straatjes van Amsterdam’.

5 Reacties

Reageren
  1. Bahco

    Gelieve dus de marketing van ‘de 7 straatjes van Utrecht’ niet te verwarren met de Zeven Steegjes, een volksbuurtje in de binnenstad van de stad Utrecht. https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeven_Steegjes https://www.ontdek-utrecht.nl/locatie/zeven-steegjes/

  2. Joey

    Ben hier om de hoek opgegroeid en speelde en hing veel rond de zadelstraat.
    Nu ben ik zelf 38 atm.
    Maar toen ik een jaar of 16-17 was was het nog niet zoveel toch? Een paar winkels en restaurants/cafe’s, maar ook de bus die er gewoon reed. Dat is volgens mij nog best lang doorgegaan toch?

  3. woutvr

    Ja, dus eigenlijk is de zadelstraat de mooiste straat van Utrecht..

  4. Jopie

    Joey, dat klopt wel ja. Bus 2 door de straat en onder de Dom door, weinig spannende winkels en geen horeca. Dat is op wel meer plekken verbeterd maar de Zadelstraat is denk ik een van de beste voorbeelden

  5. Alec Breunesse

    Alternatief: In het midden van de zadelstraat ligt een bult, dat is een oude rivierduin, ook wel genoemd een Suol, verbastert tot zadel.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).